ملاحظاتی در خصوص طراحی و نصب خطوط لوله دریایی

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،اهمیت انرژی در دنیای امروز بر کسی پوشیده نیست. هرچند در سالهای اخیر بشر به استفاده از انرژیهای نو از جمله خورشیدی، بادی، درون گرمایی زمین، اتمی و غیره روی آورده است اما هنوز هم با توجه به محدود بودن منابع انرژی سوختهای فسیلی و منابع هیدروکربوری و رقابت شدید در استفاده از این منابع ، این بخش از مبحث انرژی از اهمیت حیاتی برخوردار است. با توجه به نیاز روزافزون جهان به فرآورده های نفتی و گازی و طرح پروژه های متعدد در صنایع نفت و گاز، سرمایه گذاری زیادی در این حوزه انجام شده است. بدیهی است بهره برداری از این منابع انرژی مستلزم اطلاع از آخرین پیشرفتهای فنی و علمی دنیا و بکارگیری آنها در زمینه تولید، استخراج نفت و گاز، انتقال و نحوه پالایش و فراورش این ذخایر عظیم می باشد. هرچند تاریخچه نصب خطوط لوله برای انتقال سیالات روی خشکی را می توان در روزگار باستان جستجو کرد، ولی استقرار خطوط لوله دریایی پیشرفتی جدیدتر در اواخز قرن بیستم بود. خط لوله سوخت که در سال 1944 برای تامین نیاز نیروهای متفقین در بندر نرماندی در شمال غربی فرانسه، در عرض دریای مانش نصب شد، اغلب به عنوان اولین نمونه ذکر می شود. در واقع پیش از جنگ جهاین دوم، خطوطو لوله صادرکننده نفت با قطر کوچک، قبلا در آبهای کم عمق فراساحلی آمریکا و احتمالا همچنین در دریاچه کادوی لوئیزیانا ، دور کالیفرنیا و در دریای خزر که اکتشاف هیدروکربن دریایی آغاز شد، نصب شده بود. اولین چاه استخراج نفت که از خشکی قابل رویت نبود در خلیج مکزیک در سال 1954 حفاری شد. اولین کشتی لوله گذاری در سال 1952 به کار گرفته شد و اولین خط لوله در سال 1954 در بستر دریا قرار داده شد. نصب مستقلی از خطوط لوله دریای تا سال 1968 آغاز نشد، اما تخیمن زده می شود که در طی سه دهه آخر قرن بیستم بیش از 100 هزار کیلیومتر خطوطو لوله دریایی برای انتقال هیدروکربورها نصب شد که تقریبا در هر سال اضافه می شود . قسمت عمده سیستم های خطوط لوله دریایی در نواحی بسیار توسعه یافته خلیج مکزیک، خلیج فارس و دریای شمال قرار دارد. مبحث انتقال نفت و گاز به وسیله خطوط لوله دریایی و رابطه آن با سایر عوامل مثل اثرات زیست محیطی ، فعالیتهای ماهیگیری، شرایط آب و هوایی و غیره از پیچیدگیهای خاصی برخوردار است. ساخت خطوط لوله دریایی یک حوزه مهندسی جدید است که در طی پنج دهه اخیر توسعه یافته است درعین حال که با نصب بیش از صدهزار کیلومتر خطوط لوله زیردریایی در سراسر دنیا، این حوزه به عنوان یک تکنولوژی پیشرفته در نظر گرفته می شود. همچنان پیشرفتها در زمینه برطرف کردن محدودیتهای مرتبط با ابعاد لوله، فشار، رژیمهای جریانهای زیرآبی، فرآورده ها، روشهای نصب، عمقهای مختلف آب، و شرایط اقلیمی دارد. معمولا خطوط لوله دریایی مطابق با دستورالعملهای صادره از موسسات گواهی دهنده، مراجع نظارتی و کدهای ملی و بین المللی طراحی، ساخته و نصب می شوند. به هرحال، یک کد بطور ایده آل باید نسبتا کم حجم و بر اساس معیارهای عملکردی اصلی باشد. انتخاب روشهای طراحی و رویه های ساخت به مهندسان مسوول واگذار می شود که این انتخاب متکی بر دانش مشترک و تجبه آموزشی آنها است. اما به صراحت آنچه که در زمینه خطوط لوله دریایی با کمبود مواجه هستیم، همان مواد است. Mikael W. Braestrup, & et all, “Design and Installation of Marine pipelines, 2009,