به گزارشنفت ما، پل ارتباطی تامین فرآوردههای نفتی میان روسیه و اروپا در حال فروپاشی است علت این فروپاشی را میتوان آتشسوزی ۱۷ مخزن نفت بزرگ در اوکراین و به دنبال آن آتشسوزی مخازن گاز که از ۵ روز پیش آغاز شد و تاکنون ادامه دارد، دانست.
چنین رخدادی برای کشوری همچون اوکراین که فضای سیاسی باثباتی ندارد، میتواند به مثابه تهدید مهلکی باشد که آثار آن نهتنها دامنگیر این کشور شده بلکه تبعات آن متوجه قاره سبز نیز میشود. این در حالی است که اروپاییها بهدنبال تنوع منابع تامین انرژی خود هستند و ایران نیز با توسعه فازهای جدید پارس جنوبی، ظرفیت مناسبی برای افزایش صادرات گاز پیدا خواهد کرد و از ۸ مسیر میتواند به شبکه گاز اروپا متصل شود.
در همین حال عزیزالله رمضانی، مدیر امور بینالملل شرکت ملی گاز ایران درباره برنامههای این شرکت در زمینه صادرات گاز در گفتوگو با شانا اظهار کرد: برای صادرات گاز به اروپا نمیتوانیم محدود به یک مسیر یا خط لوله خاص باشیم و همه گزینههای موجود را بررسی خواهیم کرد. به جرات میتوان گفت که حدود ۷ تا ۸ مسیر مختلف برای رساندن گاز ایران به اروپا وجود دارد که یکی از آنها مسیر ایران- عراق- سوریه است. وی ادامه داد: مسیر ترکیه نیز که خود شامل چندین مسیر ازجمله دریای سیاه از طریق آذربایجان، گرجستان و دریای سیاه و دیگری از طریق ارمنستان، گرجستان و دریای سیاه است از دیگر مسیرهای صادرات گاز به اروپا بهشمار میرود. مدیر امور بینالملل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه اروپا یک بازار آزاد گاز است و قیمت را بازار تعیین میکند، گفت: قیمت بازار گاز در شرق و غرب اروپا کاملا متفاوت است؛ بنابراین بستگی دارد که قرارداد چه زمانی امضا شده و مدت و حجم آن چقدر است.
وی با بیان اینکه مطالعات پارلمان اروپا بیانگر این است که ایران ظرفیت صادرات سالانه ۲۵ تا ۳۰میلیارد مترمکعب گاز را به اروپا دارد، تصریح کرد: در مطالعهای که پارلمان اروپا انجام داده، مشخص شده است که امکان صادرات گاز از سوی ۱۲ کشور به این قاره وجود دارد. با توجه به موضوع تامین امنیت انرژی اروپا، کشورهای این قاره به دنبال تنوع در مسیر و منابع تامین گاز خود هستند. رمضانی با بیان اینکه مصرف «الانجی» اتحادیه اروپا ۲هزار و ۳۰۰میلیون مترمکعب در سال است و معادل این مقدار انرژی را هم مصرف میکنند، اعلام کرد: اتحادیه اروپا هماکنون حدود ۲۲ تا ۲۳درصد از انرژی مورد نیاز خود را از طریق گاز طبیعی تامین میکند.
در همین حال سید عبدالجواد علوی، مدیرعامل سابق شرکت صادرات گاز ایران با بیان اینکه توسعه صادرات در تمامی زمینهها بهویژه صادرات گاز میتواند به نفع کشور باشد به صمت گفت: صادرات گاز ایران به اروپا نشدنی نیست، اما امکان دارد روسیه بهعنوان بزرگترین تامینکننده گاز قاره اروپا به چنین اقدامی از سوی ایران روی خوش نشان ندهد. وی ادامه داد: درحالحاضر که فازهای مختلف پارسجنوبی درحال تکمیل است، بیشک در آینده نهچندان دور با مازاد گاز تولیدی روبهرو خواهیم شد که به نظر میرسد در گام نخست باید نیاز داخل شامل گازرسانی به مناطق محروم مانند سیستانوبلوچستان و تامین نیاز خوراک واحدهای پتروشیمی و البته نیروگاههای برق برطرف شود، سپس به صادرات این سوخت فسیلی پاک بپردازیم.
گفتنی است، گاز ایران درحالحاضر با تقاضای مطلوبی از سوی کشورهای منطقه خاورمیانه ازجمله «عمان» مواجه است. به این ترتیب پیشبینی میشود با برطرفکردن نیازهای همسایگان خود در منطقه خشکی و البته کشورهای حاشیه خلیجفارس بتوانیم علاوه بر بهوجود آوردن نوعی وابستگی اقتصادی و افزایش قدرت خود، مقاصد صادراتی گاز خود را نیز افزایش دهیم.
علوی تاکید کرد: احداث خط لوله گاز از طریق ترکیه به سوئیس و از آن مسیر به ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی نیازمند سرمایهگذاری کلان بوده که در طولانیمدت بازدهی خواهد داشت. به این ترتیب نمیتوان پیشبینی دقیقی از آینده صادراتی گاز ایران به اروپا ارائه داد.
در همین حال حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی با بیان اینکه طبق قراردادی، ایران موظف است ۱۰میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر کند در گفتوگو با صمت اظهار کرد: ما همواره منتقد صادرات گاز به ترکیه بوده و معتقد هستیم که برق باید به ترکیه صادر شود.
صالحی ادامه داد: صادرات گاز به اروپا میتواند علاوه بر سودآوری در زمینه فرآوردههای گوناگون گازی، مراودات تجاری کشور را نیز توسعه دهد. بدیهی است که افزایش مراودات تجاری موجب شکلگیری فضای اقتصادی با منافع مشترک شده و به این ترتیب تامین یا تامین نشدن امنیت این فضا به نفع یا ضرر تمامی اعضای آن است. البته باید در نظر داشته باشیم که اتحاد و همبستگی منطقهای نسبت به اتحاد فرامنطقهای اولویت دارد. بنابراین هرچه میزان صادرات گاز ما در منطقه افزایش یابد، منافع بیشتری از کشور را تامین میکنیم. این در حالی است که هزینه صادرات گاز بهوسیله خط لوله در منطقه هزینه کمتری در بر خواهد داشت.
این عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه فرض را بر ادامه شرایط تحریم بگذاریم، افزود: بخش خصوصی توانایی دارد تا در دوره تحریم درآمدهای کشور را به داخل منتقل و حتی قادر است در شرایط تحریم مواد اولیه صنایع را وارد کشور کند. وی مهمترین انتقاد بخش خصوصی از دولت تدبیر و امید را دولتی کردن صنایع دانست و اظهار کرد: دولت باید میدان بیشتری برای فعالیت به بخش خصوصی دهد. در شرایط فعلی این توانایی را داریم که با کمک بخش دولتی ایران را به یک «هاب» انرژی در منطقه تبدیل کنیم. همچنین ما قادر هستیم گاز میدانهای مشترک را به فروش برسانیم. تمامی این اهداف بنا بر اصل۴۴ قانون اساسی درباره خصوصیسازی صنایع و تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اجرایی کردن سیاستهای اقتصاد مقاومتی است و هیچ تمایزی با برنامههای توسعه کشور ندارد.
صادرات گاز ایران به کشورهای همسایه باید در اولویت نخست قرار گیرد چراکه اتحاد و ایجاد حوزه اقتصادی با منافع مشترک در منطقه خاورمیانه میتواند تاثیرات مثبت زیادی در پی داشته باشد. این در حالی است که باید از فرصت پیش آمده (افزایش تقاضا برای تنوع منابع تامین انرژی) از سوی اروپاییان نهایت بهرهبرداری را داشته باشیم.
منبع: روزنامه صمت