امروز فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر به عنوان بزرگترین واحد تولیدکننده ماده اولیه لاستیک (پلی بوتادین رابر) که کاربرد بسیاری در صنایع پایین دستی دارد به بهره برداری می رسد.
۱
تاریخ انتشارسه شنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۳
کد مطلب : ۱۱۹۷۳۸
اختصاصی " نفت ما " ؛
پتروشیمی تخت جمشید و گامی دیگر در جهش دوم صنعت پتروشیمی ایران
مهدی قدیری
بهره برداری از فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر سالانه ۵۵ هزار تن محصول خاص پلیمری پلی بوتادین رابر (PBR) تولید خواهد کرد که در صنایع تکمیلی پتروشیمی به ویژه صنایع تولید تایر و لاستیک دارای کاربردهای متعددی است و کشور را از واردات برخی از گریدهای خاص پلیمری بی نیاز خواهد کرد.
پلی بوتادین رابر در گریدهای 1220 و 1202 توسط پتروشیمی تخت جمشید (هم اکنون تنی 15 میلیون و 660 هزار تومان در بورس معامله می شود) و در گریدهای 1220 و 1210 توسط پتروشیمی شازند تولید می گردد. پلی بوتادین رابر 1220 در ساخت انواع پلاستیک ها کاربرد دارد.
شایان ذکر است که مجتمع پتروشیمی تخت جمشید، شامل یک واحد تولید الاستومر استایرن بوتادین رابر (SBR) به روش پلیمریزاسیون امولسیونی سرد با ظرفیت 35 هزار تن در سال با تکنولوژی شرکت GOODYEAR و یک واحد تولید پلی بوتادین رابر (PBR) به روش پلیمریزاسیون محلولی با کاتالیست زیگلر-ناتا با ظرفیت 18 هزار تن درسال با تکنولوژی BF-GOODRICH می باشد؛ که در سایت 2 منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر واقع شده است. محصول پلی بوتادین رابر پتروشیمی تخت جمشید به روش پلیمریزاسیون محلولی بر پایه کاتالیست کبالت تولید می شود. این کائوچو به دلیل داشتن خواصی از قبیل مقاومت سایشی و مقاومت پارگی عالی، جهندگی بسیار بالا و دمای انتقال شیشه ای بسیار پایین (حدود ˚C۱۰۰-) بعد از استایرن بوتادین رابر پرمصرف ترین الاستومر مصنوعی می باشد. مهمترین کاربردهای این محصول در تولید تایر و قطعات لاستیکی می باشد. خوراک مورد نیاز پتروشیمی تخت جمشید که شامل منومر 1و3 بوتادین و استایرن می باشد به ترتیب از پتروشیمی امیرکبیر از طریق خط لوله و پتروشیمی پارس از طریق حمل توسط کامیون تامین می گردد.
پلی بوتادین رابر یکی از نخستین انواع الاستومر یا لاستیک مصنوعی است. این لاستیک برای مصارفی که با دماهای پایین سر و کار دارند، مناسب است. از پلی بوتادین برای ساخت لاستیک و تایر استفاده می شود و همچنین از آن به عنوان افزودنی به لاستیک های دیگر اضافه می شود تا استحکام مکانیکی آنها را بهبود بخشد. لاستیک پلی بوتادین در برابر سائیدگی و ترک خوردگی بسیار مقاوم و بسیار بادوام است. بوتادین BR بالا بودن مقاومت سایشی و مقاومت ترک زایی تکانشی کائوچوی بوتادین سبب شده است که در اغلب آمیزه های رویه تایر از آن استفاده شود. بیشترین کاربرد آن در ساخت لاستیک های اتومبیل های سواری، کامیون و اتومبیل های مسابقه است. همچنین عاج تایر نیز از کوپلیمرهای پلی بوتادین می باشد، در ساخت کفش، تسمه و نوار نقاله، اسفنج های لاستیکی، شیلنگ و واشر و سایر قطعات خودرو، توپ گلف، از بوتادین رابر استفاده می شود زیرا نسبت به دیگر پلیمرها در مقابل دماهای پایین مقاومت بهتری از خود نشان می دهد.
تولید پلی بوتادین رابر به عنوان یک محصول استراتژیک توسط پتروشیمی تخت جمشید باعث ایجاد اشتغال و مهمتر از همه خروج ارز در واردات این محصول شده و جزو پرمعامله‌ترین کالاهای تالار پتروشیمی است و می تواند صادرات بیشتری به بازارهای منطقه ای و جهانی داشته باشد. بی شک تولید این محصول استراتژیک می تواند زمینه توسعه صنایع تکمیلی همچون کارخانجات ساخت تایر و لاستیک و قطعات خودرو را در سال رونق تولید به دنبال داشته باشد.
پتروشیمی تخت جمشید ظرفیت تولید سالانه ۵۵ هزار تن ماده اولیه لاستیک و تایر (پلی بوتادین رابر)، ۲۰ هزار تن لاتکس، ۵ هزار تن اس تی پی و ۱۸ هزار تن وی بی آر گرید Hips را خواهد داشت و یکی از طرح های پتروشیمی کشور است که با دانش بومی ایرانی و به همت متخصصان داخلی در دوران تحریم در مدار بهره برداری قرار می گیرد. استایرن بوتادین رابر از دیگر محصولات تولیدی پتروشیمی تخت جمشید است که در تولید تایر و قطعات لاستیکی به کار می رود.
همچنین تا پایان سال 1398، طرح متانول کاوه به عنوان بزرگترین طرح پتروشیمی متانول جهان با ظرفیت 2 میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال و همچنین طرح شیرین سازی، جداسازی و تولید متانول پتروشیمی بوشهر با ظرفیت تولید 1 میلیون و 650 هزار تن در سال به بهره برداری خواهد رسید که جمعا با فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر، حدود 2 میلیارد دلار پروژه پتروشیمی است که به بهره برداری می رسد.
مزیت پتروشیمی تخت جمشید در تولید پلی بوتادین رابر ، قیمت خوراک مناسب است که می تواند بازارهای منطقه ای و جهانی را تسخیر کند.
میزان تولید جهانی پلی بوتادین رابر در سال 2019 در حدود 3 میلیون و 750 هزار تن بود. ایالات متحده، کره جنوبی و تایلند بزرگترین صادرکننده پلی بوتادین جهان هستند و با توجه به رشد 5.1 درصدی تا سال 2024 (از میزان 10.8 میلیارد دلاری به 13.8 میلیارد دلار ) چشم انداز مطلوبی برای بازار آن پیش بینی می شود. شرکتهای Lanxess (Bayer) , China petrochemical co. , Michelin بزرگترین تولیدکنندگان پلی بوتادین رابر در جهان هستند.
بی شک بهره برداری از فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر، جزو حلقه جهش دوم صنعت پتروشیمی است که تا آخر سال ۱۴۰۰ ادامه می یابد و در مجموع ظرفیت صنعت پتروشیمی کشور از ۶۶ میلیون تن فعلی به ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید و درآمد کشور از ۱۷ میلیارد دلار کنونی به ۲۵ میلیارد دلار در سال افزایش خواهد یافت.
توسعه پایدار در پتروشیمی، اشتغال زایی و ایجاد ارزش افزوده در این صنعت را موجب خواهد شد که این امر با کامل ساختن زنجیره ارزش فرآورده های بالادستی و توسعه صنایع پایین دستی به دست می آید. با توجه به اینکه حدود نیمی از صادرات غیر نفتی کشور مربوط به پتروشیمی است و به نوعی با تحریم صادرات نفت، صنایع پایین دستی پتروشیمی و پالایشی و صنایع تکمیلی توانسته اند علیرغم تحریم ها ارزآوری کنند، در نتیجه صنایع تکمیلی پتروشیمی، نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی دارد و شایسته حمایت و توجه بیشتری است و در این میان باید توجه ویژه به مدیریت زنجیره تامین و مدیریت لجستیک در صنعت پتروشیمی کشور صورت گیرد.
پلی بوتادین رابر در گریدهای 1220 و 1202 توسط پتروشیمی تخت جمشید (هم اکنون تنی 15 میلیون و 660 هزار تومان در بورس معامله می شود) و در گریدهای 1220 و 1210 توسط پتروشیمی شازند تولید می گردد. پلی بوتادین رابر 1220 در ساخت انواع پلاستیک ها کاربرد دارد.
شایان ذکر است که مجتمع پتروشیمی تخت جمشید، شامل یک واحد تولید الاستومر استایرن بوتادین رابر (SBR) به روش پلیمریزاسیون امولسیونی سرد با ظرفیت 35 هزار تن در سال با تکنولوژی شرکت GOODYEAR و یک واحد تولید پلی بوتادین رابر (PBR) به روش پلیمریزاسیون محلولی با کاتالیست زیگلر-ناتا با ظرفیت 18 هزار تن درسال با تکنولوژی BF-GOODRICH می باشد؛ که در سایت 2 منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر واقع شده است. محصول پلی بوتادین رابر پتروشیمی تخت جمشید به روش پلیمریزاسیون محلولی بر پایه کاتالیست کبالت تولید می شود. این کائوچو به دلیل داشتن خواصی از قبیل مقاومت سایشی و مقاومت پارگی عالی، جهندگی بسیار بالا و دمای انتقال شیشه ای بسیار پایین (حدود ˚C۱۰۰-) بعد از استایرن بوتادین رابر پرمصرف ترین الاستومر مصنوعی می باشد. مهمترین کاربردهای این محصول در تولید تایر و قطعات لاستیکی می باشد. خوراک مورد نیاز پتروشیمی تخت جمشید که شامل منومر 1و3 بوتادین و استایرن می باشد به ترتیب از پتروشیمی امیرکبیر از طریق خط لوله و پتروشیمی پارس از طریق حمل توسط کامیون تامین می گردد.
پلی بوتادین رابر یکی از نخستین انواع الاستومر یا لاستیک مصنوعی است. این لاستیک برای مصارفی که با دماهای پایین سر و کار دارند، مناسب است. از پلی بوتادین برای ساخت لاستیک و تایر استفاده می شود و همچنین از آن به عنوان افزودنی به لاستیک های دیگر اضافه می شود تا استحکام مکانیکی آنها را بهبود بخشد. لاستیک پلی بوتادین در برابر سائیدگی و ترک خوردگی بسیار مقاوم و بسیار بادوام است. بوتادین BR بالا بودن مقاومت سایشی و مقاومت ترک زایی تکانشی کائوچوی بوتادین سبب شده است که در اغلب آمیزه های رویه تایر از آن استفاده شود. بیشترین کاربرد آن در ساخت لاستیک های اتومبیل های سواری، کامیون و اتومبیل های مسابقه است. همچنین عاج تایر نیز از کوپلیمرهای پلی بوتادین می باشد، در ساخت کفش، تسمه و نوار نقاله، اسفنج های لاستیکی، شیلنگ و واشر و سایر قطعات خودرو، توپ گلف، از بوتادین رابر استفاده می شود زیرا نسبت به دیگر پلیمرها در مقابل دماهای پایین مقاومت بهتری از خود نشان می دهد.
تولید پلی بوتادین رابر به عنوان یک محصول استراتژیک توسط پتروشیمی تخت جمشید باعث ایجاد اشتغال و مهمتر از همه خروج ارز در واردات این محصول شده و جزو پرمعامله‌ترین کالاهای تالار پتروشیمی است و می تواند صادرات بیشتری به بازارهای منطقه ای و جهانی داشته باشد. بی شک تولید این محصول استراتژیک می تواند زمینه توسعه صنایع تکمیلی همچون کارخانجات ساخت تایر و لاستیک و قطعات خودرو را در سال رونق تولید به دنبال داشته باشد.
پتروشیمی تخت جمشید ظرفیت تولید سالانه ۵۵ هزار تن ماده اولیه لاستیک و تایر (پلی بوتادین رابر)، ۲۰ هزار تن لاتکس، ۵ هزار تن اس تی پی و ۱۸ هزار تن وی بی آر گرید Hips را خواهد داشت و یکی از طرح های پتروشیمی کشور است که با دانش بومی ایرانی و به همت متخصصان داخلی در دوران تحریم در مدار بهره برداری قرار می گیرد. استایرن بوتادین رابر از دیگر محصولات تولیدی پتروشیمی تخت جمشید است که در تولید تایر و قطعات لاستیکی به کار می رود.
همچنین تا پایان سال 1398، طرح متانول کاوه به عنوان بزرگترین طرح پتروشیمی متانول جهان با ظرفیت 2 میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال و همچنین طرح شیرین سازی، جداسازی و تولید متانول پتروشیمی بوشهر با ظرفیت تولید 1 میلیون و 650 هزار تن در سال به بهره برداری خواهد رسید که جمعا با فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر، حدود 2 میلیارد دلار پروژه پتروشیمی است که به بهره برداری می رسد.
مزیت پتروشیمی تخت جمشید در تولید پلی بوتادین رابر ، قیمت خوراک مناسب است که می تواند بازارهای منطقه ای و جهانی را تسخیر کند.
میزان تولید جهانی پلی بوتادین رابر در سال 2019 در حدود 3 میلیون و 750 هزار تن بود. ایالات متحده، کره جنوبی و تایلند بزرگترین صادرکننده پلی بوتادین جهان هستند و با توجه به رشد 5.1 درصدی تا سال 2024 (از میزان 10.8 میلیارد دلاری به 13.8 میلیارد دلار ) چشم انداز مطلوبی برای بازار آن پیش بینی می شود. شرکتهای Lanxess (Bayer) , China petrochemical co. , Michelin بزرگترین تولیدکنندگان پلی بوتادین رابر در جهان هستند.
بی شک بهره برداری از فاز دوم پتروشیمی تخت جمشید ماهشهر، جزو حلقه جهش دوم صنعت پتروشیمی است که تا آخر سال ۱۴۰۰ ادامه می یابد و در مجموع ظرفیت صنعت پتروشیمی کشور از ۶۶ میلیون تن فعلی به ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید و درآمد کشور از ۱۷ میلیارد دلار کنونی به ۲۵ میلیارد دلار در سال افزایش خواهد یافت.
توسعه پایدار در پتروشیمی، اشتغال زایی و ایجاد ارزش افزوده در این صنعت را موجب خواهد شد که این امر با کامل ساختن زنجیره ارزش فرآورده های بالادستی و توسعه صنایع پایین دستی به دست می آید. با توجه به اینکه حدود نیمی از صادرات غیر نفتی کشور مربوط به پتروشیمی است و به نوعی با تحریم صادرات نفت، صنایع پایین دستی پتروشیمی و پالایشی و صنایع تکمیلی توانسته اند علیرغم تحریم ها ارزآوری کنند، در نتیجه صنایع تکمیلی پتروشیمی، نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی دارد و شایسته حمایت و توجه بیشتری است و در این میان باید توجه ویژه به مدیریت زنجیره تامین و مدیریت لجستیک در صنعت پتروشیمی کشور صورت گیرد.
