به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"
نفت ما "، بی شک در آیندهای نه چندان دور انرژیهای تجدیدپذیر جایگاه مهمی در زمینه برای تامین انرژی بشر خواهند داشت.
بحرانهای ناشی از مصرف بی رویه سوختهای فسیلی توجه به این مقوله را روز به روز با اهمیتتر میکند و از طرفی با توجه به اجباری که بشر در حرکت به سمت انرژیهای نو دارد میتوان از این اجبار یک فرصت ساخت، زیرا انرژیهای تجدیدپذیر بسترهای مناسب شغلی و سرمایه گذاری ایجاد میکنند.
منظور از انرژیهای جایگزین انرژیهایی است که برای تولید شان از منابع بدون کربن استفاده میشود مثل انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی دریایی، انرژی زمین گرمایی، نیروگاههای آبی و ... که در این میان انرژی خورشیدی یکی از مهمترین و پاکترین انواع انرژیهای تجدیدپذیر در دنیا است.
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی اش قابلیت بیشتری جهت دریافت انرژی خورشیدی را دارد.
در سال ۱۸۹۱ اولین آب گرمکن خورشیدی توسط کلارنس آمریکایی ثبت اختراع شد و این اختراع مقدمهای بر کاربرد انرژی خورشیدی در سطح گستردهای از زمینهها شد، تا آن که در سال ۱۹۵۴ میلادی سه دانشمند آمریکایی اولین سلول فتوولتائیک سیلیکونی را توسعه دادند.
اولین سلول خورشیدی توانایی این را داشت که برق کافی را از طریق خورشید برای تجهیزات الکترونیکی فراهم کند.
از آن زمان تا کنون، استفاده از انرژی خورشیدی کاربرد بسیاری یافته و در ایران نیز از دهه ۱۹۹۰ پنلهای تولید برق از انرژی خورشیدی به تدریج وارد فضای آزمایشگاهی و سپس بازار شد.
با این حال در ایران هنوز انرژی خورشیدی نتوانسته جایگاه اصلی و کاربرد زیادی بدست آورد و در حال حاضر نیز بیش از ۹۰ درصد از برق این کشور همچنان بوسیله نیروگاههایی با سوخت فسیلی تامین میشود.
چرا انرژی خورشیدی برای ایران مهم است؟
ایران کشوری است که به گفته متخصصان با وجود ۳۰۰ روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش ۵،۵ – ۴،۵ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است.
به گفته برخی از کارشناسان، انرژی خورشیدی گام را فراتر نهاده و در حالتی آرمانی ادعا میکنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانههای دریافت انرژی تابشی میتواند انرژی مورد نیاز بخشهای گستردهای از منطقه را نیز تأمین و در زمینه صدور انرژی برق فعال شود.
بر اساس آمارهای بین المللی میزان تابش خورشید و کریدورهای بادی متعدد موجود در ایران بالاتر از میانگین کشورهای اروپایی فعال در این حوزه است که نشان دهنده استعداد فوق العاده ایران در تامین انرژیهای نو است.
با مطالعه شاخصهای مصرف انرژی در ایران و متوسط جهانی متوجه میشویم که در بازه زمانی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ رشد شدت مصرف انرژی (شاخص کارایی انرژی در کشور) در ایران بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است، بالا بودن شدت مصرف انرژی در ایران بیانگر ۴۰ درصد مصرف بیشتر انرژی از میانگین جهانی برای تولید کالا و خدمات مشابه است.
در مطالعه طرح جامع انرژی کشور نیاز به ظرفیت تولید ۱۵۰ هزار مگاوات در افق ۱۴۲۰ دیده شده است و اقدامات موثر در رفع محدودیت انرژی در چهار راهکار خلاصه شد، بهینه سازی مصرف، توسعه نیروگاههای هستهای، توسعه تجدید پذیرها و واردات انرژی از بین راهکارهای ارائه شده با نگاهی به روندهای جهانی توسعه آن چه در بلند مدت میتواند مارا به انرژی ارزان و پاک برساند روی آوردن به توسعه برق خورشیدی در ایران است.
در حال حاضر در ایران سیستمهای توان خورشیدی در مرحله غیر رقابتی قرار دارد و به اهداف خود در برنامه توسعه نیروگاههای تجدید پذیر یعنی رسیدن به عدد ۴۰۰۰ مگاوات، نرسیده است و از میزان هدف قانونی (۵ درصد ظرفیت نیروگاهی در برنامه ششم توسعه) تنها حدود ۲۰ درصد محقق شده است.
خورشید انرژی زای چهارمحال و بختیاری
مهران چراغ پور مدیر کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ساعت آفتابی یا مدت تابش آفتاب در هواشناسی بوسیله دستگاه آفتاب نگار مورد اندازه گیری قرار میگیرد گفت: معمولاً ساعات آفتابی تابعی از عرض جغرافیایی فصل و میزان ابرناکی آسمان است.
او افزود: براین اساس در استان چهارمحال و بختیاری میانگین سالیانه ساعات آفتابی که مبین جمع تعداد ساعات آفتابی در طول سال است بطور متوسط در اردل سه هزار و ۵۰۱ شهرکرد سه هزار و ۲۷۷ در بروجن سه هزار و ۴۱۳ در لردگان سه هزار و ۲۲۸ و در کوهرنگ دو هزار و ۹۳۷ دیده بانی شده است.
سید جلال الدین موسوی کارشناس ارشد مهندسی با بیان اینکه انرژی خورشیدی به دو طریق میتواند به انرژی برق تبدیل شود، عنوان کرد: استفاده از حرارت خورشیدی برای تولید بخار و استفاده از صفحات خورشیدی دو روش مهم برای تبدیل انرژی خورشیدی به برق یا الکتریسیته است.
او افزود: سلول خورشیدی یا سلول فتوولتائیک یک قطعه الکترونیکی است که انرژی نور خورشید را مستقیم به الکتریسیته تبدیل میکند.
این محقق دانشگاه ادامه داد: استفاده از سلولهای خورشیدی در دنیا روز به روز در حال گسترش است و هم اکنون یکی از پر مصرفترین وسیلهها برای تولید انرژی نو است.
شهرام احمدی مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری گفت: از نظر هزینه، حمل و نقل، نگهداری و سایر عوامل، استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین راههای برق رسانی و تولید انرژی در مقایسه با دیگر مدلهای انتقال انرژی به روستاها و نقاط دور افتاده است.
او افزود: با توجه به استانداردهای بین المللی اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز بالاتر از سه و نیم کیلووات ساعت در مترمربع باشد استفاده از مدلهای انرژی خورشیدی نظیر کلکتورهای خورشیدی یا سیستمهای فتوولتائیک بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه است.
۲ نیروگاه خورشیدی توسط بخش خصوصی در شهرکرد احداث میشود
مجید فرهزاد مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق چهارمحال و بختیاری گفت: در حال حاضر احداث ۲ نیروگاه خورشیدی توسط بخش خصوصی در شهرستان شهرکرد به ظرفیت ۱۵۰۰ مگاوات در دست اجرا است.
او افزود: تاکنون دو هزار و ۵۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی در سطح استان احداث شده که شامل ۲۵ نیروگاه در حد انشعاب، یک مزرعه خورشیدی، نصب ۹ نیروگاه در سازمانها و ادارات و پنلهای خورشیدی خانگی (عشایر) است.
فرهزاد با اشاره به اقدامات و برنامههای امسال اضافه کرد: در حال حاضر احداث دو نیروگاه خورشیدی توسط بخش خصوصی در شهرستان شهرکرد به ظرفیت ۱۵۰۰ مگاوات در دست اجرا است و به صورت میانگین در احداث نیروگاههای خورشیدی برای هر کیلووات انرژی برق ۱۰ میلیون تومان هزینه میشود.
او ادامه داد: احداث هزار و ۶۵۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی، برای سال ۱۴۰۰ در سطح استان پیشبینی شده است و با بهرهوری از ظرفیت نیروگاههای خورشیدی استان حدود ۳ میلیون کیلووات ساعت به ظرفیت تولید انرژی برق در طول سال، افزوده میشود.
فرهزاد گفت: باتوجه به مطالعات انجام شده استان چهارمحال و بختیاری از نظر تابش خورشید، ارتفاع و موقعیت مناسب، از نقاط مستعد احداث نیروگاههای خورشیدی است و سرمایهگذاران میتوانند با توجه به وجود زیرساختهای لازم در این زمینه، برای احداث نیروگاه اقدام کنند.
او افزود: از جمله مزایای بهرهمندی از انرژیهای نو به ویژه انرژی خورشیدی میتوان به کمک در تولید برق و افزایش زیر ساختهای استان، حفظ محیط زیست و کاهش آلودگیها، بهرهبرداری و نگهداری آسان نیروگاههای خورشیدی، سرمایهگذاری سودآور و اقتصادی و کاهش اتلاف انرژی اشاره کرد.
فرهزاد اضافه کرد: باتوجه به کاهش بارندگیها و به تناوب آن کاهش برق تولیدی نیروگاههای برقآبی، اجرای طرحهای مدیریت مصرف برق در ستور کار این شرکت قرار گرفته که از آن جمله ارائه طرحهای تشویقی مدیریت مصرف ویژه تعرفههای خانگی، کشاورزی، صنعتی و... را میتوان نام برد.
او ادامه داد: اشاعه فرهنگ مدیریت مصرف با استفاده از ظرفیت رسانهای و اطلاعرسانی جامع کاهش بار مصارف ادارات، خرید انرژی از ظرفیت دیزل ژنراتورها در ادارات و شرکتهای خصوصی، شناسایی و جمعآوری انشعابات غیرمجاز، شناسایی و برخورد قانونی با مراکز غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال، کاهش بار اصولی و منطقی روشنایی معابر است.
توسعه انرژیهای نو در دستور کار مسئولان چهارمحال و بختیاری قرار گیرد
اللهکرم نصیری معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری چهارمحال و بختیاری گفت: توسعه انرژیهای نو و بهرهمندی از این ظرفیت در سرعتبخشی به روند پیشرفت همه جانبه باید در اولویت کاری مسوولان مرتبط قرار گیرد.
او افزود: در همین راستا مسوولان دستگاههای اجرایی مرتبط موظفند تا نسبت به جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری در حوزه انرژی از منابع تجدیدپذیر و پاک پیگیری و اقدام کنند.
نصیری اضافه کرد: البته در روند اجرای این طرحها باید مناطق روستایی، حاشیه شهرها و نقاط کمبرخوردار، کمتر توسعهیافته و محروم مورد توجه ویژه و جدی باشند.
او ادامه داد: طرحهای مرتبط با تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر و پاک را میتوان از اصلیترین پروژههای اقتصاد مقاومتی و جهش تولید دانست.
کسب درآمد پایدار از منابع تجدیدپذیر
مجید فرهزاد مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه انرژیهای تجدیدپذیر میتواند یک منبع درآمد برای اقشار مختلف جامعه از جمله غنی یا فقیر باشد، گفت: برق تولیدی توسط سرمایهگذارن در بحث پنلهای خورشیدی به صورت تضمینی و با قرارداد ۲۰ ساله خریداری میشود.
او در خصوص پنلهای خورشیدی در چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: این پنلها در دو قالب «در حد انشعاب» و مزرعه خورشیدی، برق تولید میکنند، در نوع اول این پنلها محدود به انشعاب هستند و مشترکین تا دوبرابر ظرفیت خود تا سقف ۱۰۰ کیلووات میتوانند در این زمینه سرمایه گذاری کنند و برق تولیدی آنها را به ازای هر کیلووات تولید به مبلغ هزار و ۴۰ تومان به مدت ۲۰ سال خریداری میگردد.
فرهزاد افزود: در نوع دوم سرمایهگذاری در بحث پنلهای خورشیدی به صورت کلان انجام میشود و برق تولیدی به مبلغ هرکیلوات ساعت ۶۳۷ تومان به مدت ۲۰ سال خریداری میشود، بیشترین سرمایهگذاری در شهرستانهای شهرکرد و بروجن انجام شده است.
ساخت نیروگاه خورشیدی دو محوره ای که ۴۰ درصد بیشتر برق تولید میکند
یک تیم دانش بنیان در شهرکرد توانسته است نیروگاه خورشیدی دو محوره را در شهرکرد بسازد و هم اکنون این نیروگاه برق تولید و وارد مدار میکند.
کاوه نکویی یکی از اعضای شرکت گفت: تجهیزات استفاده شده در این نیروگاه شامل پنلهای خورشیدی، الکتروموتور و گیربکس کاملاً ایرانی هستند.
او افزود: حداکثر توان تولید این نیروگاه در روزهای تابستان ۵۰ کیلووات و در زمستان حدود ۳۶ تا ۴۰ کیلو وات است.
نکویی اضافه کرد: این نیروگاه با دنبال کردن خورشید بیشترین دریافت انرژی را دارد و حدود ۴۰ درصد بیشتر از سایر نیروگاهها برق تولید میکند.
او ادامه داد: شرکتهای توزیع برق قراردادهای ۲۰ ساله آماده کردن و برق تولیدی ما را به صورت تضمینی به ازای هر کیلووات ساعت هزار و ۴۰ تومان خریداری میکنند.
نکویی با بیان اینکه این نیروگاه قابلیت توسعه تا ظرفیت نامحدود را دارد گفت: برای احداث نیروگاه دو محوره به ازای هر کیلو وات ۱۵ میلیون تومان اعتبار هزینه میشود، اما سرمایه پس از سه سال برمی گردد.
او افزود: با ورود سرمایه گذاران میتوان با توسعه این نیروگاهها بخش قابل توجهی از برق مورد نیاز صنایع را حتی در زمان پیک بار تامین کرد.
توزیع ۸۰۰ دستگاه پنل خورشیدی در بین عشایر چهارمحال و بختیاری
مجید فرهزاد مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق چهارمحال و بختیاری گفت: در سنوات گذشته تعداد ۳۰۰ دستگاه پنلهای خورشیدی به عشایر استان واگذار شد و برای توزیع ۸۰۰ دستگاه دیگر طی سال ۱۴۰۰ برنامه ریزیهای لازم انجام شده که در فاز اول ۴۰۰ دستگاه آن در بین خانوادههای عشایر کوچ رو در سطح استان توزیع خواهد شد.
او در تشریح تعداد نیروگاههای خورشیدی ثابت و خانگی سطح استان افزود: در حال حاضر یک نیروگاه ۱.۵ مگاواتی در کارخانه سیمان و ۳۰۰ نیروگاه مشترکین خانگی بهره برداری شده و در وضیعت تولید برق هستند و یک نیروگاه ۵ مگاواتی نیز در حال احداث میباشد که تا ماههای آینده به بهره برداری میرسد.
فرهزاد در ادامه با اشاره به آخرین ظرفیت میزان برق تولیدی نیروگاههای خورشیدی در استان اضافه کرد: حدود ۲.۵ مگاوات انرژی برق بصورت روزانه از طریق این نیروگاهها تولید میشود.
او ادامه داد: مشترکین یا متقاضیانی که بتوانند در منزل یا ...، نیروگاه خورشیدی احداث کنند، با آنها قرار داد خرید تضمینی برق امضاء خواهیم کرد و تا ۲۰ سال برق تولیدی آنها خریداری میشود.
فرهزاد گفت: باتوجه به مطالعات انجام شده، استان چهارمحال و بختیاری با توجه به زاویه تابش خورشید از مستعدترین نقاط برای احداث نیروگاههای خورشیدی است که سرمایه گذاران میتوانند با وجود زیر ساختهای لازم جهت احداث نیروگاههای خورشید اقدام کنند.
امید است با تدابیر مسئولان و همکاری مردم استفاده از انرژیهای خورشیدی در استان چهارمحال و بختیاری روز به روز افزایش یابد تا نوید روزهای سبز برای بام ایران باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران