چرخش در قطر، فرصت در ایران

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، قطر با دارا بودن ذخایر عظیم گاز، سومین منابع گاز جهان را در اختیار دارد و بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع (LNG)در جهان میباشد. در تولید ناخالص ملی این کشور صادرات نفت و مواد پتروشیمی نیز یافت میشوند که صد البته سهم بسیار اندکی نسبت به گاز طبیعی دارند. درآمد خالص قطر از صادرات نفت گاز و مواد پتروشیمی در سال 2014 در حدود 38 میلیارد دلار بر آورد شده است. قطع رابطه با قطر از طرف عربستان، بحرین، امارات ، متحده عربی و مصر از آنجایی شروع شد که تمیم بن حمد امیر قطر در سوم خرداد ماه یک روز پس از سفر رییس جمهور امریکا به ریاض در اظهاراتی که از رسانه های رسمی این کشور انعکاس یافت از ایران و حزب ا.. لبنان حمایت کرد و ایران را وزنه ای در منطقه توصیف کرد. این اظهارات در ابتدا توسط مقامات این کشور تکذیب شد و اعلام شد که خبرگزاری این کشور هک شده است اما رسانه ها و سران کشورهای دیگر عربی این موضوع را نپذیرفته و با استناد به موضع گیری های مشابه امیر قطر در سال های گذشته موجی علیه این کشور به راه انداختند که سرانجام به قطع کامل روابط با قطرمنجر شد. در پی بروز این تنش ها که هر روز روند شدیدتری به خود میگیرد توجه به چند نکته ضروری است. قطع رابطه با قطر شکافی عمیق درون شورای همکاری خلیج فارس ایجاد کرده است .در روزهای گذشته عملا با خروج قطر از این شورا و همراهی نکردن کویت و عمان از قطع رابطه با قطرسبب شده است صف بندی های تازه ای در این شورا که تمامی اعضای آن جز صادر کنندگان نفت و گاز میباشند شکل گیرد و از این رو برای کشور های خریدار انرژی نگرانی هایی را به وجود آورده است. با توجه به موقعیت جغرافیایی قطرکه توسط کشور های بحرین، امارات وعربستان احاطه شده است، این کشور ها با بستن حریم هوایی و تنها مرز زمینی آن با عربستان قصد دارند قطر را تحت فشار سیاسی و اقتصادی قرار دهند که بی شک این موضوع خدمات ترافیک هوایی قطر را با 165 هزار پرواز سالانه با مشکلات جدیدی رو به رو خواهند کرد و تنها راه ارتباطی باقیمانده برای قطر از طریق آب های بین المللی و آسمان ایران است که میتواند فرصتی طلایی برای ایران باشد. نکته ای که در این میان صنعت نفت کشور نباید نادیده بگیرد این است که تحریم های هوایی ودریایی قطراز طرف همسایگان عرب این کشور به زودی تاثیر خود را بر روی صادرات گاز این کشور را خواهد گذاشت و انتظار میرود قطر با مشکلات عدیده ای در زمینه جا به جایی محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی رو به رو شود. البته این تنش ها بر روی قیمت انرژی نیز بی تاثیر نخواهد ماند همانطور که در معاملات روز دوشنبه بازار جهانی قیمت نفت تحت تاثیر این موضوعات بیش از یک در صد افزایش یافت . به طور حتم تنش بین غول های صادرات نفت و گاز طبیعی معادلات انرژی جهان را تا حدودی بر هم خواهد زد و زمانی این موضوع حساس تر میشود که بدانیم علاوه بر هند و ژاپن ، مصرو امارات نیز جز عمده خریداران گاز مایع به منظور تامین برق خود از قطر هستند و به احتمال فراوان پس از قطع همکاری با یکدیگر به فکر تامین نیاز های خود از طرق دیگر خواهند افتاد. و اما نکته ای که باید به آن بیشتر توجه داشت این است که قطر با داشتن میادین مشترک با ایران در پارس جنوبی و با استفاده از موقعیت تحریم ایران در سال های گذشته به یک رقیب تجاری قدرتمند در حوزه تولید و صادرات گاز طبیعی برای ایران تبدیل شده است .چرخش سیاست های منطقه ای این کشور فرصت مناسبی را برای گفتگو های دو جانبه به منظورهمکاری بیشتردر زمینه حمل و نقل، تسهیل خدمات و استفاده از ظرفیت های ایران در ازای کم کردن تولید از میادین مشترک، یک فرصت مناسب را برای هر دو کشور فراهم ساخته است. به نظر میرسد چالش های پیش رو بین صادر کنندگان و وارد کنندگان انرژی فرصت خوبی را در اختیار ایران قرار داده است تا با یک دیپلماسی هوشمندانه در عرصه بازاریابی بین المللی و بالا بردن درامد های ارزی خود نقش موثرتری را در حوزه انرژی جهان داشته باشد. صادق سعیدی/ کارشناس ارشد نفت و انرژی