افزایش ضریب بازیافت مخازن نفتی گام نخست دستیابی به برنامه ششم توسعه است

شهاب دادگرنژاد کارشناس نفتی در گفت و گو با خبرنگار آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما ": گفت: افزایش میزان ضریب بازیافت در مخازن نفتی کشور گام نخست در دستیابی به برنامه ششم توسعه چشم‌انداز ایران در صنعت نفت می باشد . وی ادامه داد: اگر بتوانیم برنامه افزایش یک درصدی برداشت از میادین نفتی را عملیاتی سازیم می توان به ۶ میلیارد بشکه افزایش برداشت دست یافت. وی اظهار داشت : طبیعت میادین نفتی به گونه‌ای است که پس از مدتی دچار افت فشار می‌شوند و در نتیجه‌ میزان برداشت نفت از آنها به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد، میادین نفتی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیستند و با رسیدن به نیمه عمر خود‌ نیاز به استفاده از روش‌های نوین ازدیاد برداشت احساس می‌شود . وی با اشاره به اینکه ازدیاد برداشت تنها به معنی افزایش برداشت نیست و همراه با افزایش ضریب بازیافت باید عوامل اقتصادی، سیاسی و زیست ‌محیطی نیز در نظر گرفته شودگفت: ‌افزایش برداشت غیرصیانتی از مخزن، ضربه جبران‌ناپذیری به مخزن خواهد زد و اگر برنامه تولید از مخزن درازمدت و با انجام تمام مطالعات جامع نباشد و به صورت علمی مدیریت نشود، میلیون‌ها بشکه از این ثروت ملی از دست خواهد رفت. این کارشناس نفتی اظهار داشت: ‌مدت زمان افزایش ضریب بازیافت‌ به فناوری‌های به کار گرفته شده و نوع میدان نفتی بستگی دارد ولی با استفاده از روش‌های چاه‌ محور که متداول‌ترین و کوتاه‌ترین روش ازدیاد برداشت است، این کار معمولا به دو تا سه سال زمان نیاز دارد. دادگرنژاد ادامه داد: برای نمونه ضریب برداشت از میدان آزادگان هم اکنون ٦,٥ درصد است یعنی نزدیک به ٩٥ درصد از میدان رها شده است یا در میدان های نفتی سروش و نوروز این رقم هشت درصد است و باید به دنبال فرمولی برای افزایش این ضریب برداشت باشیم. وی تصریح کرد: شرکتهای بین المللی در این امر پیشتاز هستند اما در ایران جز روش تزریق گاز از شیوه های دیگر بهره نمی گیریم و این موضوع سبب محدود ماندن تولید نفت ایران شده است.، این در حالی است که در بعضی از کشورهای نفتی با میدان‌های خاص دیگری و با دسترسی به فناوری‌های روز، ضریب بازیافت از میدان‌های نفتی خود را به ۴۵ تا ۵۰ درصد رسانده‌اند. وی با بیان اینکه ضریب بازیافت از هر یک از لایه‌های نفتی متفاوت است ، گفت: هم‌اکنون ارقام مختلفی برای میانگین ضریب بازیافت از میدان‌های نفتی اعلام می‌شود؛ هرچند ضریب بازیافت از یک میدان نفتی در پایان عمر آن تعریف می‌شود، اما بر اساس مطالعات و پیش‌بینی‌های امروز، میانگین ضریب بازیافت از مخازن نفتی ایران به‌طور میانگین حدود ۲۴ تا ۲۷ درصد است. وی با اشاره به اینکه ایران دارای رتبه نخست از نظر مجموع ذخایر هیدروکربنی در جهان است، افزود: ‌ایران دارای ۶۵٠ میلیارد بشکه ذخیره نفت درجاست که با احتساب ضریب بازیافت ٢۴ درصد، ذخایر قابل برداشت آن ١۵۶ میلیارد بشکه بوده که به این ترتیب و در صورت ثابت بودن ضریب برداشت‌ بالغ بر ۴٩۴ میلیارد بشکه نفت در زیرزمین باقی خواهد ماند. این کارشناس نفتی گفت: زیر سئوال بردن وضعیت تولید صیانتی نفت و گاز کشور، بدون نگاه به واقعیات موجود کشور، بی‌انصافی است؛ فعالیت‌های بسیار زیادی برای ارتقای تولید صیانتی روی زمین مانده است،اما تاکید ویژه‌ای که در توسعه میدان‌های مشترک وجود دارد، بسیار تحسین ‌برانگیز است، طرح‌های ازدیاد برداشت با وجود ضرورت‌های اجرای آن، بسیار پیچیده است، از این رو باید روش‌های ازدیاد برداشت را از لحاظ تنوع به حداقل رساند و تجربه‌ها را ساده‌ سازی کرد. وی در خاتمه اظهار داشت: 35 مخزن بزرگ نفتی کشور با مشکل کاهش ضریب بازیافت دست به گریبان هستند که این مشکل خسارات زیادی را به توان استخراج نفت کشور وارد کرده است.