طرح‌های نفتی که در دولت قبل فراموش شد

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، روزنامه "جمهوری اسلامی" در یادداشتی، از سیاست‌های نفتی دولت یازدهم حمایت و از به محاق رفتن بخشی از طرح‌های نفتی در دولت‌های نهم و دهم انتقاد کرد. در سرمقاله این روزنامه با عنوان «صیانت از ثروت‌های ملی» آمده است: بهره‌برداری از مخازن و میادین مشترک نفت و گاز در دولت یازدهم در اولویت قرار گرفته است. دیروز رئیس‌جمهور در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های توسعه میادین نفتی غرب کارون، از تلاش‌های وزارت نفت و همت صنعتگران، کارشناسان، مهندسین و کارگران در بخش صنعت نفت کشور تقدیر کرد و خواستار تشدید فعالیت‌ها برای جبران مافات شد. رئیس‌جمهور گفت که بازگشت سریع صنعت نفت به شرایط قبل از تحریم باعث اعجاب جهانیان شده است. این افتخار منحصر به فرد برای صنعت نفت به ثبت رسیده که پیشتاز صیانت از ثروت‌های ملی است. این پدیده نه تنها در قلمرو منابع و مخازن مشترک نفت بلکه در مخازن مشترک گازی در خلیج فارس نیز عیناً موضوعیت دارد. در این زمینه در روزهای اخیر عرشه ۲ هزار و ۶۰۰ تنی فاز ۲۰ پارس جنوبی پس از رسیدن به موقعیت مخزن پارس جنوبی، بر روی جکت خود در آبهای خلیج فارس با موفقیت نصب شد. این یک افتخار بزرگ برای متخصصین ایرانی است که با همت و پشتکار خود توانسته‌اند یک حرکت ارزشمند دیگر در جهت فراهم کردن زمینه‌های برداشت گاز از میدان‌های مشترک را فراهم سازند. پیش از این صنعتگران ایرانی در اوایل ماه جاری توانستند مراحل پیچیده و بغرنج بارگیری عرشه غول پیکر فاز ۲۰ را از یارد صنعتی شرکت تاسیسات دریائی ایران انجام دهند و آنرا به محل نصب حمل نمایند. از این پس نیز کارشناسان دلسوز و صنعتگران زبده ایرانی فرصت خواهند داشت مراحل نصب و راه اندازی تجهیزات و تاسیسات پیچیده را به سرانجام برسانند تا آنکه سکو برای بهره‌برداری آزمایشی و سپس بهره‌برداری دائمی در دهه فجر انقلاب اسلامی آماده شود. این برای صنعتگران داخلی یک تجربه گرانقدر است که توانسته‌اند تمامی مراحل ساخت، بارگیری، نصب و راه‌اندازی را براساس دانش فنی و مهارت‌های عملیاتی خود به انجام برسانند و خودباوری کارشناسان ایرانی را در میدان عمل به نمایش در آورند. فاز ۲۰ و ۲۱ پارس جنوبی هر یک ظرفیت تولید و استحصال یک میلیارد فوت مکعب گاز را دارند و خوشبختانه تمامی مراحل طراحی، ساخت و نصب نیز با رعایت تمامی استانداردهای صنعتی روز به اجرا درآمده است. اگرچه دست اندرکاران برنامه‌ریزی و اجرا در وزارت نفت سعی دارند تا پایان سال جاری میزان برداشت از مخزن مشترک با قطر را به یک اندازه تثبیت نمایند تا ایران هم از این ثروت خدادادی به اندازه سهم خود بتواند برداشت نماید، ولی موضوع مهم‌تر آن است که نباید حتی در همین حد نیز متوقف شویم بلکه لازم است با گسترش جبران عقب ماندگی ایران در برداشت از مخزن مشترک با قطر را فراهم سازیم. واقعیت این است که وزارت نفت در گذشته برنامه‌های مدونی برای توسعه پارس جنوبی داشت و قرار بود نه‌تنها گاز مورد نیاز برای توسعه شبکه ملی توزیع گاز در سراسر کشور را تامین کند و در عین حال برای تامین گاز در جهت ازدیاد برداشت از مخازن نفت نیز برنامه‌ریزی شده بود بلکه حتی قرار بود بخش قابل توجهی از گاز استحصالی از پارس جنوبی برای تامین خوراک چهار طرح ال.ان.جی تخصیص یابد. جای تأسف است که در دوره تلخ هشت ساله دولت‌های نهم و دهم، طرح‌های ال.ان.جی به کلی به محاق فرستاده شد و در عین حال در سایر موارد نیز ایران در برنامه‌های برداشت از مخازن مشترک، عقبگرد قابل تأملی داشت که شاید جبران آن برای سال‌ها امکان‌پذیر نباشد. حرکت مثبت دولت یازدهم در توجه خاص به مخازن مشترک و تلاش برای تمرکز بیشتر بر روی مخازن مشترک می‌تواند نویدبخش موفقیت‌های بیشتری باشد. این طرح در عین حال موجبات دلگرمی صنعتگران و متخصصین در هر رده از مسئولیت را فراهم می‌سازد. علاوه بر گاز استحصالی، میعانات ارزشمند گازی هم جزو مواردی است که ارزش افزوده چشمگیری را به همراه دارد و سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را به منظور اشتغال‌زایی بیشتر ایجاب می‌کند که مهم‌تر از همه، احقاق حق برداشت از مخازن مشترک را مد نظر قرار خواهد داد. وزارت نفت در برنامه‌ریزی‌های درازمدت خود، مشخصاً بر استفاده از گازهای استحصالی برای اجرایی کردن طرح ازدیاد برداشت از مخازن نفت و حفظ فشار مخازن به منظور افزایش بهره‌وری از چاه‌های فعال نفتی و احیاء فشار مخازنی که دچار افت فشار شده بودند، توجه خاصی کرده که از این طریق بتواند سوءمدیریت برخی دولت‌های گذشته را نیز تا حدودی جبران کند. توجه ویژه به این بخش، تضمین‌کننده منافع ملی کشور است و لازم است تمامی مراکز تصمیم‌گیرنده در این مقوله با درک حساسیت‌ها و ظرافت‌های موضوع، نهایت هماهنگی مورد انتظار را از خود نشان دهند تا نتایج مطلوب آن پیشاپیش تضمین شود.