بی ثباتی خاورمیانه و ترانزیت انرژی از کانال سوئز

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، یکی از مهره های داغ کنونی در شطرنج غرب آسیا یمن است، یمن اکنون به عرصه بی ثباتی و کشتار ملت به دلیل واگرایی داخلی و مداخلات خارجی مبدل شده است، اگر چه غرب و برخی کشورهای منطقه وضعیت کنونی یمن را محصول عدم پذیرش دولت انتخابی منصور هادی از سوی حوثی ها می دانند اما هراس مورد ادعای آنها قدرت یابی حوثی ها و خطر رشد خشونت و رادیکالیسم به علت سلطه اقلیت تشیع بر اکثریت اهل سنت است. در واقع نیروهای خارجی با درک هراس نسبت به سرنوشت سیاسی خود در برابر ملتهای منطقه، سیاست داخلی یمن را فضای مناسبی برای ترویج شیعه ستیزی قرار دادند در حالی که از تمامی ابزارها استفاده می کنند. پایگاه القاعده در شبه جزیره عربستان، در یمن قرار دارد و احتمالا سایر گروههای وابسته به القاعده را دربر می گیرد که ظاهراً بزرگترین تهدید برای غرب به حساب می آید. القاعده یمن مسوول برخی حملات تروریستی و تلاش برای تهدید منافع آمریکا از 11 سپتامبر بوده است. جنگ داخلی یمن نیز فضای لازم را به القاعده برای جذب نیرو در زمان اندک داده است لذا علیرغم این که یمن تنها مرکز برای القاعده نیست اما نمونه کاملی از تهدید غرب در منطقه است غربی که مدعی است در منطقه به دنبال ایجاد حکومتهای باثبات و اقدام علیه تروریسم برای تامین امنیتشان هست. از دیگر نقاط تمایز منطقه گذرگاههای ارتباطی است. کانال سوئز زمانی که در سال 1868 افتتاح شد جهان را تغییر داد این کانال 100 مایلی و ساخته دست بشر است که دو قاره اروپا و آسیار ا بهم متصل می کند ضمن اینکه برای اقتصاد جهانی بسیار ضروری است چرا که حدود 2.5 میلیون بشکه نفت روزانه از کانال عبور می کند که 8% تجارت جهانی را شامل می شود. بنابراین اگر هر مساله ای در ارتباط با کانال سوئز رخ دهد بخش بزرگی از اقتصاد جهانی کاملاً تحت الشعاع قرار می گیرد. در نتیجه کانال سوئز برای مصر، برای کشورهای صادر کننده و وارد کننده انرژی و برای کشتیرانی حائز اهمیت است. وجود کانال سوئز کمک زیادی به رشد تجارت جهانی می‌کند، بررسی درآمدهای کانال سوئز در سال ۲۰۱۴ بیش از 5 مییلارد دلار بوده است که باتوجه به لفتتاح کانال دوم سوئز در اکوست 2015، تا سال 2023 به 13.5 میلیارد دلار خواهد رسید. در همین سال حدود ۷ درصد کل محموله‌های نفتی و ۱۳درصد محموله‌های گاز مایع طبیعی جهان از کانال سوئز ترانزیت شده است. گرچه تاکنون تنش‌های سیاسی داخلی مصر و منطقه تاثیر چندانی بر روند انتقال محموله‌های انرژی در کانال سوئز نداشته اما هنوز هم این تنش‌ها خطری جدی به شمار می‌روند. چنانچه کانال سوئز و خط لوله«سامد» بسته شوند نفتکش‌ها ناچارند که از جنوبی‌ترین نقطه قاره افریقا و دماغه «امیدنیک» دور بزنند. حکومتهای قدرتمند جهانی به اهمیت این کانال پی برده اند و یکی از قدیمی ترین معاهدات جهان که عبور آزادانه کشتی ها از هر ملتی را تضمین می کند متعلق به این کانال است. رشد بی ثباتی در شبه جزیره و منطقه کانال، امنیت کانال را در خطر قرار داده است ضمن این که جامعه جهانی باید بار دیگر درباره تضمین آزادی آن اجماع کند. گروهان فرقان که یک گروه شبه نظامی در شبه جزیره سینا است در سالهای اخیر کانال را مورد تهدید قرار داده آنها با راکت انداز، کشتی ها و محموله های کانال را مورد تهدید قرار دادند و سبب ترس در کشور شدند مساله اینجاست که بخاطر تخریب کانال ، اقتصاد جهانی و آمریکا تحت الشعاع قرار خواهد گرفت. حضور داعش در شبه جزیره سینا واقع در ۱۷۰ کیلومتری کانال سوئز یک تهدید بالقوه برای آن به حساب می آید. لذا برای محافظت از کانال، تدابیر بسیار شدید امنیتی اتخاذ شده است. اگر چه روزنامه ها و تلویزیون بر نفت و تروریسم متمرکز هستند اما منطقه طی چند سال اخیر در سایر موارد از پیشرفت می تواند آینده منطقه و جهان را متاثر سازد لذا باید جهانیان به جنبه مثبت و مزیت های منطقه متمرکز شوند. منطقه غرب آسیا معادل جهان اسلام نیست لذا توجه به این نکته در سیاست های خاورمیانه ای آمریکا باید برجسته شود سیاست هایی که ممکن است بر مسلمانان ساکن درآمریکا اثرگذار باشد یا سیاست های نادرستی که در منطقه اعمال می شود اثرات مخربی بر همسایگان آمریکا داشته باشد بنابراین حائز اهمیت است که ما از یک رهیافت مبتنی بر اطلاعات و هوشمندی در منطقه پشتیبانی کنیم در نهایت باید گفت چرا خاورمیانه برای غرب مهم است علتش اینست که ما در جامعه جهانی زندگی می کنیم و خاورمیانه یک بازیگر مهم است و متشکل از افرادی است که در امنیت، پیشرفت و ارتقای جامعه جهانی موثر هستند. سقوط منطقه تهدیدبزرگی برای هر شهروند غربی بدنبال خواهد داشت لذا فهم درست از سیاست های آن بسیار مهم است. فاطمه عالیشاه