به گزارش نفت ما،دولت یازدهم طی دو سال اخیر نشان داده که برنامه‌های گسترده‌ای برای صنعت گاز کشورمان و صادرات آن دارد. بیژن زنگنه، وزیر نفت، بارها اعلام کرده که موضوع صادرات گاز به کشورهای همسایه و همینطور LNG به سایر نقاط جهان در اولویت‌ سیاست‌هایش قرار دارد. دولت تدبیر و امید در تلاش است که با استفاده از فرصت‌های پسا‌تحریم و همچنین مشکلات سیاسی کشورهایی همچون اوکراین، عراق و سوریه و... رویای صادرات گاز به اروپا را به واقعیت تبدیل کند. صادرات گاز به اروپا همیشه یکی‌ از برنامه‌های موردعلاقه دولتمردان ایرانی بوده است؛ موضوعی که در صورت اجرایی‌شدن آن، از نظر سیاسی می‌تواند جایگاه دیپلماسی ویژه‌ای را برای ایران فراهم کند. همه ایرانیان چشم‌انتظار توافق نهایی ایران و گروه ١+٥ و لغو تحریم‌ها هستند. تحریم‌ها صادرات انرژی ایران را محدود کرده و لغو آنها می‌تواند به تهران کمک کند تا گاز خود را به بازارهای اروپایی صادر کند. اما سوال اینجاست که در صورت لغو تحریم‌ها برنامه‌های وزارت نفت برای صادرات گاز چه به‌صورت LNG و چه از طریق خط لوله چه خواهد بود؟ در سال‌های اخیر تجارت جهانی LNG رشد چشمگیری را تجربه کرده و توسعه آن حتی فراتر از رشد بازار گاز بوده است. کشورهای دارای ذخایر گاز که دور از بازارهای مصرف هستند، هیچ شانسی برای حضور در بازار به‌جز با تولید LNG ندارند. درحال حاضر گاز در سه بازار آمریکا، اروپا و آسیا و با اختلاف قیمتی بالا خرید و فروش می‌شود. در آمریکای شمالی به دلیل مقررات‌زدایی و وجود بازار رقابتی و حجم گسترده‌ گاز طبیعی به عنوان رقیب شیل‌گس و با قیمت‌های بسیار پایین روبه‌رو هستیم. اما در قاره‌آسیا تجارت گسترده گاز براساس قیمت نفت و با قراردادهای بلندمدت، قیمت‌های بالایی را دربرمی‌گیرد. بازار اروپا نیز قیمت‌های میانه را به‌خود اختصاص داده است. براساس گزارش سال ٢٠١٤ بی‌پی، ایران در سال ٢٠١٣ همچنان با ٨/٣٣ تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی (٢/١٨ درصد از مجموع ذخایر گاز طبیعی جهان) رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. در این رتبه‌بندی روسیه و قطر در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند. قطر به عنوان شریک ایران در میدان پارس‌جنوبی، در سال ٢٠١٣ همچنان موقعیت خود را به عنوان بزرگترین عرضه‌کننده LNG جهان حفظ کرده و به تنهایی ٥/٣٢ درصد از کل صادرات LNG جهان را در اختیار دارد. در بخش صادرات گاز طبیعی به‌وسیله خطوط لوله نیز منطقه خاورمیانه دارای سهم بسیار اندک ١/٤ درصدی است. این درحالی است که با وجود ذخایر عظیم پارس‌جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است، روسیه و نروژ به ترتیب با سهم ٧/٢٩ درصدی و ٤/١٤ درصدی از صادرات گاز طبیعی جهان به وسیله خط‌لوله، گوی سبقت را از دیگر رقیبان ربود‌‌ه‌اند و در رتبه‌های اول و دوم قرار دارند. حضور نیافتن ایران در بازار LNG جهان (سهم صفر) و نیز سهم ناچیز آن در صادرات گاز طبیعی (حدود ١٥ میلیارد مترمکعب در سال) به‌وسیله خطوط لوله درحالیست که هم‌اکنون بازار گاز جهان، چه در بخش LNG و چه در بخش خطوط لوله با رشد چشمگیری روبه‌روست. در مطالعات کلی شرکت ملی نفت ایران برای حضور در بازار LNG جهان، شش طرح با هدف تولید سالیانه ٧٠ میلیون تن LNG  در سال ٢٠١٥ تعریف شده بود. این برنامه اگر طبق زمانبندی اجرا می‌شد هم‌اکنون ایران را به جایگاه بزرگترین صادرکننده گاز طبیعی مایع جهان می‌رساند اما با روی کار آمدن دولت نهم و تنشی که در روابط بین‌الملل بر سر پرونده هسته‌ای به راه انداخت، ساخت این طرح‌ها با توجه به وابستگی کامل آن به تکنولوژی و سرمایه‌گذاری‌ خارجی، از اولویت شرکت ملی نفت ایران خارج و از این میان تنها کلنگ ساخت پروژه ایران LNG در تابستان ٨٦ زمین‌زده شد. حرکت کند ایران در تعامل با جهان و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های حیاتی کشور درحالیست‌که در حال حاضر ظرفیت‌ تولید LNG قطر به‌عنوان مهم‌ترین شریک گازی ایران در پارس‌جنوبی به بیش از سالانه ٧٧ میلیون تن افزایش یافته و در فروردین‌ماه سال ٩٤ قطر موفق شد پنج‌هزارمین کشتی حامل LNG صادراتی خود را به بازارهای جهانی ارسال کند. در آن سوی میدان نیز روسیه با بهره‌گرفتن از موقعیت استراتژیک خود و باتوجه‌به بی‌رقیب‌بودن در بازار اروپا همچنان در صادرات گاز طبیعی به‌وسیله خط‌لوله، یکه‌تازی می‌کند. با‌توجه‌به سیاست وزارت نفت، افزایش تولید گاز در کشور قرار است ظرف سه سال آینده تداوم پیدا کند، به‌نحوی‌که در سال ٢٠١٩ تولید گاز به یک میلیارد مترمکعب در روز برسد. در حال حاضر میان ایران با کشورهای ترکمنستان، جمهوری‌آذربایجان و ترکیه تعامل نزدیکی وجود دارد و به زودی عراق نیز به این لیست اضافه‌می‌شود. ضمن اینکه مذاکراتی با دیگر کشورهای منطقه خلیج‌فارس مثل امارات، کویت، بحرین، عمان و... صورت گرفته و درحال بسترسازی برای صادرات گاز به این کشورها هستیم. باتوجه ‌به روند فزاینده تولید گاز و همچنین طولانی‌بودن زمان مذاکرات قراردادهای گازی لازم است از هم‌اکنون این اقدام‌ها و مذاکرات انجام شود. منبع: شهروند