از ابتدای سال‌جاری، غول دولتی روسیه حدود ۱۳میلیارد متر‌مکعب گاز طبیعی به اروپا صادر کرده‌است. این حجم تنها کسری از آن چیزی است که قبلا به سمت غرب ارسال می‌شد و بقیه با LNG جایگزین شده و مشکل مهمی برای اروپا به لحاظ هزینه ایجاد‌کرده‌است.
۰
تاریخ انتشارچهارشنبه ۲۳ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۲:۵۸
کد مطلب : ۱۶۵۵۹۸
گذار پرهزینه اروپا از گاز روسیه
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما"، گذار اروپا از گاز خط لوله روسیه به گاز طبیعی مایع(LNG) منجر به افزایش سرسام‌آور هزینه‌های انرژی شده و خوش‌بینی اولیه مبنی‌بر اینکه این تغییر بدون اثرات نامطلوب خواهد بود را به چالش کشیده است. به‌رغم ادعاهایی مبنی‌بر غلبه بر وابستگی به گاز روسیه، این قاره با چالش‌های اقتصادی جدیدی مواجه خواهد شد، به‌ویژه در زمستان‌‌‌‌‌های آتی که احتمالا به دلیل افزایش تقاضا و پایان الگوهای آب‌وهوایی مساعد، شاهد قیمت‌های بالاتر گاز خواهد بود.
رشد صنعتی در اروپا به دلیل بهای بالای LNG تا حدی مختل شده‌است. علاوه‌بر این، مقررات جدید اتحادیه اروپا در مورد انتشار متان قرار است هزینه‌های LNG را بیشتر و چشم‌‌‌‌‌انداز انرژی مقرونبهصرفه و بهبود صنعتی در اروپا را در آینده نزدیک پیچیده‌‌‌‌‌تر سازد. زمانی‌که اتحادیه اروپا پس از حمله به اوکراین در سال۲۰۲۲، روسیه را تحریم کرد، گاز در کانون توجه قرار گرفت.
مسکو، به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌‌‌‌‌کننده گاز اروپا از طریق خط لوله، نقش خود را متوقف کرد و اروپا به‌عنوان جایگزین به LNG رو آورد، با این حال این انتقال با افزایش رقابت در بازار LNG نسبت به عرضه نسبتا پایدار گاز خط لوله روسیه، وابستگی جدیدی ایجاد کرد. در سال۲۰۲۲، زمانی‌که اولین حامل‌های LNG ایالات‌متحده به بنادر اروپا رسیدند، رهبران اتحادیه اروپا جشن گرفتند و اظهار کردند که اروپا به‌سرعت بر وابستگی خود به گاز کرملین بدون هیچ پیامد منفی غلبه کرده‌است، با این حال تنها چند ماه بعد، امانوئل ماکرون، رئیس‌‌‌‌‌جمهور فرانسه از قیمت‌های بالای LNG آمریکا انتقاد کرد و حقیقتی مهم را آشکار ساخت که تا حد زیادی نادیده گرفته‌شده بود: هزینه. ایگور سچین، مدیرعامل شرکت روس نفت روسیه اخیرا اعلام کرد که بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ اروپا برای متوقف‌کردن واردات گاز از روسیه و دریافت گاز از منابع دیگر ۶۳۰میلیارد دلار هزینه‌کرده که معادل کل هزینه‌کرد گازی اروپایی‌‌‌‌‌ها در طول ۸ سال‌بوده‌است.
وی در حاشیه بر‌‌گزاری مجمع اقتصادی سن‌پترزبورگ گفت: پس از تصمیم برای کاهش واردات گاز از روسیه بین سال‌های۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، کشورهای اروپایی ۶۳۰میلیارد دلار برای واردات گاز از دیگر کشورها هزینه‌کردند. سچین افزود: این رقم معادل سرمایه‌گذاری اروپا در حوزه انرژی‌های پاک است و تقریبا با تولید ناخالص داخلی کشورهای سوئد و لهستان‌برابر بوده و ۴برابر تولید ناخالص داخلی کشورهای حوزه دریای بالتیک است. تغییر اروپا از گاز خط لوله روسیه به LNG ترانس‌‌‌‌‌آتلانتیک پرهزینه بوده‌است.
این گذار سبد انرژی قاره‌سبز را تحت‌تاثیر قرارداده و به همین دلیل است که واردات گاز روسیه از جمله LNG هنوز به‌طور کامل متوقف نشده‌است. تعطیلی قریب‌الوقوع مسیر ترانزیتی اوکراین، چالش دیگری ایجاد خواهد کرد؛ زیرا این کشور تصمیمی برای تمدید قرارداد ترانزیت خود با گازپروم که در پایان سال‌منقضی می‌شود، ندارد. رهبران اروپایی همچنان مطمئن هستند و ادعا می‌کنند که اروپا بدون گاز روسیه، کمبود انرژی خود را مدیریت خواهد کرد، با این حال وابستگی فزاینده به LNG احتمالا قیمت انرژی را بالا نگه می‌‌‌‌‌دارد و رقابتی را که بروکسل در تلاش است برای صنایع اروپایی تقویت کند، تضعیف می‌کند.
صادرات گازپروم
داده‌‌‌‌‌های گازی ماه مه نشان‌داد که صادرات گازپروم از طریق اوکراین به اروپا در مقایسه با سال‌گذشته ۳۹درصد افزایش یافته‌است. بر اساس گزارش رویترز، از ابتدای سال‌جاری، غول دولتی روسیه حدود ۱۳میلیارد متر‌مکعب گاز طبیعی به اروپا صادر کرده‌است. این حجم تنها کسری از آن چیزی است که قبلا به سمت غرب ارسال می‌شد و بقیه با LNG جایگزین شده و مشکل مهمی برای اروپا به لحاظ هزینه ایجاد‌کرده‌است. خاویر بلاس از بلومبرگ اخیرا استدلال کرده که به‌رغم اعلامیه‌‌‌‌‌های رسمی از زمستان ۲۰۲۲ مبنی‌بر جلوگیری از این بحران، تنش گاز اروپا هنوز به پایان نرسیده‌است. زمستان معتدل ۲۰۲۲ که توسط ال‌نینو هدایت شد، برای اروپا خوش‌یمن بود، با این حال همان‌طور که بلاس توضیح می‌دهد، نفوذ جریان ال‌نینو در حال کاهش و الگوی جوی لانینا نزدیک می‌شود که معمولا آب و هوای خنک‌‌‌‌‌تری به‌ارمغان می‌آورد. این به‌معنای زمستان‌‌‌‌‌های سردتر، تقاضای گاز بیشتر و در نهایت قیمت انرژی بالاتر برای اروپایی‌‌‌‌‌ها است.
چالش‌های بلندمدت
سیاستمداران اروپایی تمایلی به بحث در مورد قیمت LNG ندارند، زیرا این موضوع ناراحتی ایجاد می‌کند، اگرچه قیمت‌ها نسبت به اوج خود در اواسط سال۲۰۲۲ به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته، هنوز با میانگین قیمت گاز خط لوله فاصله زیادی دارند. کاهش قیمت‌ها تا حدی به دلیل عرضه فراوان ایالات‌متحده و تا حدودی به دلیل کاهش فعالیت‌های صنعتی ناشی از قیمت‌های بالای گاز است. به گفته بلاس، خبرهای خوب هم وجود دارد: زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۴ ممکن است آخرین زمستان با عرضه محدود LNG باشد که احتمالا قیمت‌ها را به دلیل رقابت شدید بین اروپا و آسیا افزایش می‌دهد. از سال۲۰۲۵، انتظار می‌رود عرضه‌های جدید از قطر و ایالات‌متحده، فشار تقاضا را کاهش دهد، با این حال دستیابی به قیمت گاز قابل‌مقایسه با واردات خط لوله قبل از سال۲۰۲۲ از روسیه که به رشد صنعتی اروپا دامن زد، بعید است.
مقررات انتشار متان
این نشان می‌دهد که رشد صنعتی پیش‌بینی‌شده به‌زودی محقق نخواهد شد، مگر با حمایت قابل‌توجه دولتی که دولت‌ها نه مایل به ارائه آن هستند و نه قادر به آن، زیرا آنها همچنان بر کاهش انتشار تمرکز دارند، در نتیجه بحث‌ها درباره «رشد مجدد» و «دوره پس از رشد» در روایات سیاسی اروپا مورد‌توجه قرار گرفته‌است. دستیابی به رشد واقعی بدون انرژی ارزان غیرممکن و انرژی مقرونبهصرفه در اروپا فعلا مطرح نیست. اروپا به دلیل سیاست‌های انرژی خود با هزینه‌های LNG حتی بالاتری روبه‌رو است. اخیرا اتحادیه اروپا قانون جدیدی را تصویب کرده که انتشار متان را برای تمام گازهای طبیعی ورودی به قاره‌سبز محدود می‌کند. این امر مستلزم آن است که صادرکنندگان به اروپا سرمایه‌گذاری هنگفتی برای کاهش انتشار متان انجام دهند و این امر هزینه محصول نهایی را افزایش می‌دهد. زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۴ بعید است آخرین زمستان چالش‌‌‌‌‌برانگیز برای اروپایی‌‌‌‌‌ها باشد، در عوض ممکن است سومین زمستان از بسیاری زمستان‌‌‌‌‌های دشوار پیشرو باشد چراکه افزایش هزینه‌های LNG همچنان چشم‌‌‌‌‌انداز انرژی اروپا را تحت‌فشار قرار می‌دهد.
چالش‌های پیشرو
اروپا با چالش‌های بیشتری نیز مواجه است. بحران انرژی که از سال۲۰۲۲ با جنگ اوکراین آغاز شد، تاثیرات گسترده‌ای بر سیاست‌های انرژی و اقتصادی اروپا داشته‌است. به‌علاوه، با توجه به تغییرات اقلیمی و نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اروپا باید به‌دنبال راه‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌های پایدار و مقرون‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌صرفه‌‌‌‌‌تری برای تامین انرژی باشد. این چالش‌ها نیازمند همکاری گسترده بین‌المللی و نوآوری‌‌‌‌‌های فناورانه است تا بتوان به نیازهای انرژی و زیست‌محیطی پاسخ داد؛ لذا تنها با تلاش‌های هماهنگ و تغییرات بنیادین می‌توان آینده‌‌‌‌‌ای پایدار برای اروپا متصور شد.
رشد صنعتی در اروپا به دلیل بهای بالای LNG تا حدی مختل شده‌است. علاوه‌بر این، مقررات جدید اتحادیه اروپا در مورد انتشار متان قرار است هزینه‌های LNG را بیشتر و چشم‌‌‌‌‌انداز انرژی مقرونبهصرفه و بهبود صنعتی در اروپا را در آینده نزدیک پیچیده‌‌‌‌‌تر سازد. زمانی‌که اتحادیه اروپا پس از حمله به اوکراین در سال۲۰۲۲، روسیه را تحریم کرد، گاز در کانون توجه قرار گرفت.
مسکو، به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌‌‌‌‌کننده گاز اروپا از طریق خط لوله، نقش خود را متوقف کرد و اروپا به‌عنوان جایگزین به LNG رو آورد، با این حال این انتقال با افزایش رقابت در بازار LNG نسبت به عرضه نسبتا پایدار گاز خط لوله روسیه، وابستگی جدیدی ایجاد کرد. در سال۲۰۲۲، زمانی‌که اولین حامل‌های LNG ایالات‌متحده به بنادر اروپا رسیدند، رهبران اتحادیه اروپا جشن گرفتند و اظهار کردند که اروپا به‌سرعت بر وابستگی خود به گاز کرملین بدون هیچ پیامد منفی غلبه کرده‌است، با این حال تنها چند ماه بعد، امانوئل ماکرون، رئیس‌‌‌‌‌جمهور فرانسه از قیمت‌های بالای LNG آمریکا انتقاد کرد و حقیقتی مهم را آشکار ساخت که تا حد زیادی نادیده گرفته‌شده بود: هزینه. ایگور سچین، مدیرعامل شرکت روس نفت روسیه اخیرا اعلام کرد که بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ اروپا برای متوقف‌کردن واردات گاز از روسیه و دریافت گاز از منابع دیگر ۶۳۰میلیارد دلار هزینه‌کرده که معادل کل هزینه‌کرد گازی اروپایی‌‌‌‌‌ها در طول ۸ سال‌بوده‌است.
وی در حاشیه بر‌‌گزاری مجمع اقتصادی سن‌پترزبورگ گفت: پس از تصمیم برای کاهش واردات گاز از روسیه بین سال‌های۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، کشورهای اروپایی ۶۳۰میلیارد دلار برای واردات گاز از دیگر کشورها هزینه‌کردند. سچین افزود: این رقم معادل سرمایه‌گذاری اروپا در حوزه انرژی‌های پاک است و تقریبا با تولید ناخالص داخلی کشورهای سوئد و لهستان‌برابر بوده و ۴برابر تولید ناخالص داخلی کشورهای حوزه دریای بالتیک است. تغییر اروپا از گاز خط لوله روسیه به LNG ترانس‌‌‌‌‌آتلانتیک پرهزینه بوده‌است.
این گذار سبد انرژی قاره‌سبز را تحت‌تاثیر قرارداده و به همین دلیل است که واردات گاز روسیه از جمله LNG هنوز به‌طور کامل متوقف نشده‌است. تعطیلی قریب‌الوقوع مسیر ترانزیتی اوکراین، چالش دیگری ایجاد خواهد کرد؛ زیرا این کشور تصمیمی برای تمدید قرارداد ترانزیت خود با گازپروم که در پایان سال‌منقضی می‌شود، ندارد. رهبران اروپایی همچنان مطمئن هستند و ادعا می‌کنند که اروپا بدون گاز روسیه، کمبود انرژی خود را مدیریت خواهد کرد، با این حال وابستگی فزاینده به LNG احتمالا قیمت انرژی را بالا نگه می‌‌‌‌‌دارد و رقابتی را که بروکسل در تلاش است برای صنایع اروپایی تقویت کند، تضعیف می‌کند.
صادرات گازپروم
داده‌‌‌‌‌های گازی ماه مه نشان‌داد که صادرات گازپروم از طریق اوکراین به اروپا در مقایسه با سال‌گذشته ۳۹درصد افزایش یافته‌است. بر اساس گزارش رویترز، از ابتدای سال‌جاری، غول دولتی روسیه حدود ۱۳میلیارد متر‌مکعب گاز طبیعی به اروپا صادر کرده‌است. این حجم تنها کسری از آن چیزی است که قبلا به سمت غرب ارسال می‌شد و بقیه با LNG جایگزین شده و مشکل مهمی برای اروپا به لحاظ هزینه ایجاد‌کرده‌است. خاویر بلاس از بلومبرگ اخیرا استدلال کرده که به‌رغم اعلامیه‌‌‌‌‌های رسمی از زمستان ۲۰۲۲ مبنی‌بر جلوگیری از این بحران، تنش گاز اروپا هنوز به پایان نرسیده‌است. زمستان معتدل ۲۰۲۲ که توسط ال‌نینو هدایت شد، برای اروپا خوش‌یمن بود، با این حال همان‌طور که بلاس توضیح می‌دهد، نفوذ جریان ال‌نینو در حال کاهش و الگوی جوی لانینا نزدیک می‌شود که معمولا آب و هوای خنک‌‌‌‌‌تری به‌ارمغان می‌آورد. این به‌معنای زمستان‌‌‌‌‌های سردتر، تقاضای گاز بیشتر و در نهایت قیمت انرژی بالاتر برای اروپایی‌‌‌‌‌ها است.
چالش‌های بلندمدت
سیاستمداران اروپایی تمایلی به بحث در مورد قیمت LNG ندارند، زیرا این موضوع ناراحتی ایجاد می‌کند، اگرچه قیمت‌ها نسبت به اوج خود در اواسط سال۲۰۲۲ به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته، هنوز با میانگین قیمت گاز خط لوله فاصله زیادی دارند. کاهش قیمت‌ها تا حدی به دلیل عرضه فراوان ایالات‌متحده و تا حدودی به دلیل کاهش فعالیت‌های صنعتی ناشی از قیمت‌های بالای گاز است. به گفته بلاس، خبرهای خوب هم وجود دارد: زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۴ ممکن است آخرین زمستان با عرضه محدود LNG باشد که احتمالا قیمت‌ها را به دلیل رقابت شدید بین اروپا و آسیا افزایش می‌دهد. از سال۲۰۲۵، انتظار می‌رود عرضه‌های جدید از قطر و ایالات‌متحده، فشار تقاضا را کاهش دهد، با این حال دستیابی به قیمت گاز قابل‌مقایسه با واردات خط لوله قبل از سال۲۰۲۲ از روسیه که به رشد صنعتی اروپا دامن زد، بعید است.
مقررات انتشار متان
این نشان می‌دهد که رشد صنعتی پیش‌بینی‌شده به‌زودی محقق نخواهد شد، مگر با حمایت قابل‌توجه دولتی که دولت‌ها نه مایل به ارائه آن هستند و نه قادر به آن، زیرا آنها همچنان بر کاهش انتشار تمرکز دارند، در نتیجه بحث‌ها درباره «رشد مجدد» و «دوره پس از رشد» در روایات سیاسی اروپا مورد‌توجه قرار گرفته‌است. دستیابی به رشد واقعی بدون انرژی ارزان غیرممکن و انرژی مقرونبهصرفه در اروپا فعلا مطرح نیست. اروپا به دلیل سیاست‌های انرژی خود با هزینه‌های LNG حتی بالاتری روبه‌رو است. اخیرا اتحادیه اروپا قانون جدیدی را تصویب کرده که انتشار متان را برای تمام گازهای طبیعی ورودی به قاره‌سبز محدود می‌کند. این امر مستلزم آن است که صادرکنندگان به اروپا سرمایه‌گذاری هنگفتی برای کاهش انتشار متان انجام دهند و این امر هزینه محصول نهایی را افزایش می‌دهد. زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۴ بعید است آخرین زمستان چالش‌‌‌‌‌برانگیز برای اروپایی‌‌‌‌‌ها باشد، در عوض ممکن است سومین زمستان از بسیاری زمستان‌‌‌‌‌های دشوار پیشرو باشد چراکه افزایش هزینه‌های LNG همچنان چشم‌‌‌‌‌انداز انرژی اروپا را تحت‌فشار قرار می‌دهد.
چالش‌های پیشرو
اروپا با چالش‌های بیشتری نیز مواجه است. بحران انرژی که از سال۲۰۲۲ با جنگ اوکراین آغاز شد، تاثیرات گسترده‌ای بر سیاست‌های انرژی و اقتصادی اروپا داشته‌است. به‌علاوه، با توجه به تغییرات اقلیمی و نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اروپا باید به‌دنبال راه‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌های پایدار و مقرون‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌صرفه‌‌‌‌‌تری برای تامین انرژی باشد. این چالش‌ها نیازمند همکاری گسترده بین‌المللی و نوآوری‌‌‌‌‌های فناورانه است تا بتوان به نیازهای انرژی و زیست‌محیطی پاسخ داد؛ لذا تنها با تلاش‌های هماهنگ و تغییرات بنیادین می‌توان آینده‌‌‌‌‌ای پایدار برای اروپا متصور شد.
