به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما"،اگر امروز به فکر طرحهای توسعهای در میدان مشترک پارس جنوبی یا بهعبارتی فاز دوم توسعه این میدان با اجرای طرحهای فشارافزایی نباشیم، منبع ۷۰درصد تأمین گاز کشور را با چالش جدی افت تولید در سالهای آتی مواجه خواهیم کرد.
میدان گازی پارس جنوبی بزرگترین منبع گازی جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس قرار دارد و اصلیترین منبع انرژی ایران و قطر محسوب میشود.
این میدان دارای حدود 1800 تریلیون فوتمکعب (51 تریلیون مترمکعب) گاز طبیعی درجا و 50 میلیارد بشکه (7.9 میلیارد مترمکعب) میعانات گازی است. این میدان گازی، مساحتی حدود 9700 کیلومترمربع (3700 مایلمربع) را پوشش میدهد که از این مساحت، 3700 کیلومترمربع (1400 مایلمربع) آن واقع در آبهای ایران است و 6000 کیلومترمربع (2300 مایلمربع) واقع در آبهای قطر است.
برآوردهای وزارت نفت ایران حاکی از این است که ذخیره گاز در بخش ایرانی این میدان مشترک 14 تریلیون مترمکعب بههمراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است که حدود 7.5 درصد از کل گاز دنیا و نزدیک به نیمی از ذخایر گاز کشور را شامل میشود.
بخش قطری میدان مشترک پارس جنوبی با نام "گنبد شمالی" شناخته میشود. قطر نیازهای داخلی و صادراتی گاز خود را از "گنبد شمالی" تأمین میکند. طبق برآوردهای صورتگرفته میزان ذخایر گازی بخش قطری این میدان مشترک، 36 تریلیون مترمکعب است که IEA میزان قابل استحصال گاز در بخش قطری را حدود 26 تریلیون مترمکعب تخمین زده است.
مخزن گازی پارس جنوبی بین دو کشور مشترک است و قسمت عمیقتر آن در بخش قطری قرار دارد و ساختار این مخزن نشان میدهد که شیب آن بهسمت قطر است و هرچه قطر برداشت بیشتری داشته باشد، سیر حرکت منابع گازی و میعانات بهسمت قطر بیشتر میشود.
قطر توسعه "گنبد شمالی" را از سال 1991 آغاز کرده است اما ایران توسعه "پارس جنوبی" را از سال 2001 آغاز کرده است که در شروع به کار 10 سال از قطر عقب ماندهایم. در فاصله سالهای 1991 تا 2001، قطر حدود 210 میلیارد مترمکعب گاز از این میدان استخراج کرد که بهارزش آن زمان، حدود 60 میلیارد دلار برای قطر درآمد بهدنبال داشته است.
ایران در سال 1397 با رسیدن به تولید روزانه 610 میلیون مترمکعبی، از تولید روزانه 600 میلیون مترمکعبی قطر پیشی گرفت. طی 5 سال اخیر نیز 100 میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید روزانه ایران و حدود 50 میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید روزانه قطر افزوده شده است و اکنون ایران با ظرفیت تولید روزانه 710 میلیون مترمکعب نسبت به ظرفیت تولید 650 میلیون مترمکعبی قطر، نسبت به رقیب خود، در برداشت روزانه (از نظر ظرفیت برداشت) جلو افتاده است.
اما بدون شک در برداشت تجمعی گاز، قطر از ایران جلوتر است و با توجه به 10 سال توسعه زودتر، بسیار بیش از ایران از مخزن مشترک گازی برداشت کرده است، از سوی دیگر، درحالی که در سمت ایران برنامه توسعهای برای آینده پارس جنوبی نهایی نشده است و توسعه تنها فاز توسعهنیافته آن هم (فاز 11) با کُندی در حال پیشروی است، در سمت قطر سرمایهگذاری حدود 29 میلیارد دلاری برای توسعه گنبد شمالی و تبدیل گاز تولیدی به LNG نهایی و اجرایی شده است و بدون شک طی سالهای آتی یک جلوافتادگی قابل توجه در برداشت روزانه گاز قطر از این مخزن مشترک خواهیم داشت.
افت فشار طبیعی گاز در پارس جنوبی مشهود است و در سالهای پیشِرو، برآورد شده است که سالانه اندازه تولید یک فاز، از تولیدات پارس جنوبی در سمت ایران بهخاطر افت فشار، کاسته خواهد شد، پس اگر امروز به فکر طرحهای توسعهای در میدان مشترک پارس جنوبی یا بهعبارتی فاز دوم توسعه این میدان با اجرای طرحهای فشارافزایی نباشیم، منبع 70درصد تأمین گاز کشور را با چالش جدی افت تولید مواجه خواهیم کرد.
منبع:تسنیم