تعلیق ترک استریم، شکست نماد قدرت ترکیه در امنیت و ترانزیت انرژی اروپا

به گزارش نفت ما ،تنش در روابط روسیه و ترکیه به خاطر سقوط سوخوی روسی، باعث شده تا روسیه مذاکرات در مورد اجرای خط لوله گازی ترک استریم را معلق کند. در همین حال روسیه، ترکیه را به خرید نفت از داعش متهم کرده است. روسیه سالانه 17 میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می کند یعنی 60 درصد نیاز ترکیه و ایران نیز 10 میلیارد متر مکعب (30درصد) بقیه را تامین می کند. بهروز نامداری کارشناس و تحلیلگر بازار انرژی در مورد اینکه آیا تنش در روابط روسیه و ترکیه، فرصتی برای بهره برداری ایران از این موقعیت در راستای تقویت دیپلماسی گازی اش است به خبرنگار «نفت ما» گفت: «در شرایط کنونی، خط لوله گاز صادراتی ایران به ترکیه اهمیت فراوانی یافته است و ترکها نگاه به ایران را نیز دنبال می کنند هرچند در کنار آن، واردات ال ان جی از قطر و تسریع در خط لوله تاناپ را نیز در اولویت قرار داده اند.» این تحلیلگر انرژی در ادامه گفت: ایران به دلیل نداشتن زیرساختار لازم برای افزیش تولید گاز به خاطر تحریمها و عدم بهره برداری کامل از فازهای پارس جنوبی و مهمتر از همه مصرف فزاینده داخلی در فصول سرد سال، امکان افزایش صادرات را در شرایط کنونی ندارد کما اینکه قبلا چند بار صدور گاز به ترکیه متوقف شده است. نکته دوم اینکه خطوط لوله موجود ایران و ترکیه ظرفیت اضافی صادرات گاز را در حال حاضر ندارد و برای افزایش صادرات باید خطوط لوله دیگری ساخته شود که برای ساخت خط لوله ای انتقال 30 میلیارد متر مکعبی حداقل 5 تا 10 سال زمان نیاز است. در تایید این ادعا آقای زنگنه وزیر نفت تاکید کرده است که ایران با توجه به فصل سرما گاز اضافی برای صادرات به ترکیه را ندارد، هرچد ترکها نیز درخواستی نداده اند. نامداری در مورد مشخصات خطوله صادراتی گاز ایران به ترکیه گفت: این خط لوله 40 اینچی با ظرفیت تقریبی انتقال روزانه 45 میلیون متر مکعب گاز طبیعی بر اساس قرارداد ٢۵ ساله ای که آگوست ١٩٩۶ میان شرکت دولتی بوتاش ترکیه و شرکت ملی گاز ایران امضا شد قرار بود سالانه ١٠ میلیارد متر مکعب گاز ایران را به ترکیه صادر کند. که مطابق آخرین آمار شرکت ملی گاز ایران این آمار در بالاترین حجم خود به حدود 9 میلیارد متر مکعب در سال 2014 رسید. به نظر وی گاز صادراتی ایران به ترکیه در حدود 20% حجم واردات گاز آن کشور را تشکیل می دهد که از این نظر روسیه با 56% و آذربایجان با 10% دیگر صادر کنندگان گاز به روسیه به شمار می آیند. ترکیه همچنین در سال گذشته در حدود14% از نیاز بازار گاز خود را با واردات گاز مایع شده تامین نموده است. در نمایی کلی تر ترکیه 27% نیاز انرژی خود را از گاز ،47%از ذغال سنگ و 25% از نفت تامین می کند. این کارشناس سهم کلی گاز ایران در بازار انرژی ترکیه را ناچیز می داند. ترکیه جدای از تامین نیاز داخلی خود، به شدت به دنبال آنست که خود را تبدیل به مسیر ترانزیت انرژی حوزه دریای خزر و همچنین گاز ایران به اروپا نماید و برای این هدف، تامین امنیت خطوط لوله را نیاز حیاتی خود برای تبدیل شدن به هاب انرژی می داند. در مورد خطوط انتقال گاز، ترکیه طی چند سال گذشته سرمایه گذاریهای بزرگی را انجام داده که نشان دهد این کشور می تواند دروازه امن ورود گاز به اروپا شود و این امر در مورد خطوط لوله نفت نیز صادق است. نامداری در پایان افزود که تعلیق ترک استریم در کنار عدم امنیت خطوط انتقال انرژی این کشورمی تواند آرزوهای دیرینه ترکیه را بر باد دهد. و اینجاست که اهمیت خط لوله ترک استریم نه به دلیل نقش آن در تامین بخشی از نیاز بازار انرژی ترکیه -که در جای خود بسیار مهم است – بلکه به دلیل نقش نمادین آن در قدرت ترکیه در تامین امنیت و ترانزیت انرژی اروپا نمایان می گردد. بدین خاطر است که ترکها می خواهند هر چه زودتر پروژه های تاناپ و نابوکو به عنوان پروژه های جایگزین عملیاتی شوند. فاطمه رضایی/ نفت ما