مشکل ارز از افزایش قیمت بنزین شروع شد

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، عبدالناصر همتی با حضور در کلاب هاوس به پرسش‌های کارشناسان و فعالان اقتصادی پاسخ داد و با مرور به سابقه انتصابش بعنوان رئیس کل بانک مرکزی،‌ اظهار داشت: تصمیم اینکه من سفیر چین شوم گرفته شده بود و 10 روز سفیر چین بودم ولی برای اجلاس سفرا به تهران برگشتم و همان روز دوم رییس جمهور بنده را خواستند و برای شرایط ارزی مشورت خواستند و ایشان پیشنهاد پذیرش مسئولیت بانک مرکزی را به من دادند.
وی گفت: احساس کردم که نیاز است این سکان را به دست بگیرم و می دانستم که چه سختی هایی دارم ولی خوشحال هستم که سختی 32 ماه را تحمل کردم و برای مردم تا حدی که توان دارم خدمت کردم و می دانم مردم سختی می کشند و تحریم بسیار سخت است و به خاطر اینکه دشمن نتواند اطلاعات بگیرید نمی توانم خیلی توضیج بدهم.

* چرا بازار ارز 15 ماه خوب بود و 15 ماه بد؟/ مشکل ارز از گرانی بنزین شروع شد
همتی با بیان اینکه در این دوره با پشتیبانی مقام معظم رهبری و کل مجموعه دولت توانستیم این پیچ اصلی فشار حداکثری را رد کنیم، افزود: در پایان سال 98 و در سال 99 مشکلاتی پیش آمد که مدیریت بازار ارز را با دشواری همراه کرد. یکی بحث گران شدن نرخ بنزین و دیگری رفتن اسم ایران به لیست سیاه FATF بود.
رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به اینکه در سال 98 مشکل از افزایش نرخ بنزین شروع شد و افزایش قیمت بنزین به نرخ ارز شوک وارد شد، گفت: اواخر همان سال نیز مباحث مرتبط با اف ای تی اف و ورود به لیست سیاه به عنوان شوک های سیاسی و روانی بر بازار ارز تاثیر گذار بود و لذا بعضاً فشارها و عوامل سیاسی و بیرونی کار را از دست ما خارج کرد.من که توانستم نرخ ارز را برای یکسال 11تا13هزارتومان حفظ کنم با نرخ 15هزارتومان مواجه شدم.
وی با بیان اینکه در سال 99 اتفاقات زیادی رخ داد که اثر منفی شدیدی بر نرخ ارز گذاشت، ادامه داد: از جمله این اتفاقات، درخواست مکانیزم ماشه توسط آمریکایی ها بود که علیرغم اینکه رای نیاورد، ولی اثر منفی بر بازار ما گذاشت. همچنین 18 بانک ما تحریم ثانویه شدند که همین امر باعث تشدید شرایط مخرب شد و افزایش انتظارات تورمی را به دنبال داشت.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: من تمام تلاشم را کردم، در اذهان از دلار 45هزار تا60 هزار تومانی صحبت می‌کردند و همه این‌ها به انتظارات تورمی دامن زد و هدفگذاری تورمی ما را با مشکل مواجه کرد؛ هدف‌گذاری تورمی به این معنا نیست که حتما به آن برسیم بلکه باید به آن نزدیک شویم که نزدیک هم شدیم. ما اوراق فروختیم و با آن کسری بودجه و تشدید تورم را کنترل کردیم.
همتی ضمن تأکید براینکه کارگزاری بانک مرکزی توانست 125 هزار میلیارد تومان اوراق به فروش برساند، افزود: اگر این اقدام انجام نمی شد به تنهایی می‌توانست 32 واحد درصد به نقدینگی اضافه کند که از آن جلوگیری شد.

* اعتقادی به سرکوب ارز ندارم/اگر از من پرسیده بودند حتما FATF را تایید می‌کردم
رئیس کل بانک مرکزی درباره بازار ارز و سیاست های ارزی این بانک نیز اینطور توضیح داد که اعتقادی به سرکوب نرخ ارز ندارم. دخالت بانک‌مرکزی در بازار ارز و تعیین نرخ را به طور قطعی رد می‌کنم و بانک‌مرکزی برای ثبات دخالت می‌کند و من اعتقادی به سرکوب نرخ ارز ندارم و نرخ ارز در بازار ثانویه تعیین می‌شود. بازار ثانویه (نیما) به روز و در حال تغییر است و بانک مرکزی در آن دخالتی ندارد و اقدامات بانک مرکزی صرفا برای ثبات و جلوگیری از نوسانات است.
وی در ادامه در خصوص تسعیر نرخ ارز افزود: تسعیر ارز صندوق توسعه ملی بر اساس اصل قانونی است و کسی نمی تواند از آن استنکاف کند علیرغم این موضوع بنده تا حد توان مقاومت کردم. اقتصاد ما بر ارز آوری صادرات غیر نفتی متکی است.
همتی با بیان اینکه در سال گذشته 37 میلیارد دلار واردات داشتیم که دو سوم آن توسط صادرات غیرنفتی تامین شد، افزود: خالص دارایی ارزی بانک مرکزی بر اساس سیاست های مدون است و ارزپاشی در این خصوص وجود ندارد. نرخ ارزی که سرکوب بشود و باعث خروج سرمایه شود از نظر من مردود است.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اگر بخواهیم خالص دارایی های ارزی بانک مرکزی را خرج کنیم بر اساس سیاست های ارزی این کار را انجام می دهیم و اجازه خروج سرمایه نمی دهیم. تقریبا 6.5 میلیارد تومان ارز صادراتی به چرخه اقتصاد کشور بازنگشته است. دو سوم تامین واردات ما در کل کشور را صادرات غیرنفتی تامین می‌کند و ما هیچ‌وقت صادرات را سرکوب نکردیم.
وی با اشاره به این که ما 250 نفر داشتیم که صادرکننده واقعی نبودند و قانون هم گفته این‌ها را بررسی کنیم و 6.5میلیارد دلار ارز را به کشور وارد نکردند گفت: بعدا فهمیدیم نه آدرس درست داشتند و نه کارت بازرگانی درستی داشتند و از بین این 250 نفر، 70 نفر را خود قوه قضاییه اعلام کرد که از افراد بسیار تهی‌دست کارت بازرگانی گرفته بودند و 30 نفرشان هم الان دستگیر هستند.
همتی پیرامون پیوستن بهFATF گفت: اگر از من پرسیده بودند حتما FATF را تایید می‌کردم ولی من صاحب نظر نیستم و جای دیگر باید تصمیم بگیرند.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه خیلی از مشکلات و فشارهای من را بخش خصوصی نمی داند؛ گفت: سال 99 بدترین سال کشور بود؛ من بازارساز هستم و وقتی که ابزار من محدود شود، نمی تواند بدون ارز بازار را کنترل کند؛ شرایط ما اما الان بهتر می شود. با صادرکنندگان هر روز جلسه دارم این طور نیست که ارز را نیاورند؛ اما پتروشیمی ها ارز ارزان بدهند، من نمی توانم جلوگیری کنم.
همتی گفت: تیمی الان در وین هستند که این مسائل را پیگیری می‌کنند و این مسائل را پیگیری می کنیم که فقط گفته نشود تحریم بانکی برداشته شد؛ بلکه نحوه استفاده منابع و سایر ابزارها را هم برای رفع تحریم ها باید به کار بگیریم.
وی در خصوص مبارزه با پولشویی گفت: در سال 97 چک های تضمینی را جمع کردم که میلیاردها تومان را در دوبی خرج می‌کردند و الان در زمینه پولشویی کارهای خوبی انجام شده است و به تدریج سیستم ما بهتر شود؛ نمونه آن هم شرط بندی و قمار است که سامانه ها به سرعت عمل می کند و در آینده نزدیک خبرهای خوبی را از کنترل های پولشویی ارایه خواهم داد.
همتی با بیان اینکه روزانه 150 میلیون تراکنش شتابی و 100 میلیون تراکنش شاپرک دارم، تصریح کرد: ضمن اینکه الان روزانه 40 هزار میلیارد تومان تراکنش صورت می گیرد؛ بنابراین اعداد و ارقام نشان می دهد که کنترل سخت است ولی با کنترل و سامانه کار راحت می شود؛ الان سیستم فاش را داریم که به بانک مرکزی اجازه می دهد که شبکه ها و سرشاخه های قمار و جابجاکننده پول را شناسایی کنیم.
وی ضمن تأکید براینکه الان نسبت به سال گذشته 5 برابر کنترل ما بیشتر شده است، افزود: البته این تراکنش ها صرفا کار پولشویی انجام نمی دهند بلکه مالیات نمی پرداختند؛ این در حالی است که مجوز دو میلیون پوز را باطل کردیم و 7 میلیون دیگر را اطلاعاتش را به سازمان مالیاتی دادیم؛ اما شعب بانکهای ما به این امر کمک می کردند و با برخی از افراد همراهی می کردند که بتوانند پول کلان جابجا شدند.

* بدهی 90 هزار میلیاردی 11 بدهکار بزرگ برای 15 سال قبل است
همتی در ادامه در خصوص بدهکاران بزرگ بانکی گفت: 11 بدهکار بزرگ بانکی 90 هزار میلیارد تومان بدهی دارند که البته متعلق به الان نیست؛ پس ساختار عظیمی در سیستم بانکی ما شکل گرفته که رئیس کل بانک مرکزی نمی تواند به تنهایی آن را مدیریت کند؛ اما اکنون با اختیاراتی که از سران سه قوه به بانک مرکزی داده شده است، موسسات ناتراز در کنترل قرار گرفته اند؛ این در حالی است که اکنون دیگر اضافه برداشت در کشور نداریم و 80 هزار میلیارد تومان در نیمه دوم سال 97 اضافه برداشت داشتیم اما اکنون برخی از موسسات دیگر به نقطه سخت ناترازی رسیده اند؛ پس زمان نیاز داریم.
همتی گفت: تا زمانی که بانکها را بتوان به صراط مستقیم آورد، 5 سال زمان نیاز داریم؛ اما در مسیر هستیم و بخش مهمی از وقت رئیس کل بانک مرکزی روی این موضوع متمرکز شده است که نمونه آن هم ادغام بانکهای نیروهای مسلح است. پس ما در حال کار بر روی این موضوع هستیم؛ اما خیلی از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران ناشی از بانکها است ولی خیلی از تولید و پیشرفت کشور نیز مرهون نظام بانکی است.
وی افزود: بسته ارزی ما بسته به شرایط خاص تغییر کرد و خیلی هم به آن ایراد گرفتند ولی شرایط و نیازهای کشور تغییر یافت و بر این اساس منجر به تغییر شد؛ البته این بسته آخر که اصلاح شد، خیلی از مسائلی که مرتبط با صادرکنندگان هست را حل خواهد کرد؛ این در حالی است که صادرکنندگان و واردکنندگان بدون ارتباط با بانک مرکزی کار خود را انجام می دادند و به طور میانگین 45 میلیارد دلار ارز هم به کشور برمی گشت؛ اما اکنون که دو سوم تامین ارز از طریق صادرات است؛ باید اصلاحات را انجام داد و با جهت گیری های خاص منجر به تنوع صادراتی و رونق تولید شود.

* از اول هم مخالف ارز 4200 تومانی بودم/ به قالیباف نامه زدم که هر وقت خواستید 4200 را حذف کنید همان روز انجام دهید
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به ارز 4200 تومانی اشاره و تصریح کرد: منکر مشکلات ارز 4200 نیستم، بنده از اول هم با آن مخالف بودم؛ ولی برای کالاهای اساسی تابع سیاست دولت هستیم، البته مشخص بود که در توزیع به دلیل عدم وجود شبکه های قوی مشکلات رانتی بوجود می آید؛ ولی از زمانی که بین ارز دولتی و بازار آزاد فاصله زیاد شد، صرفه اقتصادی آن برای برخی بیشتر شده است. قانون بودجه امسال در مورد ارز 4200 تومانی گفته شده است که مابه التفاوت نرخ ارز بعد از حذف ارز دولتی به مردم داده شود.
همتی درباره نرخ سود هم گفت: من با وزیر اقتصاد هماهنگ و روزانه با هم در تماس هستیم؛ بر اساس قانون کمیته بند ک داریم که نرخ سود و اوراق را در آنجا مورد توافق قرار می دهیم؛ اما نرخ سود بانکی نیز در شورای پول و اعتبار با حضور رئیس سازمان برنامه و بودجه و وزیر اقتصاد تعیین می شود؛ در این حوزه هم تخلفی نمی بینم که بانک مرکزی تنهایی کار کند. تلاش داشتم که به بازار سرمایه کمک کنم و اعتقاد هم به رشد و توسعه آن دارم.
وی ادامه داد: نامه ای به رهبری نوشتم و ایشان هم به رئیس مجلس ارجاع دادند؛ اما در این نامه من خواستار حذف ارز 4200 تومان نشدم؛ بلکه نوشتم هر زمانی که می خواهید حذف ارز را انجام دهید، همان روز آن را انجام دهید؛ چراکه وقتی سه ماه قبل از سال جدید اعلام می کنید که ارز 4200 تومانی حذف شود در بازار اثر منفی خواهد داشت؛ 30 هزار تن تقاضای روغن بالا رفته است؛ چراکه در بودجه اعلام شده بود که ارز حذف می شود پس گرانی هم از همان جا آغاز شد.
وی با بیان اینکه سیاستگذاری ارز 4200 تومانی باید در دولت صورت گیرد، افزود: من هم مخالف ارز 4200 تومانی بودم به عنوان رئیس کل بانک مرکزی هم نمی توانم خارج از مجموعه تصمیمات اقتصادی کشور عمل کنم؛ اما به عنوان فردی، با این ارز مخالف هستم.

* خبری از پول های بلوکه شده نیست/ امریکا جلوی پرداخت وام صندوق به ایران را گرفت
همتی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره وضعیت پول های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و سایر کشورها گفت: مسئول دلارهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی، بانک مرکزی است و هر خبری هم به غیر از بانک مرکزی اعلام شود، صحت ندارد؛ این اتفاق هنوز برای منابع ایران نیفتاده است، البته باید این را هم گفت که 7 میلیارد دلار مورد پیگیری قرار می گیرد، چون این پولها حق ایران و بانک مرکزی است؛ این در حالی است که اگر 7 میلیارد دلار آزاد نشود، ایران لنگ می ماند؛ اما اگر آزاد شود، جریمه عدم النفع را هم باید دولت کره تقبل کند.
وی درباره درخواست وام ایران از صندوق بین المللی پول افزود: ما 60 سال است که عضو صندوق بین المللی پول هستیم، 2.2 میلیارد دلار هم از پول ایران در این بانک است و همه دارند استفاده می کنند ولی ما از آن بی بهره شدیم. این وام کرونا از سوی صندوق بین المللی پول به همه پرداخت شده و مشروط هم نبوده است اما ایران از آن محروم شد.
همتی گفت: دو سه نامه هم به صندوق بین المللی پول نوشتم، اما نامه ای در اکتبر سال گذشته از سوی امریکا به گروه امریکا صندوق بین المللی پول ارسال شده که با این وام مخالفت کنند؛ اما اگر امریکا اراده کند، نهادهای بین المللی نمی توانند تصمیم بگیرند و مستقل نیستند؛ ما همچنان پیگیر هستیم.
وی افزود: در مورد اف ای تی اف هم باید گفت که این جزو ضروریات بانک مرکزی و مبادلات پولی آن در دنیا است اما اگر هم تصویب نشود، حتما مشکلات جدی در سیستم بانکی ایران با دنیا ایجاد خواهد شد؛ پس راه سخت می شود و ما هم تلاش می کنیم که به نتیجه برسیم.
همتی با بیان اینکه ساختار بانک مرکزی باید اصلاح شود، گفت: باید سرمایه گذاری در کشور را تقویت کنیم؛ متوسط تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی ایران ظرف ده سال گذشت، نیم درصد به طور میانگین بوده و بنابراین در طول ده سال 5 درصد هم کاهش یافته است. این امر باعث شده تا میانگین رشد ده ساله 90 تا 1400 به دو درصد برسد؛ این اشکال است و مجموعه تصمیم گیری نظام باید طراحی جدیدی صورت دهند و رابطه بانک مرکزی با دولت، رابطه سرمایه گذاران با دولت و مواردی از این دست را اصلاح و بازتعریف کنند؛ وقتی که در کل ده سال رشد دو درصد باشد، مسائل بهتر از این نمی شود.
همتی گفت: اگر تولید دو درصد رشد کند، تورم نباید داشته باشیم؟ این سوال مهمی است و نشان می دهد که بانک مرکزی چوب جادویی ندارد. من مراقبت می کنم در دولت که بار بیشتری به سمت بانک مرکزی تحمیل نشود؛ اگر این ساختار اصلاح نشود و این روش حکمرانی در اقتصاد حاکم نشود؛ حتما مسائل بدتر از این خواهد شد.
* برنامه بانک مرکزی برای رمزارزهای مجاز
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص رمز ارزها نیز اینطور توضیح داد که سال قبل تصمیماتی در دولت در این خصوص گرفته شد، آیین نامه بانک مرکزی را به شورای عالی پولشویی داده ایم و منتظریم به محض تایید این ایین نامه، مجوز لازم را به بانک ها و صرافی ها برای مبادلات رمزارزهای مجاز بدهیم.

* آیا همتی باعث سقوط بورس شد؟
وی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به انتقادات درباره نقش بانک مرکزی و ئیس کل این بانک در سقوط بورس، گفت: بانک مرکزی و بنده در موضوع بورس مظلوم واقع شده ایم، در خیلی از جاها نیز این طور شده است؛ اما بنا نداریم خیلی مسائل را پاسخ دهم. مشکل در مرغ را هم به بانک مرکزی نسبت می دهند؛ نرخ ارز بالا می رود می گویند بانک مرکزی کرد، هر اتفاقی که در کشور می افتد، می گویند زیر سر بانک مرکزی است.
همتی گفت: بانک مرکزی چرا باید نرخ سود را پایین بیاورد و بعد بالا ببرد و بورس را بهم بریزد. واقعا رئیس کل بانک مرکزی این طور قدرتمند است؟ در حالیکه دو ماه ابتدایی 99 معادل 71 هزار میلیارد تومان اضافه ذخیره بانکها نزد بانک مرکزی بود که الان به زیر 20 هزار میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود: اگر قرار بود که بانک مرکزی این گونه در بورس عمل کند باید کانال هدفگذاری را به 18 درصد در بازار بین بانکی برای نرخ سود می رساندم، اما این کار را نکردم. 4 تا فاکتور را به خاطر بورس تغییر دادم، چراکه می خواستم نرخ تسهیلات، ناترازی بانکها و کمک به بورس را صورت دهم و بنابراین انگیزه ندارم نرخ سود بانکی را بالا بیاورم.
همتی با بیان اینکه برخی با سود نظام بانکی زندگی می کنند در حالیکه متاسفانه برخی یک بعدی نگاه می کنند، تصریح کرد: ما به دنبال ثبات بازار بورس هستیم این در حالی است که آینده از آن بازار سرمایه است و همه باید کمک کنیم؛ الان نیز باور دارم که 50 درصد سهام در بازار ارزشمند است؛ البته سازمان بورس هم باید سیاستگذاری های ثبات بخشی را برای بورس در نظر بگیرد این در حالی است که دامنه نوسان، دامنه متقارن و مواردی از این دست که مدام در حال تغییر است، غلط است.
وی ضمن تأکید براینکه من هم دغدغه بورس را دارم، افزود: نمی شود که یک بازار همیشه بازدهی خوب داشته باشد و بقیه بازارها خراب باشند؛ اما پیش بینی می کنم که شرایط اقتصادی ما به سمت ثبات بیشتر پیش می رود اما بورس هم روزهای خوبی خواهد داشت.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به عملکرد بانک ها در بازار بین بانکی گفت: ظرف یک هفته یا یک ماه کار به نحوی می شود که 20 هزار میلیارد تومانی که معمول بود ذخایر اضافه بانکها باشد، به 70 هزار میلیارد تومان رسید یعنی 50 هزار میلیارد تومان به ذخایر اضافه شد؛ چراکه کسی وام نگرفت و ظرف یک ماه این اتفاق افتاد.
وی افزود: ما اوراق بدهی را تازه شروع کرده بودیم و الان تازه از نیمه سال 99 به بعد که بخشی از اوراق دولتی را به صورت عملیات ریپو از بانکها بگیریم و در حال انجام این کار هستیم. اینجا است که متوجه می شویم عملیات بازار باز چقدر مهم است.

* در مورد نرخ بهره، اقدامی نمی کنم که بازار سرمایه بهم بخورد
همتی با بیان اینکه اگر عرضه ارز در بازار زیاد شود، نرخ کاهش می یابد تصریح کرد: البته قیمت را هم بازار تعیین می کند اما بانک مرکزی طرفدار ثبات بازار ارز است. سال 99 به خاطر انتظارات تورمی که اوایل سال ایجاد و مطالبی مطرح شد که همه انتظار رشد 100 درصدی نقدینگی داشتند، این وضعیت به خاطر انتظارات عجیبی بود که در جامعه ایجاد شد و نرخ رشد پول در مرداد به 88 درصد رسید که نشان از سیالیت پول دارد.
وی افزود: این موضوع، انتظارات تورمی را شکل داد و مجموعه این اتفاقات سبب شد که انتظارات در بازار سهام بالا رود و خیلی از تحلیلگران بازار سرمایه، سهام را با دلار 60 هزار تومانی تحلیل کردند.
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید براینکه در مورد نرخ بهره اطمینان می دهم که اقدامی نمی کنم که بازار سرمایه بهم بخورد، گفت: در مورد تغییر نرخ بهره نیز تصمیم نگرفتم، اما اگر در مورد تورم توانستیم رقم را کاهش دهیم، نرخ بهره را هم تغییر میدهیم. اما در مورد نرخ بهره بازار بین بانکی نیز به صورت جدی کنترل های لازم را می کنیم تا نرخ بازار بین بانکی بالا نرود.
همتی درباره تورم هدفگذاری شده و ... تصریح کرد: سیاستگذاری هدف تورمی مجموعه اقداماتی را تعیین میکند که به هدف‌گذاری تورمی برسیم اما این سیاست نمی توانست شوک های اقتصادی را پیش‌بینی بکند. در حالی که دوستان از تورم های بالای 60 درصدی صحبت می کردند. اما شما ببینید ما چه فشاری را در سال 99 تحمل کردیم اما جلوی چنین تورمی را گرفتیم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هدف‌گذاری ما در سال 99 بر مبنای ارز نیمایی بود اما شوک عرضه که به اقتصاد وارد شد، بر نرخ ارز تاثیر گذاشت، گفت: این در کنار بی نظمی که در توزیع کالای اساسی پیدا کردیم که در کنترل بانک مرکزی نبود، نرخ تورم را از هدف ما دور کرد.

* هدفگذاری تورم بر مبنای دلار نیمایی 17 هزار تومانی بود
وی با بیان اینکه سیاستگذار هدف تورمی را اعلام می‌کند، ولی قادر به پیش‌بینی شوک‌های برونزا نیست، اظهار داشت: شوک‌های برونزایی که در سال 99 اتفاق افتاد هرکدام از آن‌ها می‌توانست کل سیستم پولی و ارزی کشور را به هم زند و بعضا هم تلاش خود را در این زمینه انجام دادند ولی ما مقاومت کردیم. دوستان از تورم‌های بسیار بالا صحبت به میان می‌آوردند و از رشد 100 درصد نقدینگی سخن می‌گفتند که با سیاستگذاری موفق شدیم. البته انحراف وجود دارد، ولی هدفگذاری تورم بر مبنای نرخ نیمایی 17 هزار تومانی برای دلار بود برآن اساس هدفگذاری کردیم ولی شوکی که یک دفعه نرخ ارز را تا 32 تومان بالا برد که نشان می‌دهد شرایط سیاسی و بانک مرکزی توام هستند، الان نیما 22 تومان است با آن 17 تومان، نرخ ارز در هدفگذاری تعیین کننده است.
وی در ادامه اضافه کرد: شوک عرضه را نمی‌توان نادیده گرفت. امید زیادی به سه ماه آخر سال داشتم که متاسفانه بی‌نظمی که در بازار کالاهای اساسی و مشکلات در توزیع که هیچ یک برعهده بانک مرکزی نیست، سبب شد تا نرخ تورم برکالاهای اساسی بالا رود و با توجه به سهم بالایی که در تورم دارند، متاسفانه تورم را از هدف دور کرد. تمام اقتصاددانان این را قبول می کنند که هدفگذاری تورمی حتما نباید تحقق یابد. هدفگذاری برای حرکت در سمت آن است، حالا چنانچه اقداماتی فراتر از قدرت بانک مرکزی هدف را دچار شوک می‌کند، سعی در به حداقل رساندن تاثیر آن شوک خواهیم داشت وبراین تصور هستم که این کار انجام شده باشد.
رئیس کل بانک مرکزی درباره جرائم قمار و قاچاق گفت: تذکر لازم در این زمینه را دادم و همکاران من در بخش آی تی اقدامات خوب و جدی انجام داده‌اند. با این اقدامات بحث قمار خیلی محدود شده و 92 درصد کاهش یافته است ولی از بین نرفته و وجود دارد ولی قبلا بسیاری از این اقدامات وجود نداشت، واقعا دو سال است که در این خصوص مشغول به کار هستیم. سامانه‌هایی در بانک مرکزی دراین خصوص در حال انجام و طراحی است که پس از حصول نتیجه اعلام خواهد شد. تا همین حد این اطمینان را می‌دهم که در این زمینه کارهای خوبی صورت خواهد گرفت، و لی قبول دارم سیستم بانکی باید همکاری بیشتری انجام دهد و برخی از بانک‌ها تخلف داشتند که با آنها برخورد صورت گرفته و موارد مطرح را قوه قضائیه باید اطلاع‌رسانی کند. تا این حد عنوان می‌کنم که بانک مرکزی مصمم در ایجاد مانع برای چنین فعالیت‌هایی است.
وی درباره مبحث FATF و صندوق بین‌المللی پول ادامه اضافه کرد: درباره FATF نظرخود را مطرح کردم. سیستم بانکی کشور به دور ازشرایط FATF نیست و در این خصوص در حال کار کردن است، اکنون هم بخشی از کارها درحال انجام است و شکی در وجود آمادگی ایران در این زمینه وجود ندارد و چنانچه امروز و فردا اعلام شود خود را خیلی سریع با شرایط تطبیق خواهیم داد، نگرانی از این بابت وجود ندارد. درباره صندوق امیدوارهستیم که یکطرفه نباشد و ما فقط پول داشته باشیم و بقیه استفاده کنند. روزی این سلطه آمریکا بر نهادهای مالی از بین برود وچنین نباشد که این کشور 16 درصد سهم داشته باشد، ولی برای 84 درصد باقی مانده تعیین کننده باشد. مطمئن هستم که پیشنهادات ما در صندوق حتما تصویب می‌شود.

* صادرات ریالی را نمی پذیریم/ آیا دولت در ماه های پایانی بدنبال سرکوب نرخ ارز است؟
همتی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره صادرات و ... گفت: اکنون واردات در مقابل صادرات انجام می‌شود. در همین امسال 15 میلیارد دلار ارزی که در نیما عرضه شده واردات در مقابل صادرات است. حالا چه واردات در مقابل صادرات دیگران یا از طریق خودشان است که به خوبی نشان می دهد که واردات مقابل صادرات اجازه دارد؛ اگر بنده جلوی این روند را گرفته بودم چگونه 15 میلیارد دلار واردات از این طریق انجام شده است!؟ بنده معتقدم که تمام امکانات لازم را برای دوستان فراهم کردیم.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه یک عده می‌گفتند که برای نرخ نیما سقف گذاشته‌اید افزود: در یک مقطعی بله؛ یک هفته ای دوستان می‌خواستند یک مسئله را تست کنند و این کار را کردند ولی در این دو سال گذشته سقفی برای نیما نگذاشتیم. الان هم که می بینید خیلی‌ها می‌آیند می‌گویند ارز ما را نمی‌خرند بنده چه کار باید بکنم. الان روزانه 300 الی 400 میلیون دلار ارز در نیما عرضه می‌شود و خرید 50 تا 30 میلیون دلار است.
همتی با طرح این سوال که چرا این اتفاق افتاده است؟ اظهار داشت: وارد کننده نسبت به نرخ و اینکه احتمالاً تغییرات در آن شود تامل دارد و این موضوع تقصیر بنده نیست. بنده سقفی برای نیما تعیین کردم؛ بنابراین من فکر می‌کنم در تفاهم بین اتاق بازرگانی و در تعامل با صادر کنندگان محترم در خدمت عزیزان صادرکننده هستم.
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه صادرات ریالی را هنوز نپذیرفتیم و نمی پذیریم، گفت: ما صادرات ریالی را قبول نداریم ولی باید این مشکل را حل کنیم، اگرچه اعتقاد به صادرات ریالی نداریم و آن را خروج سرمایه از کشور می‌دانیم. هیچ کشوری از دنیا صادرات با پول ملی خود را نمی‌پذیرد و صادرات با پول ملی خنده‌دار است؛ اما اینکه طرف مقابل ارزی را گرفته باشد و به کشور نیاورد، باز هم مورد قبول نیست.
به گفته همتی، در بخشنامه جدیدی که بر مبنای اصلاحیه 177 قرار داده ایم، به صادرکنندگانی که در سال 97 صادرات انجام داده اند ولی نتوانستند ارز را برگردانند فرصت داده شده تا کالا بیاورند؛ البته کوتاژهای صادراتی آنها قابل مبادله نیست و مدعی هستند که ارز دارند و می توانند کالا بیاورند؛ نه اینکه پروانه صادراتی را ارایه دهند و تقاضا در بازار ارز ایجاد کنند. اگر صادرکنندگان ثابت کنند که ارز در اختیار دارند می توانند در مقابل آن واردات کالا صورت دهند.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص سرکوب نرخ ارز در ماه‌های پایانی دولت با توجه به احتمال رونق فروش نفت گفت: در مورد نرخ ارز نظر دولت و بانک مرکزی تفاوتی ندارد و نرخ را باید بازار تعیین کند؛ این در حالی است که نرخ ارز با سرکوب به نرخ های پایین تر نخواهد رسید بلکه ممکن است با عرضه و تقاضا نرخ ارز هم کاهش یابد؛ چراکه وقتی ارز در کشور فراوان است، بخش عرضه را تحت تاثیر قرار می دهد ولی مثل سابق ارزپاشی صورت نخواهیم داد و به آن اعتقاد ندارم.