وزیر نیرو، از الگوی «تعامل سه جانبه‌ی دانشگاه، صنعت و دولت» به عنوان الگویی مناسب برای تعامل هم‌افزای دانشگاه و صنعت نام برد و گفت: سند فرا بخشی مدیریت آب کشور می‌تواند دستمایه‌ای برای این الگو باشد.
۱
تاریخ انتشارسه شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۳
کد مطلب : ۱۳۰۲۸۲
امسال؛ اجرای ۱۱۹ طرح آبرسانی و ۱۹۵ طرح فاضلاب
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، رضا اردکانیان، وزیر نیرو صبح امروز در آئین گشایش سومین کنگره علوم و مهندسی آب و فاضلاب ایران که به صورت ویدئوکنفرانسی و با محوریت توسعه و آینده‌نگری در صنعت آب و فاضلاب ایران به میزبانی شیراز برگزار شد، اظهار داشت: تاکنون الگوهای گوناگونی برای نحوه تعامل صنعت و دانشگاه مطرح شده و در معرض آزمون و نقد قرار گرفته است. یکی از جدیدترین مدل‌های ارتباط موثر و کارآمد دانشگاه و صنعت که به نظر می‌رسد در کشور، برای تعامل هم‌افزای این دو نهاد تاثیرگذار در پیشرفت کشور، مناسب باشد، الگوی «تعامل سه جانبه دانشگاه، صنعت و دولت» است.
وی افزود: در این مدل، دانشگاه، علاوه بر آموزش و تحقیق، کارآفرینی نیز می‌کند. در مقابل، صنعت به فعالیت‌های تولید و توزیع دانش می‌پردازد و دولت نیز در تولید دانش، نوآوری و تولید کالا و خدمات سرمایه‌گذاری می‌کند.
اردکانیان خاطرنشان کرد: سند فرا بخشی مدیریت آب کشور (مصوب آبان 1383 هیات وزیران) که درآن به چهار اصل افزایش بهره‌وری آب، حفاظت و پایداری کمی و کیفی منابع آب، اصلاح ساختار اقتصادی آب و گسترش آگاهی‌های عمومی و توسعه فناوری و تحقیقات اشاره شده است، می‌تواند دستمایه ای برای اجرای این الگو قرار گیرد.
وی گفت: با این نگاه در چارچوب اسناد بالادستی و با شناخت واقعیت‌های میدانی، در همه سطوح مرتبط با حوزه آب و فاضلاب، اعم از دانشگاه‌ها، شرکت‌های مهندسین مشاور و پیمانکار، ذی‌نفعان اجتماعی و ...، تلاش برای اعمال راه کارهای فنی و اجتماعی بهره‌وری حداکثری از آب، از طریق کاهش حداکثری هدررفت آن در انتقال، توزیع و مصرف، بازچرخانی آب و تقلیل تولید فاضلاب و بومی سازی فناوری‌های ارزان قیمت تصفیه و حذف آلاینده‌های آب زیرزمینی، تلاش برای بومی سازی تاسیسات نمک‌زدایی و تلاش در جهت خودکفایی نسبی در این تاسیسات باید مورد توجه قرار گیرد.
اردکانیان از دیگر محورهایی که باید در این چارچوب مورد توجه قرار گیرد به آگاه سازی جامعه از واقعیت‌های اقلیمی کشور و انطباق و سازگاری با آن و هم چنین محدودیت‌ها و اقدام‌های انجام شده و جلب مشارکت عمومی در همراهی و تسریع در اجرای طرح‌ها و نیز ایده پردازی و ارایه راه کار برای بهبود گردش مالی صنعت آب و فاضلاب و پایداری، خودکفایی و خودگردانی خدمات آن اشاره کرد.
وزیر نیرو همچنین گفت: بیش از سه دهه است که موضوع آب و مباحث پیرامون آن، از گردونه فنی و خدماتی فراتر رفته و به عنوان کالایی با ماهیت راهبردی و قدرت اثرگذاری بر تحولات سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی تبدیل شده است. این حساسیت مضاعف و کم‌نظیر که ثمره افزونی تقاضا و کمیابی منابع آب با کمیت و کیفیت مناسب است سبب شده تا مدیریت کلان و چاره‌‌اندیشی برای دشواری‌های پیش‌روی آن، در سطوح گوناگون محلی، ملی و بین‌المللی مطرح شود.
اردکانیان ادامه داد: به این واقعیت نیز باید توجه داشت که در هزاره سوم میلادی، فرایند مدیریت خدمات آب و فاضلاب، در حال تغییر است. این تغییر که از آن به «پارادایم جدید مدیریت آب» تعبیر می‌شود، از چهار مولفه اصلی تامین نیازهای پایه، گنجاندن ارزش‌های اکولوژیک در سیاستگذاری‌ها، دور شدن تدریجی از اتکای صرف به منابع آبی جدید و قطع آگاهانه و تدریجی رشد اقتصادی با مصرف آب، تشکیل شده است.
وی افزود: بر اساس این رویکرد، در دهه‌های پیش‌رو، تامین و پاسخگویی به تقاضاها برای خدمات آب و فاضلاب، تنها متکی و منحصر به رویکردهای سازه‌ای و توسعه‌ای نیست و به راه‌حل‌های غیرسازه‌ای و رویکردهای جدید در برنامه‌ریزی و مدیریت نیازمند است.
اردکانیان تاکید کرد: مدیریت کلان کارآمد و خوب آب، باید بتواند همزمان ملاحظات کیفیت و کمیت آب‌های سطحی و زیرزمینی را یکپارچه کند، اقدام‌های بخش‌های گوناگون مصرف و پیامدهای آن را هماهنگ کند و حوضه آبریز را واحد مدیریت قرار دهد تا بتواند مسایل بالا و پایین‌دست را حل کرده و سیاست‌های ملی توسعه را محقق سازد.
وزیر نیرو در عین حال اظهار داشت: صنعت فراگیر آب و فاضلاب کشور، گستره‌ای به جامعه 63.7 میلیون نفر جمعیت شهری (پوشش 99.83 درصد) در قالب 17.1 میلیون فقره مشترک و نیز 16.9 میلیون نفر جمعیت روستایی (پوشش 81.89 درصد) در قالب 5.74 میلیون فقره مشترک را در بر دارد.
اردکانیان افزود: این صنعت در پایان سال 1398، در گستره شهرها و روستاهای کشور، وظیفه آبرسانی را با ایجاد حداکثر ظرفیت تولید آب، به میزان 11.2 میلیارد مترمکعب و وظیفه خدمات مدرن فاضلاب را با جمع‌آوری و تصفیه 2.1 میلیارد مترمکعب فاضلاب به انجام رسانده است و در سال جاری 119 طرح آبرسانی در فصل منابع آب و 195 طرح فاضلاب را در حال اجرا دارد.
وی اضافه کرد: در بخش روستایی نیز آبرسانی به 20774 روستا با جمعیت 10.9 میلیون نفر هدفگذاری شده است. در عین حال برای نگهداری تاسیسات موجود سالانه افزون بر15000 کیلومتر توسعه و بازسازی خطوط انتقال و شبکه توزیع آب و3500 کیلومتر توسعه و بازسازی شبکه‌های فاضلاب انجام می‌شود.
وزیر نیرو گفت: در افق آرمانی، نظام مدیریت آب و فاضلاب، خدمات پایدار آب و فاضلاب را بر پایه استفاده معقول از منابع طبیعی، با لحاظ داشتن همزمان و متوازن ملاحظات مهندسی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی و با رعایت سه اصل به حداقل رساندن پیامدهای زیست محیطی، مشارکت حداکثری ذی‌نفعان و سرمایه‌گذاران و بهره‌وری حداکثری از منابع آبی استحصال شده، باید به عینیت مبدل سازد.
وی افزود: در مسیر نیل به این آرمان و تحقق هدف‌های اقتصاد مقاومتی، سیاست‌هایی همچون همگرایی درون و برون‌سازمانی، پایندگی و تقویت اقتصاد، اصلاح و به روزآوری نظام اداری و حکمرانی، آگاهی رسانی مستمر و جلب مشارکت عمومی، و سرانجام توانمندسازی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی و تاسیسات باید اعمال شود.
اردکانیان گفت: در این راستا و پس از سه دهه کارکرد موفق شرکت‌های آب و فاضلاب، ماموریت این شرکت‌ها، متناسب با شرایط و نیازهای پیش‌روی بازنگری شده است. حذف موازی کاری‌ها، بهینه‌سازی و یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها و خدمات، و متمرکز و توانمند ساختن مدیریت آنها که نیل به بهبود بهره‌وری را ممکن می‌سازد، در یکپارچه سازی شرکت‌های آب و فاضلاب دنبال می‌شود. در این فرآیند نقش نظارتی بیش‌تر در طرح‌های اجرایی، تمرکز زدایی و بارگذاری بیش‌تر فعالیت‌ها بر استان ها مد نظر قرار بوده است.
وی در عین حال گفت: اجماع جهانی بر این است که پنج عامل جمعیت و تحولات آن، تقاضا برای منابع و خدمات طبیعی، تغییرات اقلیمی، فناوری و تمایل به جهانی شدن و ایجاد جهانی مسطح، تحولات ملی، منطقه‌ای و جهانی را تا سال 2050 رقم خواهند زد. با نگاهی اجمالی به سرفصل‌های پنج‌گانه اثرگذار بر تحولات جهانی، به راحتی می‌توان دریافت که دستکم چهار عامل آن، مستقیم بر مدیریت خدمات آب و فاضلاب تاثیر دارد و عامل پنجم نیز در مبادلات برون مرزی آب و بازار کالاها و تجهیزات آن بی‌تاثیر نیست.
اردکانیان اظهار داشت: نگاهی به پیشینه 30 ساله بخش آب و فاضلاب کشورمان، به خوبی می‌نمایاند که این بخش توانسته است نمونه به نسبت موفقی از فعالیت‌های خدماتی، اجرایی و حتی مالی و حسابداری را به نمایش درآورد و در این مدت، چهار شاخص کارآمدی و بهره‌روی، شفافیت در هزینه‌ها، ارایه‌ی خدمات با کیفیت بهتر، جلب نظر و رضایت مشتریان و احترام به گیرندگان خدمات را تا حدود زیادی برآورده کرده است.
وی افزود: در ادامه این مسیر و در جهت پویایی و استمرار خدمات آب و فاضلاب، ضروری است تا متناسب با شرایط جدید با تکیه بر تجربه‌های حاصل از فراز و فرودهای سه دهه گذشته، افق‌های نوین و برتری گشوده شود. چرا که تکرار گذشته، اگر هم به درستی و بدون کاستی انجام شود، در جا زدن و باز ماندن از کاروان توسعه و پیشرفت است.
وزیر نیرو تاکید کرد: توسعه پایدار در حقیقت نقطه تلاقی و مشترک توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و توسعه زیست محیطی است. در این میان دانشگاه و صنعت بر حسب میزان و دامنه تاثیرگذاری خود، دو محور اساسی برای توسعه و موتور محرکه تحول در جامعه به شمار می‌آیند.
وی در پایان با مغتنم برشمردن حضور جمعی از خبرگان و متخصصان صنعت آب و فاضلاب کشور در این کنگره گفت: انتظار می‌رود مباحث مطرح شده در آن، بتواند با تبادل تجربه‌ها و طرح ایده‌ها، زمینه گره گشایی از مشکلات و نیازهای این صنعت و نیل به هدف‌های آرمانی آن را فراهم آورد.
منبع: تسنیم
وی افزود: در این مدل، دانشگاه، علاوه بر آموزش و تحقیق، کارآفرینی نیز می‌کند. در مقابل، صنعت به فعالیت‌های تولید و توزیع دانش می‌پردازد و دولت نیز در تولید دانش، نوآوری و تولید کالا و خدمات سرمایه‌گذاری می‌کند.
اردکانیان خاطرنشان کرد: سند فرا بخشی مدیریت آب کشور (مصوب آبان 1383 هیات وزیران) که درآن به چهار اصل افزایش بهره‌وری آب، حفاظت و پایداری کمی و کیفی منابع آب، اصلاح ساختار اقتصادی آب و گسترش آگاهی‌های عمومی و توسعه فناوری و تحقیقات اشاره شده است، می‌تواند دستمایه ای برای اجرای این الگو قرار گیرد.
وی گفت: با این نگاه در چارچوب اسناد بالادستی و با شناخت واقعیت‌های میدانی، در همه سطوح مرتبط با حوزه آب و فاضلاب، اعم از دانشگاه‌ها، شرکت‌های مهندسین مشاور و پیمانکار، ذی‌نفعان اجتماعی و ...، تلاش برای اعمال راه کارهای فنی و اجتماعی بهره‌وری حداکثری از آب، از طریق کاهش حداکثری هدررفت آن در انتقال، توزیع و مصرف، بازچرخانی آب و تقلیل تولید فاضلاب و بومی سازی فناوری‌های ارزان قیمت تصفیه و حذف آلاینده‌های آب زیرزمینی، تلاش برای بومی سازی تاسیسات نمک‌زدایی و تلاش در جهت خودکفایی نسبی در این تاسیسات باید مورد توجه قرار گیرد.
اردکانیان از دیگر محورهایی که باید در این چارچوب مورد توجه قرار گیرد به آگاه سازی جامعه از واقعیت‌های اقلیمی کشور و انطباق و سازگاری با آن و هم چنین محدودیت‌ها و اقدام‌های انجام شده و جلب مشارکت عمومی در همراهی و تسریع در اجرای طرح‌ها و نیز ایده پردازی و ارایه راه کار برای بهبود گردش مالی صنعت آب و فاضلاب و پایداری، خودکفایی و خودگردانی خدمات آن اشاره کرد.
وزیر نیرو همچنین گفت: بیش از سه دهه است که موضوع آب و مباحث پیرامون آن، از گردونه فنی و خدماتی فراتر رفته و به عنوان کالایی با ماهیت راهبردی و قدرت اثرگذاری بر تحولات سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی تبدیل شده است. این حساسیت مضاعف و کم‌نظیر که ثمره افزونی تقاضا و کمیابی منابع آب با کمیت و کیفیت مناسب است سبب شده تا مدیریت کلان و چاره‌‌اندیشی برای دشواری‌های پیش‌روی آن، در سطوح گوناگون محلی، ملی و بین‌المللی مطرح شود.
اردکانیان ادامه داد: به این واقعیت نیز باید توجه داشت که در هزاره سوم میلادی، فرایند مدیریت خدمات آب و فاضلاب، در حال تغییر است. این تغییر که از آن به «پارادایم جدید مدیریت آب» تعبیر می‌شود، از چهار مولفه اصلی تامین نیازهای پایه، گنجاندن ارزش‌های اکولوژیک در سیاستگذاری‌ها، دور شدن تدریجی از اتکای صرف به منابع آبی جدید و قطع آگاهانه و تدریجی رشد اقتصادی با مصرف آب، تشکیل شده است.
وی افزود: بر اساس این رویکرد، در دهه‌های پیش‌رو، تامین و پاسخگویی به تقاضاها برای خدمات آب و فاضلاب، تنها متکی و منحصر به رویکردهای سازه‌ای و توسعه‌ای نیست و به راه‌حل‌های غیرسازه‌ای و رویکردهای جدید در برنامه‌ریزی و مدیریت نیازمند است.
اردکانیان تاکید کرد: مدیریت کلان کارآمد و خوب آب، باید بتواند همزمان ملاحظات کیفیت و کمیت آب‌های سطحی و زیرزمینی را یکپارچه کند، اقدام‌های بخش‌های گوناگون مصرف و پیامدهای آن را هماهنگ کند و حوضه آبریز را واحد مدیریت قرار دهد تا بتواند مسایل بالا و پایین‌دست را حل کرده و سیاست‌های ملی توسعه را محقق سازد.
وزیر نیرو در عین حال اظهار داشت: صنعت فراگیر آب و فاضلاب کشور، گستره‌ای به جامعه 63.7 میلیون نفر جمعیت شهری (پوشش 99.83 درصد) در قالب 17.1 میلیون فقره مشترک و نیز 16.9 میلیون نفر جمعیت روستایی (پوشش 81.89 درصد) در قالب 5.74 میلیون فقره مشترک را در بر دارد.
اردکانیان افزود: این صنعت در پایان سال 1398، در گستره شهرها و روستاهای کشور، وظیفه آبرسانی را با ایجاد حداکثر ظرفیت تولید آب، به میزان 11.2 میلیارد مترمکعب و وظیفه خدمات مدرن فاضلاب را با جمع‌آوری و تصفیه 2.1 میلیارد مترمکعب فاضلاب به انجام رسانده است و در سال جاری 119 طرح آبرسانی در فصل منابع آب و 195 طرح فاضلاب را در حال اجرا دارد.
وی اضافه کرد: در بخش روستایی نیز آبرسانی به 20774 روستا با جمعیت 10.9 میلیون نفر هدفگذاری شده است. در عین حال برای نگهداری تاسیسات موجود سالانه افزون بر15000 کیلومتر توسعه و بازسازی خطوط انتقال و شبکه توزیع آب و3500 کیلومتر توسعه و بازسازی شبکه‌های فاضلاب انجام می‌شود.
وزیر نیرو گفت: در افق آرمانی، نظام مدیریت آب و فاضلاب، خدمات پایدار آب و فاضلاب را بر پایه استفاده معقول از منابع طبیعی، با لحاظ داشتن همزمان و متوازن ملاحظات مهندسی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی و با رعایت سه اصل به حداقل رساندن پیامدهای زیست محیطی، مشارکت حداکثری ذی‌نفعان و سرمایه‌گذاران و بهره‌وری حداکثری از منابع آبی استحصال شده، باید به عینیت مبدل سازد.
وی افزود: در مسیر نیل به این آرمان و تحقق هدف‌های اقتصاد مقاومتی، سیاست‌هایی همچون همگرایی درون و برون‌سازمانی، پایندگی و تقویت اقتصاد، اصلاح و به روزآوری نظام اداری و حکمرانی، آگاهی رسانی مستمر و جلب مشارکت عمومی، و سرانجام توانمندسازی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی و تاسیسات باید اعمال شود.
اردکانیان گفت: در این راستا و پس از سه دهه کارکرد موفق شرکت‌های آب و فاضلاب، ماموریت این شرکت‌ها، متناسب با شرایط و نیازهای پیش‌روی بازنگری شده است. حذف موازی کاری‌ها، بهینه‌سازی و یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها و خدمات، و متمرکز و توانمند ساختن مدیریت آنها که نیل به بهبود بهره‌وری را ممکن می‌سازد، در یکپارچه سازی شرکت‌های آب و فاضلاب دنبال می‌شود. در این فرآیند نقش نظارتی بیش‌تر در طرح‌های اجرایی، تمرکز زدایی و بارگذاری بیش‌تر فعالیت‌ها بر استان ها مد نظر قرار بوده است.
وی در عین حال گفت: اجماع جهانی بر این است که پنج عامل جمعیت و تحولات آن، تقاضا برای منابع و خدمات طبیعی، تغییرات اقلیمی، فناوری و تمایل به جهانی شدن و ایجاد جهانی مسطح، تحولات ملی، منطقه‌ای و جهانی را تا سال 2050 رقم خواهند زد. با نگاهی اجمالی به سرفصل‌های پنج‌گانه اثرگذار بر تحولات جهانی، به راحتی می‌توان دریافت که دستکم چهار عامل آن، مستقیم بر مدیریت خدمات آب و فاضلاب تاثیر دارد و عامل پنجم نیز در مبادلات برون مرزی آب و بازار کالاها و تجهیزات آن بی‌تاثیر نیست.
اردکانیان اظهار داشت: نگاهی به پیشینه 30 ساله بخش آب و فاضلاب کشورمان، به خوبی می‌نمایاند که این بخش توانسته است نمونه به نسبت موفقی از فعالیت‌های خدماتی، اجرایی و حتی مالی و حسابداری را به نمایش درآورد و در این مدت، چهار شاخص کارآمدی و بهره‌روی، شفافیت در هزینه‌ها، ارایه‌ی خدمات با کیفیت بهتر، جلب نظر و رضایت مشتریان و احترام به گیرندگان خدمات را تا حدود زیادی برآورده کرده است.
وی افزود: در ادامه این مسیر و در جهت پویایی و استمرار خدمات آب و فاضلاب، ضروری است تا متناسب با شرایط جدید با تکیه بر تجربه‌های حاصل از فراز و فرودهای سه دهه گذشته، افق‌های نوین و برتری گشوده شود. چرا که تکرار گذشته، اگر هم به درستی و بدون کاستی انجام شود، در جا زدن و باز ماندن از کاروان توسعه و پیشرفت است.
وزیر نیرو تاکید کرد: توسعه پایدار در حقیقت نقطه تلاقی و مشترک توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و توسعه زیست محیطی است. در این میان دانشگاه و صنعت بر حسب میزان و دامنه تاثیرگذاری خود، دو محور اساسی برای توسعه و موتور محرکه تحول در جامعه به شمار می‌آیند.
وی در پایان با مغتنم برشمردن حضور جمعی از خبرگان و متخصصان صنعت آب و فاضلاب کشور در این کنگره گفت: انتظار می‌رود مباحث مطرح شده در آن، بتواند با تبادل تجربه‌ها و طرح ایده‌ها، زمینه گره گشایی از مشکلات و نیازهای این صنعت و نیل به هدف‌های آرمانی آن را فراهم آورد.
منبع: تسنیم
