دانشگاه صنعت نفت دانشگاه دولتی ایرانی، وابسته به وزارت نفت ایران است، که از سال ۱۳۱۸ فعالیت خود را آغاز نمود و هم‌اکنون به عنوان یکی از قدیمی‌ترین موسسات آموزش عالی در ایران بشمار می‌آید.

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،فعالیت‌های آموزشی در سطوح عالی در صنعت نفت ایران به‌صورت رسمی در سال 1318 با تأسیس آموزشگاه فنی آبادان شروع شد. با توسعه این آموزشگاه، نام آن به دانشکده فنی آبادان، و سپس به دانشکده نفت آبادان (Abadan Institute of Technology) تغییر یافت. با توجه به گسترش فعالیت‌های آموزشی دانشکده نفت آبادان و نیاز کشور به تربِیت نیروهای متخصص در صنایع نفت و گاز، این دانشکده در سال 1368 به دانشگاه صنعت نفت ارتقاء یافت. برنامه‌های آموزشی در آموزشگاه فنی آبادان توأم با کار بود و دانشجویان که به عنوان کارمند استخدام می‌شدند دو پنجم وقت خود را در آموزشگاه و سه پنجم آن را در پالایشگاه آبادان صرف کارآموزی می‌کردند. بدین ترتیب پس از یک سال آموزش مقدماتی تمام‌وقت و چهار سال آموزش توأم با کار با درجه کارشناس فنی در رشته‌های شیمی نفت، مهندسی پالایش، مهندسی مکانیک و مهندسی برق فارغ‌التحصیل و عهده‌دار مسئولیت‌های مختلف، عموماً در پالایشگاه آبادان می‌شدند. در سال 1335 با تغییر سیستم‌ آموزشی در صنعت نفت کشور که متأثر از زمان و شرایط موجود بود، نام آموزشگاه به دانشکده فنی آبادان تغییر یافت. برنامه‌های آموزشی بر روی رشته مهندسی عمومی متمرکز گردید و دانشجویان از سال چهارم دبیرستان و از طریق امتحان ورودی و مصاحبه پذیرفته می‌شدند. سال 1340 آخرین سال پذیرش دانشجو در این دوره بود که دانشجویان به مرور تا سال 1345 فارغ‌التحصیل شدند. در سال 1341 مجدداً با تغییر برنامه‌های آموزشی، نام دانشکده فنی آبادان نیز به دانشکده نفت آبادان تغییر یافت. برنامه جدید تحصیلی نیز در رشته مهندسی نفت در گرایش‌های پالایش، اکتشاف و معدن و همچنین رشته بازرگانی و علوم اداری در گرایش‌های مدیریت و حسابداری تدوین گردید. در این دوره نیز برنامه‌های آموزشی، شامل تحصیل توأم با کارآموزی بود که سه سال آموزش تمام وقت و یک سال کارآموزی در واحدهای مختلف صنعت نفت را در بر می‌گرفت. دانشجویان در پایان تحصیل با درجه کارشناسی فارغ‌التحصیل و عموماً در صنعت نفت استخدام می‌شدند. از سال 1345 تا 1359 بنا به نیاز صنعت نفت، برخی از رشته‌ها راه‌اندازی و یا از گردونه برنامه‌های آموزشی خارج شدند. با شروع جنگ تحمیلی، چون امکان استقرار دانشکده در آبادان غیرممکن بود، ابتدا در سال 1360 دانشکده به گچساران منتقل گردید. به دنبال بازگشائی دانشگاه‌ها در آذر ماه 1361 فعالیت‌های آموزشی دانشکده پس از یک‌سال فعالیت در گچساران، در سال 1362 به مکان فعلی دانشکده نفت اهواز منتقل گردید. در سال 1368، پس از پایان شرایط جنگی در کشور با صدور مجوز تأسیس دانشگاه صنعت نفت از طرف وزارت فرهنگ و آموزش عالی، کلیه مؤسسات آموزشی موجود در وزارت نفت تحت پوشش دانشگاه قرار گرفتند. برای وزارت نفت نیز این فرصت فراهم گردید تا در راستای تحقق اهداف مورد نظر صنعت و بر اساس مقررات شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجوز شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی ضمن پوشش دادن واحدهای آموزشی موجود در صنعت نفت، اقدام به تأسیس دیگر مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی در سطوح مختلف نماید. از آن جمله می‌توان به تأسیس دانشکده مهندسی شیمی و پتروشیمی شهید تندگویان آبادان در بهمن ماه سال 1370 در محل قبلی دانشکده نفت آبادان و مرکز تحقیقات دانشگاه صنعت نفت در سال 1371 در محل دانشکده نفت اهواز اشاره نمود. در حال حاضر دانشگاه صنعت نفت دارای چهار دانشکده، چهار مرکز تحقیقات می‌باشد. این مراکز علمی عبارتند از: دانشکده نفت آبادان دانشکده نفت اهواز دانشکده نفت تهران دانشکده علوم دریایی محمودآباد مرکز تحقیقات دانشکده نفت آبادان مرکز تحقیقات دانشکده نفت اهواز مرکز تحقیقات دانشکده نفت تهران مرکز تحقیقات صنایع فراساحل نفت و گاز دانشکده علوم دریایی محمودآباد رشته‌های این دانشگاه عبارتند از:  - اقتصاد نفت و گاز  -  حقوق نفت و گاز -  مدیریت مخازن هیدروکربوری * مدیریت پروژه‌های نفت و گاز -  مالی گرایش تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در نفت و گاز -    مهندسی شیمی (با گرایش‌های صنایع گاز، و انتقال و فرآوری گاز) - مهندسی نفت (با گرایش‌های حفاری، اکتشاف نفت، مخازن نفت، و بهره‌برداری از منابع نفت) - مهندسی ابزار دقیق و اتوماسیون -  حسابداری - مهندسی برق -  مهندسی مکانیک -  مهندسی بازرسی فنی -  مهندسی ایمنی و حفاظت محیط زیست - مهندسی سیستمهای انرژی -  مهندسی کشتی - گرایش موتور یکی از دستاوردهای تربیت متخصصین در این دانشگاه، ملی شدن صنعت نفت بود که برگ زرینی در تاریخ ایران محسوب می‌شود. متخصصین دانشکده نفت آبادان در راه‌اندازی بخش‌های مختلف پالایشگاه آبادان، شگفت جهانیان را برانگیختند، در حالی که برخی از کشورهای خارجی ادعا کرده بودند که ایرانی‌ها حتی نمی‌توانند آب آشامیدنی تصفیه کنند. با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و اعمال تحریم‌های مختلف، تربیت‌یافتگان این دانشگاه نقش مهم دیگری را در جهت قطع وابستگی به بیگانگان ایفا نموده‌اند. بر اساس این گزارش 18 خرداد ماه سال گذشته وزیر نفت از استخدام دانشجویان و فارغ التحصیلان این دانشگاه به دلیل اینکه  وزارت نفت هم اکنون با مازاد نیرو مواجه است، سرباز زده که این امر یاعث شده تا جمع کثیری از دانش آموختگان این فرزند وزارت نفت تجمعات گسترده ای را طی هفته گذشته مقابل مجلس داشته باشند .