به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما"،شرکت پتروشیمی فارابی یکی از تامین کنندگان خوراک صنایع داخلی رنگ و رزین‌سازی، چرم مصنوعی و لاستیک و پلاستیک در کشور است. 
خوراک ورودی پتروشیمی فارابی، ارتوزایلن، اکسیژن و دو اتیل هگزانول است. دو اتیل هگزانول این شرکت به میزان ۴۲ هزارتن در سال از پتروشیمی شازند و همچنین از مسیر واردات تامین می‌شود. ارتوزایلن آن نیز به میزان ۳۲ هزار تن در سال از پتروشیمی اصفهان و پتروشیمی بوعلی سینا تامین می‌گردد. شفارا تولید کننده دو محصول اصلی یعنی دی اکتیل فتالات(DOP )و انیدرید فتالیک می باشد که در صنایع پلاستیک‌سازی، صنایع رزین و رنگ‌سازی کاربرد دارد.

 
شفارا فقط با 32 درصد ظرفیت کار می کند!
با نگاهی به تولید و فروش شفارا در می یابیم که شرکت در طول 4سال گذشته که نتوانسته تغییر بخصوصی در میزان تولید و فروش خود ایجاد کند و در محدوده ای مشخص ثابت مانده است. گفتنی است که در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید برای دو محصول 85 هزار تن در سال می باشد که در سال 1402 تنها 28 هزار تن از آن عملی شده است. این میزان تولید در سال 1401 به مراتب کمتر از سال 1402 بوده است. این بدان معناست که این واحد پتروشیمی با این اسکیل و اندازه تنها 32 درصد از آن مورد بهره برداری قرار گرفته است.


اورهال پُرهزینه و بی فایده
طبق گزارشات شرکت، علت اصلی این سطح از بهره وری ضعیف از خط تولید شرکت، عدم دریافت مقدار کافی الکل 2eh است. این ماده به عنوان یکی از مواد اولیه مهم در تولید اندریت فتالات است. اخیرا بخش وسیعی از قسمت های تولیدی پتروشیمی مورد اورهال قرار گرفته و هزینه قابل توجهی را به شرکت و سهامداران خود تحمیل نموده است تا میزان راندمان تولید را افزایش دهد. اما زمانی که مقدار مواد اولیه محدود است آیا انجام چنین کاری به نفع مجموعه و از همه مهم تر سهامداران است؟
 
شفارا با زیان به استقبال سهامدارانش خواهد رفت
در طرف دیگر با وجود افزایش درآمد شرکت که ناشی از رشد نرخ های فروش و افزایش نرخ دلار می باشد، بهای تمام شده نیز به همان اندازه صعود کرده و تمام سود شرکت را بلعیده است. در واقع شرکت در سر به سر ترین حالت ممکن به فعالیت خود ادامه می دهد. به نظر می رسد با استمرار این وضعیت نه تنها شرکت عایدی برای سهامداران خود ندارد بلکه در سال پیش رو، با زیان با استقبال ذینفعان خود در مجمع خواهد رفت.


افت 80 درصدی سود ناخالص پتروشیمی فارابی
  همانطور که در نمودار فوق مشاهده می شود، سود ناشی از درآمد شرکت در سال 1402 با سقوط همراه شده و از 64 میلیارد تومان در سال 1401 به 13 میلیارد تومان در سال 1402 رسیده است. بخش عمده این کاهش 80 درصدی که شفارا به ثبت رساند، مربوط به مشکلات دریافت خوراک از دیگر پتروشیمی ها می باشد. از آنجایی که شرکت های تامین کننده خوراک التزامی به تحویل خوراک به این واحد پتروشیمی ندارند با بروز کوچکترین مشکل، تولید و انتقال مواد اولیه پتروشیمی فارابی را از اولویت خارج می کنند. این اتفاق برای چندمین بار در چند سال گذشته تکرار شده است. 
  افت شدید خوراک ارسالی به شفارا
همچنین طبق گزارشات شفارا میزان سهمیه خوراک این پتروشیمی در سال 1402 به شدت کاهش یافته است که همین موضوع اثر خود را بر تولید و فروش نشان داده است. 
 
در طی 4 سال گذشته حاشیه سود فارابی با شیب تندی رو به کاهش بوده به طوری که از 15 درصد در سال 1399 به 1 درصد در سال 1402 تنزل کرده است. این موضوع نشان می دهد به دلیل رشد قیمت محصولات شرکت های تامین کننده خوراک که افزایش بهای تمام شده را در این واحد بالا می برد، حساسیت به نرخ های فروش به شدت افزایش یافته است. یعنی با کوچکتری تغییرات منفی در نرخ های فروش، سود شرکت از بین رفته و به سمت صفر میل می کند. اخیرا قیمت های جهانی با افت قابل ملاحظه ای همراه شده اند که این موضوع خود را در صورت های مالی سال 1402 خود را به خوبی نشان داد. در سوی دیگر طبق گفته شرکت در گزارشات منتشر شده، مشکلات صادرات، گریبان گیر محصولات این شرکت شده و به نحوی اثر منفی خود را در فروش گذاشته است.
 تبدیل سود به زیان، نتیجه سپردن پتروشیمی به یک شهردار
  
حاشیه سود خالص شرکت در پایان سال 1402 به صفر رسیده و فارابی با 4 میلیارد تومان سود در میان سهامداران خود حاضر شد و عملا سودی را برای عرضه نداشته و نتوانست چیزی را تقسیم نماید. البته وضعیت اسفناک کنونی شفارا اصلا دور از انتظار نبوده چراکه ماحصل سپردن یک پتروشیمی سودآور به شهردار، می شود تبدیل سود به زیان.

خروج شفارا از منجلاب فعلی فقط با معجزه امکان پذیر است
در نتیجه به نظر می رسد با این مسیری که پتروشیمی فارابی در پیش گرفته است، نباید به عملکرد سال 1403 نیز امیدوار بود مگر معجزه ای در ساختار و مدیریت اتفاق افتاده و تغییرات اساسی را برای آن رقم زند تا شرایط نابسامان حال حاضر به وضعیت نرمال و کنترل شده باز گردد.