به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"
نفت ما "، پژوهشهای انجامشده نشان میدهد که کنترل دولت روسیه بر صنعت نفت و گاز به افزایش اقتدار رهبران کرملین منجر شده است. در سال ۲۰۰۳میلادی، میخاییل خودوروسکی، مالک شرکت نفتی یوکوس و از منتقدان پوتین، روانه زندان شد. وی به دلیل فرار مالیاتی محاکمه و به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
شرکت یوکوس پس از مدتی از سوی دولت روسیه مصادره و در فهرست شرکتهای دولتی ثبت شد. در پایان نخستین دوره ریاستجمهوری پوتین در سال ۲۰۰۴ میلادی، دولت وی کنترل همه جانبهای بر تولید نفت و گاز در روسیه به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت و گاز طبیعی دنیا داشت.
درآمدهای فروش نفتوگاز به پوتین اجازه داد تا علاوه بر تأمین هزینههای داخلی، بر میزان بودجه نظامی کشورش بیفزاید. همچنین نفوذ وی بر کشورهای نیازمند انرژی روسیه با افزایش زیادی روبهرو شد.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۰۶ میلادی که دولت اوکراین رویکردهای غربگرایانه بیشتری در پیش گرفت و موجب نگرانی کرملین شد، روسها عرضه گاز به این کشور را متوقف کردند. در نتیجه گاز مصرفی کشورهای مرکز و غرب اروپا نظیر آلمان قطع شد.
روسیه در برابر اروپا
با ساخت خط لوله نورداستریم۲ که گاز روسیه را مستقیماً به اروپا متصل میکند، شاهد تکرار اتفاقات گذشته نخواهیم بود، اما کشورهای غربی با مشکل فشار مستقیم همانند اوکراین روبهرو خواهند شد. به همین دلیل، این خط لوله باعث شکاف میان دولتهای غربی شده و نورداستریم۲ حتی پیش از راهاندازی، میان اعضای ناتو نیز دودستگی پدید آورده است. به عنوان مثال، دولتهای سوئد، لهستان و کشورهای بالتیک، نگرانیهای خود در مورد این خط لوله به ویژه مسائل زیستمحیطی در زمان ساخت و نگهداری خط لوله مطرح کردهاند. همچنین آنها نگران هستند که روسیه از این خط لوله جدید برای افزایش حضور نظامی ناوهای خود در دریای بالتیک استفاده میکند.
اگر این پیشبینی محقق شود، شاهد افزایش اقدامات روسها برای جمعآوری اطلاعات خواهیم بود. پوتین سالهاست رویای فروپاشی ناتو را در سر دارد. هر اقدامی که به شکاف در این ائتلاف منجر شود، یک برد برای کرملین خواهد بود.
فقدان اتحاد میان دولتهای اروپایی به روسیه اجازه میدهد تا فشارهای سیاسی را بر همسایگان خود بدون مخالفت کشورهای دیگر اعمال کند، اما از نگاه اوکراین، خط لوله نورداستریم۲ یک تهدید بزرگ امنیتی و مالی به شمار میرود.
اوکراین از سال ۲۰۱۵ میلادی (پس از اشغال شبهجزیره کریمه از سوی روسیه در سال ۲۰۱۴ میلادی و حمایت مسکو از جداییطلبان دونباس در شرق اوکراین) میزان خرید گاز طبیعی از روسیه را به شدت کاهش داده بود.
در آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی، روسها یک مانور نظامی در شبهجزیره کریمه برگزار کردند. این منطقه تا سال ۲۰۱۴ میلادی بخشی از خاک اوکراین به حساب میآمد، اما از آن زمان تاکنون به خاک روسیه ضمیمه شده است. به هر ترتیب، اوکراین نیز سالانه ۳میلیارد دلار درآمد از طریق ترانزیت گاز روسیه به خاک اروپا دارد. خط لوله نورداستریم۲ میتواند برای همیشه آنها را از این درآمد ارزی قابل توجه محروم کند.
ولادیمیر زلنسکی، نخستوزیر اوکراین اعلام کرده که با توقف درآمدهای ترانزیت گاز، بودجهای برای پرداخت به ارتش این کشور جهت دفاع در برابر تهاجم روسها وجود نخواهد داشت. در آوریل سال ۲۰۲۱ میلادی، کارشناسان نظامی از حضور گسترده نظامیان ارتش روسیه در مرزهای اوکراین و افزایش حضور ناوگان روسیه در آبهای دریای سیاه و ازوف خبر دادند. البته روسها پس از چند هفته عقبنشینی کردند، اما دلایلی وجود دارد که نشان میدهد حدود ۸۰ هزار نفر از نیروهای ارتش روسیه همچنان در نزدیکی مرز اوکراین با تجهیزات نظامی شامل کامیونها و خودروهای زرهی پوش حضور دارند.
زلنسکی میگوید: این خط لوله به یک سلاح واقعی در برابر منافع دولت اوکراین تبدیل شده است. در کیف، این هراس وجود دارد که اگر ترانزیت گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین به صورت دائمی متوقف شود، شاهد افزایش فشار مسکو و رهبران کیف در مسئله دونباس یا از سر گرفتن ابزار اشغال نظامی خواهیم بود.
این اتفاقات در برابر تأمین گاز ارزان جهت مصرفکنندگان اروپایی از اهمیت بیشتری برخوردارند. افزایش خرید گاز روسیه از سوی دولتهای اروپایی به ثروتمندتر شدن پوتین منجر خواهد شد که اصلاً مورد پذیرش امریکا و غربیها نیست، اما قدرت فعلاً در دست کرملین است.
منبع: روزنامه جوان