به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،  هفته گذشته بود که برخی واحدهای پتروشیمی از قطع خوراک گازی خود خبر دادند. درحالی قطعی گاز در زمستان به شرکت‌ های پتروشیمی رسیده که چندی پیش مسوولان شرکت ملی گاز خبر از عدم قطع گاز در زمستان امسال داده‌ بودند. طبق روال زمستان سالهای گذشته با کاهش دما، شرکت ملی گاز به منظور تامین نیاز مشترکین خانگی اقدام به قطع گاز صنایع نموده است. این در حالی است که پیشتر وزارت نفت با توسعه و افتتاح فازهای جدید پارس جنوبی از افزایش تولید و عدم قطع گاز خبر داده بود. همچنین مهندس تربتی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در مصاحبه با رسانه ها از عدم قطعی گاز در زمستان امسال خبر داد اما بررسی صورت گرفته از صنایع مختلف تولیدی کشور (نیروگاهها، صنایع سیمان و پتروشیمی و...) نشان از قطع گاز و یا استفاده از سوخت مایع در نیروگاهها حکایت دارد.

در حالی خبر توقف تولید ناشی از قطع گاز در پتروشیمی خراسان و پردیس منتشر شد،که پس از آن نیز تولید در بزرگترین واحد متانول سازی کشور یعنی پتروشیمی زاگرس هم متوقف شد. در ادامه منابع خبری از کاهش خوراک گاز مرجان و توقف تولید در پتروشیمی شیراز هم خبر دادند. در میان واحد‌های تامین یوتیلیتی برای سایر پتروشیمی ها، شرکت مبین انرژی خلیج فارس هم محدودیت و کاهش خوراک گاز خود را اعلام کرد.

در مجموع، ٦ مجتمع پتروشیمی، به همراه کارخانجات سیمان و تعدادی از نیروگاه های کشور با ورود موج شدید سرما به کشور و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی دچار قطعی گاز شده و همزمان از مردم درخواست صرفه‌ جویی شده است.

پتروشیمی پردیس در شفاف ‌سازی خود اعلام کرده است: «به‌دلیل برودت هوا و افت شدید فشار گاز و بنا به دستور شرکت ملی گاز مبنی بر کاهش و قطع مصرف خوراک گاز طبیعی، ظرفیت واحد‌های تولیدی این شرکت از مورخ ۲۰/ ۱۰/ ۱۳۹۸ محدود و در پی تشدید شرایط و قطع خوراک گاز طبیعی، تمام واحد‌ها به ترتیب فاز یک روز جمعه مورخ ۲۰/ ۱۰/ ۱۳۹۸، فاز دو روز شنبه مورخ ۲۱/ ۱۰/ ۱۳۹۸ و فاز سه روز یکشنبه مورخ ۲۲/ ۱۰/ ۱۳۹۸ از مدار تولید خارج و تولید اوره و آمونیاک هر سه فاز این شرکت به ‌صورت صددرصد متوقف شده است.»

 هم اکنون تولید گاز در میدان پارس جنوبی، به 630 میلیون مترمکعب در روز رسیده که این ظرفیت تا پایان سال 1398با ادامه توسعه طرح‌ های مختلف، به 700 میلیون مترمکعب افزایش پیدا خواهد کرد. دلیل قطعی خوراک گاز مجتمع های پتروشیمی عسلویه، به خاطر احتمال انباشت میعانات گازی و در نتیجه فشار بر کاهش تولید گاز طبیعی وجود دارد. اگرچه کاهش فشار گاز طبیعی در لوله‌ های انتقال به ‌دنبال برودت هوا و افزایش محسوس مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی نیز می ‌تواند از دلایل قطعی گاز خوراک پتروشیمی ‌ها باشد اما با توجه به انتظارات از میزان تولید این موارد به تنهایی نمی ‌تواند توجیه ‌کننده شرایط کنونی باشد. در اخبار روزهای گذشته به اوج‌ گیری مصرف گاز طبیعی تا سطح ۵۷۰ میلیون مترمکعب در روز اشاره شده است.

درحالی‌ اخبار افزایش تولید گاز طبیعی در فازهای پارس جنوبی هر روز تکرار می شود، که حتی کاهش فشار گاز در لوله ‌ها و همچنین افزایش مصرف‌ خانگی نیز نمی ‌تواند قطعی گاز خوراک در مجتمع ‌های پتروشیمی همجوار با ‌هاب‌ اصلی تولید گاز کشور و افزایش مصرف سوخت ‌های مایع را در بخش صنعت توجیه کند. در همین حال، به خاطر کاهش تولید گاز طبیعی، سوخت گازی نیروگاهها و صنایع (مانند سیمان) قطع شده و از سوخت‌ های مایع با محوریت گازوئیل و همچنین مازوت به‌عنوان جایگزین استفاده شده است.  این موارد در کنار یکدیگر سناریوی انباشت میعانات گازی به‌ دلیل موانع صادراتی ناشی از تحریم‌ های آمریکا و کاهش تولید گاز طبیعی را تایید می ‌کند. مهمتر از همه بحث رسیدن مخزن پارس جنوبی به نقطه شبنم است که برخی فازها با افت فشار مواجه شده اند و به خاطر تحریمها سکوهای 20000 تنی فشار افزا و کمپرسورهای قوی نصب نشده است!

لذا قطع مکرر خوراک گازی واحدهای پتروشیمی، چشم انداز برنامه های تولید پتروشیمی کشور (100 میلیون تن در سال طبق برنامه ششم توسعه و در نتیجه ارزش فروش داخلی و صادراتی محصولات پتروشیمی در سال 1400 به 41 میلیارد دلار در سال ) را در محاق فرو خواهد برد. این مهم در حالیست که صنعت پتروشیمی یک تنه جور تحریم صادرات نفت را بر دوش می کشد و ارزش افزوده و ارزاوری خوبی دارد حدود 40 درصد صادرات غیر نفتی کشور متعلق به فرآورده های پتروشیمی است ودر سیاستهای اقتصاد مقاومتی هم توجه ویژه ای به این صنعت شده است.  در نتیجه قطعی خوراک گاز، صنایع تکمیلی را هم با مشکل مواجه می کند و مضافا خسارت عظیمی متوجه سهامداران این پتروشیمی ها می کند. 

لذا شایسته است در راستای برخورداری صنعت پتروشیمی کشور از مزیتهای نسبی خود که مهمترین ان دستیابی به خوراک ارزان و مکفی ، باید ساختار هزینه ای و ارزش افزوده، بهبود یابد و تولید گاز بالادستی را افزایش داد تا همبستگی خوراک با مجتمع های پالایشی و پتروشیمی پایین دستی را تضمین کند.