به گزارش نفت ما،  یک کارشناس موسسه مطالعات انرژی گفت: اروپا در میان گزینه های خود تنها می تواند روی گزینه کریدور جنوبی با تغییر محوریت از آذربایجان به ایران کار کند، چرا که ایران می تواند علاوه بر تامین نیاز داخلی خود، ٣٢ میلیارد مترمکعب ظرفیت خط نوباکو را نیز تامین کند.   محمد صادق جوکار در گفتگو با  سایت وزارت نفت  ضمن ارزیابی مشروحی از بازار انرژی اروپا در شرایط تحریم ایران و نیز جایگاه ایران در ارزیابی راهبردی انرژی اروپا، اظهار کرد: کمیسیون اروپا در سال ٢٠١٣ بیانیه ای را تحت عنوان اولویتهای گاز اروپا صادر کرد که آن را می توانیم بعنوان استراتژی متنوع سازی منابع انرژی اروپا در نظر بگیریم که به معنی گذار اروپا از روسیه و ١٥٧ میلیارد مترمکعب گاز روسیه است. وی با بیان اینکه باید دید اروپایی ها برای متنوع سازی منابع انرژی خود و کاهش وابستگی به روسیه چه گزینه هایی دارند، گفت: استفاده از تجربه انقلاب انرژی و منابع شیل در امریکا یکی از این گزینه هاست اما تحلیلها نشان می دهد که در کشورهای عضو اتحادیه اروپا این امر نمی تواند همانند امریکا محقق شود و در صورت اجر روندی تکاملی و تدریجی خواهد داشت. تغییر محوریت کریدور جنوبی از آذربایجان به ایران امکان پذیر است کارشناس موسسه مطالعات انرژی گزینه دیگر اروپا را شمال آفریقا و واردات LNG و نیز واردات از کریدور جنوبی با محوریت آذربایجان است، برشمرد و گفت: البته این امکان وجود دارد که این گزینه تغییر کرده و محوریت کریدور جنوبی به ایران تغییر یابد. اروپا در شمال افریقا موفق نیست چرا که در الجزایر و لیبی با مشکلاتی رو به روست و در نهایت طبق گزارش میان دوره ای آژانس بین المللی اگر مسائل امنیتی و سیاسی حل شود حدود ١٠ میلیارد مترمکعب امکان تولید گاز دارد و الجزایر هم پیش بینی برای افزایش تولید ندارد. جوکار افزود: هرچند پروژه خط لوله "گالسی" مجدد پیگیری شده است و اگر تا ٢٠١٥ بهره برداری شود دو واحد ٨ میلیارد مترمکعب را به "ساردینا" ایتالیا انتقال می دهد اما همین برنامه ریزی هم به دلیل بحرانهای امنیتی بعید است و حتی شرکتهای خارجی در این کشور نمی مانند و برای افزایش عرضه بیش از آنچه فعلا وجود دارد، پیش بینی نشده است. وابستگی وارداتی اروپا تا ٢٠١٨ بیشتر می شود وی گفت: در عین حال باید توجه داشت که با فرض ثابت نگه داشتن میزان مصرف و قراردادهای جدید در اروپا باز هم میزان تولید داخلی در اروپا به خصوص از نروژ تا سال ٢٠١٨ کاهش پیدا می کند و وابستگی وارداتی اش بیشتر خواهد شد. واردات ٥٢ میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه تا ٢٠٢٢ جوکار در ادامه گفت: در گزینه کریدور جنوبی با محوریت آذربایجان که اروپا روی آن تاکید دارد، در خوش بینانه ترین حالت کریدور جنوبی می تواند ٦ میلیارد مترمکعب گاز را به ترکیه بدهد و ترکیه نیز ١٠ میلیارد مترمکعب گاز را به اروپا تحویل دهد. این پیش بینی در حالی است که برخی گزارشها کل میزان صادرات گاز آذربایجان به اروپا را ١١ میلیارد مترمکعب عنوان کرده اند و حتی ممکن است این میزان در درون ترکیه و برای مصارف داخلی آن جذب شود. چرا که میزان واردات گازی ترکیه در سال ٢٠٢٢ بیش از ٥٢ میلیارد مترمکعب خواهد بود. وی افزود: هم اکنون ١,٥ میلیارد مترمکعب تولید داخل دارد و این حجم را یکی از کشورهای همسایه باید تامین کند. با توجه به مشکلات اتحادیه اروپا با روسها و تاکیدشان بر ترکیه برای کاهش وابستگی به روسیه به عنوان یکی از پیش شرط های پیوستن به اتحادیه اروپا، گزینه روسیه برای ترکیه از اولویت چندم نسبت به گزینه واردات از آذربایجان و یا واردات LNG برخوردار است. این کارشناس موسسه مطالعات انرژی گفت: اروپا تا مدتها به دنبال واردات گاز از ترکمنستان بود تا از طریق خط لوله باکو – تفلیس – ارزروم حدود ١٠ میلیارد مترمکعب گاز وارد کند، اما برای این گزینه نیز چند مشکل وجود دارد. پیش از هر چیز هنوز رژیم حقوقی دریای خزر مشخص نیست و روسها و ایران مخالفت زیادی در این زمینه دارند، دوم اینکه منبع گاز امیدوارکننده در ترکمنستان همان میدان "یولاتان عثمان" است که نیاز به زیرساخت و خط لوله دارد و در این میان مشکلات فنی و حقوقی دیگر نیز مطرح است؛ شرکت CNPC چین قرارداد مشارکت در تولید در این کشور دارد و چینیها به دنبال قراردادی هستند تا نیاز خود را تا سال ٢٠٢٥ از آسیای مرکزی تامین و در عین حال ترکمنستان را به سمت خود متمایل کنند. جوکار تصریح کرد: در شرایط فعلی باید دید که ترکمنستان می تواند گاز مورد نیاز مشتریان خود را تامین کند، چرا که هم اکنون ٢٠ میلیارد مترمکعب به ترکیه، حدود ١١ میلیارد مترمکعب به ایران و ٣٣ میلیارد مترمکعب گاز نیز تعهد به خط لوله تاپی (افغانستان – پاکستان و هند) دارد و این علاوه بر تعهد این کشور به چین است. همه این موارد در حالی است که آمارها نشان می دهد ترکمنستان تا سال ٢٠٢٣ ، ١٠٥ میلیارد مترمکعب صادرات گاز دارد. ناامنی در عراق مانع بزرگ حرکت گاز به اروپا وی در مورد گزینه عراق برای تامین گاز اروپا، نیز گفت: ذخیره ٣,٢ تریلیون فوت مکعبی گاز عراق عمدتا در جنوب آن و گازهای همراه با نفت است و پیش بینی می شود که تا سال ٢٠٢٢ تنها ٢ میلیارد مترمکعب گاز تولید کند که همین میزان هم با مشکل انتقال به شمال و امنیت داخلی مواجه است. میدانهای مستقل گازی عراق یعنی "اکاز"، "منصوره" و "سیبا" مشکلات امنیتی بسیاری دارد و در حال حاضر متوقف هستند. همچنین گزینه میدانهای موجود در کردستان که پیش بینی ٨ میلیارد مترمکعبی از آن شده است همزمان با تحولات عراق با مشکل مواجه شده و مشخص نیست که تا ٢٠١٨ - ٢٠١٩ اختلافات با دولت مرکزی و ناامنی موجود آن برطرف شود. گزینه طلایی ایران در کریدور جنوبی برای اروپا این کارشناس با بیان اینکه اروپا در میان گزینه های خود تنها می تواند روی گزینه کریدور جنوبی با تغییر محوریت از آذربایجان به ایران کار کند و افزود: اگر محوریت از آذربایجان به ایران تغییر یابد، به چند دلیل موفق خواهد بود که یکی از این دلایل منابع گازی غنی ایران و مشخص بودن زیرساختهای آن است، چرا که ایران علاوه به تامین نیاز داخلی خود امکان تامین ٣٢ میلیارد مترمکعبی ظرفیت خط نوباکو را دارد. ضمن اینکه ایران می تواند با تغییر گزینه "ترنس کسپین" به "ترنس ایران" گاز ترکمنستان را گرفته و آن را سوآپ و یا ترانزیت و یا تجارت کند. موانع LNG برای اروپا جوکار در ادامه به تشریح گزینه LNG برای اروپا پرداخت و گفت: اروپایی ها آمادگی و نیز توان پرداخت هزینه های LNG را نسبت به خط لوله ندارند و پایانه های LNG اروپا هم اکنون با ٢٨ درصد ظرفیت فعال است و این کشورها رغبتی برای این محصول ندارند. در عین حال برخی از کشورهای اروپایی محصور در خشکی هستند و برای واردات LNG نیازمند به پایانه کشورهای ساحلی و در نتیجه وابستگی به کشور دیگری هستند. جوکار تصریح کرد: گزینه خط لوله نسبت به LNG برای ایران صرفه بیشتری دارد، چرا که دسترسی جغرافیایی ایران بسیار مناسب است و LNG برای کشورهای است که مقاصد دورتری دارند و یا همانند قطر دسترسی ندارند و برایشان غیر اقتصادی تمام می شود. علاوه بر موارد فوق در حال حاضر ایران در حوزه LNG با مشکل و کمبود فنی مواجه است و گزارش مراجع رسمی از جمله آژانس نشان می دهد که ایران تا ٢٠٢٥ در صورت برداشته شدن تحریم باز هم تاثیرگذاری در بازار LNG نخواهد داشت. وی افزود: بازار LNG از جمله بازار قطر در سالهای آینده با محدودیتهایی مواجه می شود، چرا که چهار منطقه ژئوپولیتیکی جدید تولید LNG در آفریقای شرقی، روسیه، آمریکای شمالی و استرالیا در حال شکل گیری است. این بازارها آنقدر جدی است که هزینه پروژهای دیگر LNG را بسیار بالا می برد و در این فضا تولید این محصول برای ایران بسیار سخت و گران خواهد بود و نمی تواند وارد این فضای رقابتی شود. این کارشناس با تاکید بر اینکه فرصت طلایی برای ایران فراهم شده است و در جریان مذاکرات در حال انجام با کشورهای اروپایی باید از این فرصت استفاده کرد، گفت: در شرایطی که اروپا و روسیه اختلاف قابل توجهی با هم دارند باید بتوانیم از این فرصت استفاده کنیم. همیشه این دو طرف از کارت ما استفاده کرده اند حالا باید ما بتوانیم با دو طرف از طریق تعاملی درست و دیپلماسی طیفی به اهدافمان برسیم. وی افزود: اروپا هم اکنون به دنبال توافق با ایران و واردات گاز هستند تا در کنار این موضوع به هدف دیگر خود یعنی کاهش وابستگی به روسیه برسند و ایران باید بتواند در این فرصت امتیازهای خوبی را کسب کند.