سجاد کشاورزیان ، دکترای انرژی دانشگاه پلی تکنیک میلان، پژوهشگر در پتروشیمی نوری (برزویه)
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما " ، دنیای امروز به میزان بسیار زیادی وابسته به محصولات پتروشیمی است; از قطعات فراوانی که در ماشین ها مورد استفاده قرار می گیرند، تا قطعات الکتریکی و الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، شوینده ها، لباس ها، پلاستیک ها، کود های شیمیایی، و حتی بسیاری از تولیدات مرتبط با انرژی های تجدید پذیر (پنل های خورشیدی، توربین های بادی، باتری ها....) وابسته به محصولات پتروشیمی می باشند.
در این میان، پلاستیک ها و کودهای شیمیایی از بزرگترین تولیدات صنایع پتروشیمی بوده و جزء جدایی ناپذیر زندگی روزمره ما می باشند.
گزارش پیش رو حاصل مطالعه، خلاصه برداري، و ترجمه ي گزارش 130 صفحه اي آژانس بين المللي انرژي (IEA) با عنوان آينده صنعت پتروشيمي (حركت به سمت پلاستيك ها و كود هاي پايدارتر) مي باشد كه در آن علاوه بر بررسي شرايط حال حاضر اين صنعت از نظر میزان مصرف انرژي و آلايندگي، دو سناريو پيش روي اين صنعت مورد بررسي قرار مي گیرد (سناريو اول ادامه ي روند كنوني مطابق با سياست ها و برنامه هاي موجود، و سناريو دوم حركت به سمت صنعت شيميايي پاك). همچنین این گزارش می تواند جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی های راهبردی در صنعت پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرد و اطلاعات مفیدی (شامل شناسایی قطب های تولید و بازار های مصرف در سال های پیش رو، الزامات زیست محیطی، مصارف آب، انرژی، و خوراک،...) را در اختیار سیاستگذاران این حوزه قرار دهد.
به عقيده ي دكتر Fatih Birol مدير اجرايي آژانس بين المللي انرژي، صنعت پتروشيمي از صنايع پرمصرف انرژي است كه در حال حاضر نقطه ي تاريكي در سيستم هاي انرژي به حساب مي آيد (از نظر ميزان توجه به مقادير بالاي مصرف انرژي و آلايندگي) و سزاوار توجه بيشتر سياستگذاران مي باشد. در اين گزارش، مطابق با سناريو هاي اشاره شده، ميزان تقاضا، مصرف خوراك و انرژي، آلايندگي، ... در سال هاي پيش رو ( 2030 و 2050 ) برای محصولات اصلي صنايع پتروشيمي تخمين زده شده است.
صنایع پتروشیمی منابع زیادی از نفت و گاز را مصرف می کنند (حدود 14% از نفت تولیدی معادل 13 میلیون بشکه در روز، و 8% از گاز تولیدی معادل 300 میلیارد متر مکعب)، و سومین انتشار دهنده ی بزرگ دی اکسید کربن صنعتی می باشد (با میزان انتشار 18 درصدی دی اکسید کربن در بین صنایع معادل (1.5 Gt CO2/year. شکل های زیر به ترتیب میزان مصرف، و میزان آلایندگی صنایع مختلف (از جملع صنایع شیمیایی) را به تصویر می کشند.
بر اساس تحلیل های بعمل آمده توسط IEA و سناریوی تکنولوژی مرجع (Reference Technology Scenario) ارائه شده توسط این آژانس، افزایش مصرف نفت در صنعت پتروشیمی تا سال 2030 بیش از هر صنعت دیگری خواهد بود (افزایشی نزدیک به 10 میلیون بشکه در روز). همچنین این صنعت نقش مهمی در افزایش مصرف گاز تا سال 2030 خواهد داشت (تقریبا 7 درصد افزایش مصرف گاز را به خود اختصاص می دهد). بنابراین، میزان انتشار مستقیم دی اکسید کربن توسط این صنعت نیز تا 20% در سال 2030، و تا 30% در سال 2050 افزایش خواهد یافت.
بر اساس موارد مطرح شده در اين گزارش، حركت به سمت صنعت شيميايي پاك با استفاده از تكنولوژی هاي استحصال و ذخيره سازي كربن، استفاده از كاتاليست هاي با كيفيت تر، استفاده از خوراك هاي متنوع حاوي كربن و هيدروژن (محصولات زيست فناورانه، گازهاي خروجي از صنايع آهن و فولاد، آب، ...)، استفاده از گاز طبيعي به جاي ذغال سنگ، بهينه سازي مصرف انرژي با استفاده از تجميع حرارتي و بروز رساني تكنولوژي پينچ، استفاده از انرژي هاي تجديدپذير، و تجميع پالایشگاه ها و پتروشيمي ها قابل دسترسي خواهد بود.
گزارش تکمیلی و بررسی سناریو های اشاره شده در ابتدای این یادداشت، در
اینجا قابل مشاهده و دسترسی می باشد.