به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما"،پاکستان به تازگی ذخایر عظیم نفت و گاز را کشف کرده است اما کارشناسان میگویند بهره برداری از آن سالها زمان خواهد برد و به سرمایهگذاری قابل توجهی نیاز دارد.
تلاشهای طولانی برای اکتشاف، به کشف عظیم ذخایر نفت و گاز در آبهای سرزمینی پاکستان انجامید؛ ذخایر بزرگی که گفته میشود میتواند مسیر اقتصادی این کشور را تغییر دهد. اما هیچ شرکت نفتی بزرگی برای حفاری در پاکستان نشتافته است و کارشناسان نگران اقدام قبل از زمان مناسب هستند.
طبق گزارش شبکه تلویزیونی داون نیوز، اکتشاف سه ساله برای بررسی وجود ذخایر نفت و گاز انجام شد. محمد عارف، عضو سابق «اوگرا» (سازمان تنظیم مقررات نفت و گاز پاکستان) به داون تی وی گفت: اگر این کشف، یک ذخیره گازی باشد، میتواند جایگزین واردات گاز طبیعی مایع (الانجی) شود و اگر این ذخایر نفت باشد، میتواند جای واردات نفت را بگیرد.
با این حال، عارف هشدار داد سالها طول میکشد تا کشور بتواند از منابع جدید سوخت فسیلی خود بهرهبرداری کند و افزود: فقط خود اکتشاف، نیازمند سرمایهگذاری هنگفتی به میزان حدود پنج میلیارد دلار است و استخراج ذخایر از یک مکان فراساحلی ممکن است چهار تا پنج سال طول بکشد.
بر اساس گزارش اکونومیک تایمز، پاکستان ۲۹ درصد گاز، ۸۵ درصد نفت، ۵۰ درصد گاز مایع (الپیجی) و ۲۰ درصد زغالسنگ مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین میکند. طبق گزارش اکسپرس تریبون، مجموع هزینه واردات انرژی پاکستان در سال ۲۰۲۳، به ۱۷.۵ میلیارد دلار رسید و پیشبینی میشود این رقم در هفت سال آینده، به ۳۱ میلیارد دلار افزایش یابد. کشف جدید بدون شک یک موهبت بزرگ برای اقتصاد گرفتار بحران این کشور است.
پاکستان از سال ۲۰۲۱، با افزایش بدهی و تورم سرسام آور نزدیک به ۳۰ درصد مواجه شده است. در همین حال، اقتصاد پاکستان ۲.۴ درصد در سال ۲۰۲۳ رشد کرد و از دستیابی به نرخ رشد ۳.۵ درصد هدف گذاری شده، بازماند. این امر پاکستان را وادار کرده است تا به شدت به کمکهای خارجی متکی باشد که اغلب دست نیافتنی است. پاکستان در ژانویه امسال، به دنبال تامین ۳۰ میلیارد دلار برای تولید گاز بود تا هزینه واردات سوخت خود را کاهش دهد.
به گفته محمدعلی، وزیر انرژی پاکستان، این کشور، ۲۳۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گازی دارد و سرمایه گذاری ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلاری برای استخراج ۱۰ درصد از این ذخایر ظرف یک دهه آینده برای معکوس کردن کاهش فعلی تولید گاز و گرفتن جای واردات، کافی است.
تغییردهنده معادلات بازی؟
اگرچه منابع هیدروکربن پاکستان هنوز اندازه گیری نشده است، اما بر اساس برخی برآوردها، کشف اخیر، چهارمین ذخایر بزرگ نفت و گاز در جهان است و میتواند یک تغییر بالقوه در معادلات انرژی منطقه ایجاد کند.
شرکت «اس اند پی گلوبال کامادیتی اینسایتس» در ژوئیه، گزارش کرد چهار حوضه رسوبی عمدتا ناشناخته در هند، ممکن است حاوی ۲۲ میلیارد بشکه نفت باشند. در واقع، حوضههای کمتر شناخته شده رده دوم و سوم نظیر ماهانادی، دریای آندامان، بنگال و کرالا-کنکان، حاوی نفت بیشتری نسبت به حوضه پرمیان تگزاس هستند که تاکنون ۱۴ میلیارد از ۳۴ میلیارد بشکه ذخایر نفت قابل برداشت خود را استخراج کرده است.
در حال حاضر، تنها ۱۰ درصد از حوضه رسوبی ۳.۳۶ میلیون کیلومتر مربعی هند، تحت اکتشاف است. با این حال، هاردیپ سینگ پوری، وزیر نفت میگوید که با اعطای بلوکها تحت سیاست صدور مجوز زمینهای باز این رقم در سال ۲۰۲۴، به ۱۶ درصد خواهد رسید. تحت این سیاست تاکنون، ۱۴۴ بلوک به مساحت ۲۴۴ هزار و ۷ کیلومتر مربع اعطا شده است. هند به شرکتهای اکتشافی بالادستی اجازه میدهد تا مناطقی را برای اکتشاف نفت و گاز مشخص کنند و برای اکتشاف هر منطقه در طول سال درخواست کنند. وزیر نفت هند گفته است فعالیتهای اکتشاف و تولید هند در بخش نفت و گاز، فرصتهای سرمایهگذاری به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ فراهم خواهد کرد.
پس چرا هیچ شرکتی برای حفاری در پاکستان ابراز تمایل نکرد؟
شرکت شِل در ژوئن سال گذشته اعلام کرد که سهم کسب و کاری پاکستانی خود را به آرامکوی عربستان میفروشد و همان زمان، مناقصه ۱۸ بلوک نفت و گاز، با استقبال سرد شرکتهای بینالمللی مواجه شد. طبق گزارش نشریه نیشن، هیچ شرکت بینالمللی حتی برای ۱۵ بلوک پیشنهاد نداد.
مصدق مالک، وزیر نفت پاکستان، در ژوئیه، به یک کمیته پارلمانی اعلام کرد هیچ شرکت بینالمللی علاقهای به اکتشاف نفت و گاز فراساحلی در پاکستان ندارد و شرکتهایی که در این کشور حضور دارند، عمدتا درصدد خروج هستند.
این مسئله به موضوع امنیت و ریسک در مقابل سود حاصل، مربوط میشود. بنا بر توضیح وزیر نفت پاکستان، هزینه امنیت، عامل به نتیجه نرسیدن قراردادهاست زیرا در مناطقی که شرکتها به دنبال نفت و گاز هستند، باید مبلغ قابل توجهی را برای حفظ امنیت کارکنان و داراییهای خود هزینه کنند. و امنیت توسط پاکستان تامین میشود که به وظیفه خود عمل نکرده است.
در مارس سال جاری، پنج مهندس چینی در یک حمله انتحاری در شمال غرب پاکستان کشته شدند. یک وسیله نقلیه مملو از مواد منفجره به اتوبوسی که کارکنان را از اسلام آباد به پروژه بزرگ سد داسو در استان خیبر پختونخوا منتقل میکرد، برخورد کرد. این پروژه بخشی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) به ارزش ۶۲ میلیارد دلار است. این واقعه، تعطیلی موقت در پروژهها ی دیگر را به دنبال داشت.
در اوایل همان ماه، مهاجمان به داراییهای چین در جنوب غربی پاکستان حمله کردند و به مجتمع اداره بندر گوادر که توسط چین اداره میشود، هجوم بردند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، این وضعیت نشان میدهد با توجه به درجات مختلف ریسک پذیری، این ذخایر عظیم بدون ابراز تمایل آرامکو یا چین برای بهره برداری از آنها، هرگز از زیر زمین خارج نخواهند شد.