آیا هند به واردات نفت از ایران ادامه خواهد داد؟

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، در حالی که دهلی نو اعلام کرده به زودی مذاکرات خود با کشورهای اروپایی برای باز نگاه داشتن کانال های بانکی و ادامه واردات نفت ایران را آغاز خواهد کرد، شرکت صنایع ریلاینس هند، دارنده بزرگترین مجتمع پتروشیمی در جهان، قصد دارد به دنبال تحریم‌های تازه آمریکا واردات نفت از ایران را متوقف کند. در همین حال پالایشگاه دولتی بهارات پترولیوم هند در آستانه بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه تهران، خواستار خرید یک میلیون بشکه نفت اضافی از شرکت ملی نفت ایران برای ژوئن شده است. یک هیات هندی که در آن مقامات وزارت دارایی، نفت و خارجه حضور دارند، هفته جاری از روز دوشنبه به کشورهای اروپایی سفر خواهند کرد تا راههای ادامه تجارت با ایران به رغم تحریم‌های آمریکا را بررسی کنند. در حال حاضر هند پول نفت را به یورو از طریق بانک EIH آلمان تسویه می‌کند. این مقام هندی آگاه به رویترز گفت: تنها واردات نفت نیست و کشورهای اروپایی و هند از مسائلی مانند بانکداری نیز متاثر شده‌اند. ما درباره همه این موارد گفت‌وگو خواهیم کرد و راهی را رو به جلو خواهیم داشت. سانجیو سینگ رئیس شرکت نفت هند گفت: پالایشگاههای نفت هند بر اساس توصیه دولت در خصوص ایران اقدام خواهند کرد اما تاکنون دستوری از سوی دولت صادر نشده است. اگر محموله های نفتی ایران به هند کاهش پیدا کند، شرکت نفت هند قادر خواهد بود کشورهای مناسب تامین کننده نفت خود را جایگزین کند. هند در مورد یکی از مهم ترین مسائل برای دولت دونالد ترامپ یعنی تحریم های ضد ایرانی، با آمریکا همراهی نمی کند. سوشما سواراج، وزیر خارجۀ هند اعلام کرد که دولتش به تحریم های اعمال شده از سوی واشنگتن در رابطه با برنامۀ هسته ای ایران، نخواهد پیوست. برای هند تنها تحریم های معتبر برای این کشور تحریم هایی است که از سوی سازمان ملل مقرر شده باشند. هند، التزامات یک طرفۀ آمریکا را لازم الاجرا قلمداد نمی کند. سواراج، وزیر خارجۀ این کشور طی یک نشست مطبوعاتی چنین توضیح داد: «هند فقط از تحریم های سازمان ملل پیروی می کند، نه از تحریم های یک جانبۀ هر کشور». تحریم های آمریکایی در پی خروج ترامپ از توافق هسته ای سال ٢٠١٥، بار دیگر محدودیت های فراوانی برای سرمایه گذاریها در ایران ایجاد می کنند. کاخ سفید به شرکت هایی که در این کشور کار کنند یک فرصت حداکثر شش ماهه داده است تا از این کشور بروند. در غیر این صورت جایگزین آن تحمل اقدامات تلافی جویانۀ سنگین از سوی دولت آمریکا خواهد بود. هند نیز مانند چین یکی از بزرگترین مصرف کنندگان جهانی نفت و گاز است. این ویژگی آن را به یک مشتری دقیق برای ایران تبدیل ساخته است. با این وجود، تحریم های آمریکایی علیه شرکت هایی که در این کشور فعالیت دارند، مانعی برای واردات کالاهای مهم برای توسعه بر سر راه مشتریان بین المللی اش ایجاد می کنند. این در مورد پکن و البته بیشتر از آن در مورد دهلی نو که از نظر فیزیکی جدای از سایر کشورهای بزرگ تولید کننده مانند روسیه قرار دارد، صدق می کند. کاهش تحریم ها منجر به یک افزایش ناگهانی صادرات نفت از طرف ایران شده بود. در حال حاضر تعداد بشکه های نفتی که روزانه از سوی ایران صادر می شود، حدود ٢,٥ میلیون بشکه در روز است. تقریباً همۀ این میزان راهی بازارهای اروپایی و آسیایی می شوند. ایران یک رقیب مهم به ویژه برای متحد آمریکا در خلیج فارس یعنی عربستان سعودی به شمار می آید. چه بسا که عربستان فوری اعلام کرد که قادر است کاهش تولید نفت ایران بر اثر تحریم ها را جبران نماید. اندیشۀ ریاض بهره جویی از تحریم های آمریکا به منظور در آوردن بخشهایی از این بازار از چنگ تهران است. هند و ایران به واسطۀ پروژه های متعدد مشترک به هم وابسته می باشند. یک علت راهبردی نیز وجود دارد: هند خواستار دور زدن پاکستان است تا به بازارهای آسیای مرکزی دست یابد. اسلام آباد، متحد چین نقش مانع دارد. به منظور اجتناب از آن ایران نزدیکترین و امن ترین کشور به شمار می آید. کشوری که روابط حسنه ای با هند دارد. بندر چابهار نماد این ارتباط می باشد. همانگونه که چین در بندر گوادر واقع در پاکستان سرمایه گذاری کرده است، هند همین کار را در بندر ایرانی چابهار انجام می دهد. هدف فقط شکستن «محاصره» چین نیست بلکه همچنین ورود مستقیم به این بازار آسیایی و از آنجا برقراری ارتباط با آسیای مرکزی و نیز به دالان جنوب - شمال تا روسیه است. ایران در تمامی این ماجرا فقط باید به فکر کسب درآمد باشد. چه بسا که چنانچه از یک سو چین از امضای قراردادها میان تهران و دهلی نو خشمگین شده است، از سوی دیگر جادۀ جدید ابریشم همچنان با پروژه های زیرساختی گسترده در خاک ایران نفوذ می یابد. از نقطه نظر سیاسی نیز چین در حال ساختن محوری مهم با ایران همچنین به منظور خنثی کردن بلوکی است که توسط آمریکا تحمیل گردیده است. هند کشوری است که همواره یک سیاست خارجی مستقل برای خود به پیش می برد. هدف آمریکا هدایت آن به داخل مدار خود است. ولی از طرف هند هرگز علاقه ای واقعی برای این امر وجود نداشته است. زیرا علاوه بر میل به مقابله با چین، تمایل به بهبود روابط و ایجاد یک شراکت نزدیک با روسیه نیز وجود دارد. آمریکا در این مرحله به نظر سختگیر می آید. هیچ شباهتی با هند ندارد که برعکس همواره نمایندۀ یک سیاست بسیار عمیق و کمتر متمایل به درگیری بوده است. در این راستا دیدار نارندرا مودی نخست وزیر هند با ولادیمیر پوتین و نیز دیدار میان وزرای هند و ایران نشانه های مهمی به شمار می آیند. در این برهۀ تاریخی همراهی با آمریکا به نفع دهلی نو نیست.