آیا خروج ترامپ از برجام، به اقتصاد آمریکا صدمه می زند؟

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، تصمیم دونالد ترامپ برای خارج شدن امریکا از توافق هسته ای ایران که روز سه شنبه رسما اعلام شد، حداقل از روز ٩ سپتامبر سال ٢٠١٥ به این سو مطرح بوده است. او در آن تاریخ و در اجتماع برگزارشده در واشنگتن در کنار سناتور تد کروز از ایالت تکزاس و سنتاتور فیل رابرتسون حضور یافت و اعلام کرد :"من در زندگی خود هرگز، هرگز، هرگز، یک چنین توافق ناقصی مانند توافق با ایران ندیده ام." اظهارات او در آن روز بیشتر معطوف بر مساله مالی و پول بود که ترامپ تقریباً همواره به آن توجه می کند. او در مورد پولی سخن می گفت که در اثر رفع تحریم ها در اختیار ایران قرار گرفت و پولی که به مدد توافقنامه های تجاری به جیب شرکای آمریکایی توافق هسته ای یعنی کشورهای انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه سرازیر می شود. او گفت :"همه این کشورها به تجارت با ایران خواهند پرداخت و پول زیادی به دست خواهند آورد.... و ما چیزی کسب نخواهیم کرد. ما تحت هدایت افراد بسیار بسیار احمقی قرار داریم." ولی آنچه که او به آن اشاره نکرد این بود که در نتیجه توافق هسته ای، شرکت های امریکایی نیز می توانند با ایران روابط تجاری داشته باشند و پول به دست آورند. شرکت بوئینگ در دسامبر سال ٢٠١٦ و چند هفته پیش از انتخاب شدن ترامپ در بیانیه ای اعلام کرد:" توافقی که امروز به دست آمد به ایجاد مستقیم دهها هزار فرصت شغلی در آمریکا خواهد انجامید... و حدود 100 هزار شغل در صنعت هوا و فضای آمریکا از منافع آن بهره مند خواهند شد." بوئینگ چهار ماه بعد با یک شرکت هواپیمایی دیگر ایرانی به توافق رسید و این بار با فروش تعداد سی فروند هواپیمای مسافربری ٧٣٧ با شرکت آسمان موافقت کرد. شرکت بوئینگ در هردو مورد اعلام کرد این قراردادها نتیجه مستقیم توافق هسته ای سال ٢٠١٥ هستند. همچنین شرکت حفاری نفت شلمبرگر مستقر در هوستون نیز برای ورود دوباره به ایران، به توافق اولیه با این کشور دست یافت. شرکت جنرال الکتریک و دیگر شرکت های آمریکایی نیز شاهد فرصت های تجاری خود در ایران بودند. سال گذشته نیز شرکت های آمریکایی و اروپایی سازنده لوازم خانگی با مقامات ایرانی دیدار و در مورد سرمایه گذاری احتمالی در این کشور گفتگو کردند. ایران با جمعیت ٨٠ میلیون نفری و تولید ناخالص ملی حدود ٤٠٠ میلیارد دلار در سال ، کشوری با وسعت و درآمد متوسط است و هرگز برای شرکت های آمریکایی بازار بزرگی محسوب نشده است. ولی اگر آقای روحانی به هدف خود برای آزادسازی اقتصاد و افزایش رشد اقتصادی ایران دست یابد، ایران می تواند بازار مهمی برای شرکت های آمریکایی باشد. بر اساس گزارش بانک جهانی، اقتصاد ایران در سال ٢٠١٦ و در نتیجه رفع تحریم ها، به رشد قابل توجهی دست یافته بود. و اکنون درحالی که شرکت های آمریکایی شاید از این اقدام ترامپ صدمه ببینند، ولی شرایط برای شرکت های دیگر کشورها متفاوت است و شاید آنها بتوانند رقبای آمریکایی خود را پشت سر بگذارند. در خلال چند سال گذشته، خودروسازان اروپایی مانند فولکس واگن صادرات خودرو و کامیون به ایران را از سرگرفته اند و شرکت رنو برای ساخت کارخانه در نزدیکی تهران به توافق رسیده است. شرکت های چینی هم برای سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری و تقویت تاسیسات تولید نفت ایران با این کشور به توافق رسیده اند. هفته گذشته نیز شرکت های هواپیمایی آسمان و ایرتور ایران سفارش خرید ٤٠ فروند هواپیمای مسافربری کوچک را به شرکت سوخو روسیه دادند. اگرچه در حال حاضر، شرکت سوخو قادر به رقابت با بوئینگ نیست، ولی شرکت ایرباس به یقین دارای این توانایی است. شرکت هواپیمایی ایران ایر سفارش صد فروند هواپیمای مسافربری را به ایرباس داده است. همچنین ممکن است یک مناقشه تجاری میان دوسوی اقیانوس اطلس نیز روی دهد. ریچارد گرنل، سفیر تازه آمریکا در آلمان، از شرکت های تجاری آلمان در حال تجارت با ایران خواسته است که فوراً از دادوستد با دست بردارند. اگر آنچه که ترامپ در سال ٢٠١٥ گفت، در آن زمان واقعاً درست نبود، ولی امروزه مصداق پیدا کرده است و برخی از مقامات بسیار احمق و به ویژه یکی از آنها، هدایت دولت آمریکا را به دست گرفته است . ترامپ در آن ماه سپتامبر خطاب به جمعیت حاضر در واشنگتن گفت "ما چنان موفقیت هایی به دست خواهیم آورد که شما دیگر از موفقیت خسته شوید." ولی حتی اگر با معیار پول مورد نظر ترامپ بسنجیم، تصمیم او در برابر ایران یک اقدام زیانبار خواهد بود و گذشته از صدمه ای که این تصمیم به اصلاح طلبان ایران وارد می سازد، چشم انداز رسیدن به دیگر توافقات هسته ای و اصول چند جانبه گرایی لطمه خواهد خورد. این تصمیم ترامپ برای تجارت آمریکا، کارگران و مصرف کنندگان آمریکایی نیز خسارت به بار خواهد آورد. به عنوان مثال از هم اکنون بهای بنزین در امریکا افزایش یافته است. https://www.newyorker.com/news/our-columnists/trumps-iran-deal-decision-will-hurt-american-businesses-and-american-workers