اولین وزیر نفت ایران بعد از انقلاب را بیشتر بشناسید
اشتراک گذاری :
مهندس علیاکبر معین فر (زاده ۱۳۰۷، تهران) نخستین وزیر نفت پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران است.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، علیاکبر معین فر در سال ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی ثبتنام کرد و سپس از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بود که فعالیتهای انجمن اسلامی اندکاندک پایهگذاری گردید.
نخستین فعالیتهای وی از همین سالها آغاز شد: «در جریان ملی شدن صنعت نفت، اعتراضات دانشجویی نقشی مهم بازی کرد. همزمان با نطقهای آتشین حسین مکی در مجلس که بخش عمده آنها را دکتر کاظم حسیبی، استاد دانشکده فنی، تهیه میکرد، ما دانشجویان نیز بیرون مجلس با نصب پرچم ایران بهصورت نواری روی سینهمان درحالیکه در قسمت سفیدرنگ پرچم نوشتهشده بود «صنعت نفت در سرتاسر کشور ایران باید ملی شود»، به تظاهرات و راهپیمایی میپرداختیم.»
وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰ بهپایان برد و در سال ۳۱ به خدمت نظاموظیفه اعزام شد. وی از سال ۳۲ کار در نفت را آغاز کرد و برای کار در شرکت نفت آبادان که ریاست آن را مرتضیقلی بیات بر عهده داشت عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود به آبادان نگذشته بود که از تهران خبر کودتا علیه دولت مصدق رسید.
بعدها در بانک ساختمان بهعنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دورهای تحقیقاتی در مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ بهپایان رساند.
بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئینزهرا در سال ۴۱، مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. از سال ۱۹۶۵، بهعنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه درزمینه زلزله ادامه داد. مدتی هم بهعنوان استاد پارهوقت در مقطع فوقلیسانس به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلیتکنیک پرداخت. وی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱ در بانک ساختمانی، و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه کشور به فعالیت مشغول بود.
در سالهای اخیر، عمده فعالیتهای سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبتها و مصاحبه محدودشده است.
فعالیتهای ماندگار در مهندسی راه و ساختمان
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمانها در برابر زلزله در کشور بانام معین فر شروع میشود. وی اساساً به همین دلیل بنا به درخواست دکتر ابوالحسن به نیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه را به عهده داشتند به آن سازمان دعوت بکار شدند.
طرح تهیه تاریخچه زلزلههای مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنهبندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزلههای یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزلههای تاریخی ایران ثبت گردید.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه بود. تدوین آئیننامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه توسط ایشان و به راهنمایی دکتر به نیا آغاز شد.
علیاکبر معینفر
معین فر در سازمان برنامهوبودجه شروعکننده بسیاری از آئیننامهها و دستورالعملهای فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمیترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئیننامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعملهای ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار مهندس معین فر به شمار میرود.
خدمات مهندس معین فر درزمینه مطالعات مربوط به زلزلههای ایران موردتوجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت که برای ایشان افتخاراتی علمی نیز به همراه آورد. وی به مدت هشت سال عضو هیئتمدیرههای «مؤسسه بینالمللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هماکنون عضو مادامالعمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد میباشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بینالمللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا گردید.
مهندس معین فر از فعالان حرکتهای اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب میشود. بنیانگذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورای عالی کانون فارغالتحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت بهعنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان ازجمله خدمات وی محسوب میشود.
فعالیتهای پس از جدایی از سیاست
در سالهای اخیر، عمده فعالیتهای سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبتها و مصاحبه محدودشده است. البته در انتخابات سال ۱۳۷۶، و مدتی پیش از برگزاری، علیاکبر معین فر برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد. دومین یادواره بزرگداشت برگزیدگان مهندسی عمران کشور با معرفی منتخبان توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برگزار شد.
خدمات مهندس معین فر که موضوع دومین یادواره مهندسی عمران کشور و تجلیل از آنهاست طیف وسیعی از امور مربوط به مهندسی راه و ساختمان یا عمران را شامل میشود که عمده آنها سروسامان دادن به ضوابط فنی این رشته از مهندسی است و در رأس آنها امور مربوط به مسئله زلزله کشور است.
طرح تهیه تاریخچه زلزلههای مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنهبندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزلههای یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. لازمه این طرح، مطالعه هزاران صفحه یادداشتهای جهانگردان ایرانی، عرب و سایر زبانها و تغییر آنها به زبان مهندسی زلزله امروز است که کاری بس بزرگ بهحساب میآید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزلههای تاریخی ایران ثبت گردید.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه بود که بعداً خود اداره و مسئولیت ثبت و ضبط اطلاعات آن را به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن منتقل کردند و تا مدتها شخصاً سرپرستی این مطالعات را در مرکز به عهده داشتند.
تدوین آئیننامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامهوبودجه توسط ایشان و به راهنمایی ابوالحسن به نیا آغاز شد. در سالهای نخست ضوابط مربوط به این امر در استاندارد شماره ۵۱۹ که مربوط به بارگذاری ساختمانها بود، تدوین شد و سپس بعد از یک دوره فترت استاندارد شماره ۸۴–۲۸۰۰۰ که عملاً آئیننامه زلزله ایران محسوب میشود با این تاریخچه تدوین شد و در تمام طول مدت مهندس معین فر از اعضای فعال و مؤثر آن بود.
علیاکبر معینفر
معین فر در سازمان برنامهوبودجه شروعکننده بسیاری از آئیننامهها و دستورالعملهای فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمیترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئیننامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعملهای ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید.
این مجموعه به علت برخورد با طوفانهای قبل از انقلاب و مسائل بعدی آن به سرانجام نرسید. تنظیم مقررات ملی ساختمانی که کلیه فعالیتهای ساختمانسازی را در بربگیرد ازجمله آرزوهای دیرینه کارشناسان فنی کشور میبود. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار مهندس معین فر به شمار میرود.
خدمات مهندس معین فر درزمینه مطالعات مربوط به زلزلههای ایران موردتوجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت.
وی به مدت هشت سال عضو هیئتمدیرههای «مؤسسه بینالمللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هماکنون عضو مادامالعمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد میباشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بینالمللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطاء گردید.
مهندس معین فر از فعالان حرکتهای اجتماعی در جامعه مهندسین کشور محسوب میشود. بنیانگذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورای عالی کانون فارغالتحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت در کانون کارشناسان دادگستری ازجمله خدمات وی محسوب میشود. معین فر در تعداد زیادی از کمیتههای فنی مربوط به امور ساختمان حضورداشته و هماکنون هنوز عضو فعال آییننامه ۲۸۰۰ ایران میباشد.