۰
plusresetminus
تاریخ انتشارچهارشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۶ - ۱۳:۴۶
کد مطلب : ۷۰۵۳۹

جی ئی سی اف و مدیریت دستور کار تجارت جهانی انرژی

اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مجموع نزدیک به ۸۰ درصد از ذخایر گاز جهان ،۴۲ درصد از تولید گاز جهان، ۳۸ درصد تجارت گاز با خط لوله و ۸۵ درصد تولید گاز طبیعی مایع شده ( ال ان جی) را در اختیار دارند. سه کشور ایران، روسیه و قطر به تنهایی حدود ۶۰ درصد مجموع ذخایر گاز طبیعی اثبات شده جهان را در اختیار دارند. این مجمع برای تثبیت جایگاه خود در صحنه بین‌المللی انرژی اکنون باید با تکیه بر تجربه اوپک به دنبال نقشه راهی برای آینده باشد تا در آینده ای نه چندان دور برنامه ریزی و تصمیمات راهبردی در خصوص اقتصاد و امنیت انرژی در این مجمع اتخاذ شود.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، نوزدهمین نشست وزیران 13 کشور عضو مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF) با حضور 13 عضو این سازمان در مسکو برگزار شد. روز گذشته نیز بیست و نهمین نشست هیات اجرایی این سازمان، برگزار شده بود. در این نشست کمیته اجرایی درباره مسائل سیاستگذاری و مدیریتی مربوط به توسعه مجمع، رایزنی کرد. با توجه به این که دوره دوم دوساله دبیرکلی محمدحسین عادلی، دبیرکل کنونی جی ئی سی اف سه ماه دیگر به پایان می‌رسد از اینرو انتخاب دبیرکل جدید این مجمع مهمترین دستورکار نوزدهمین نشست وزارتی در مسکو به شمار می‌آید. کشورهای روسیه و لیبی نامزدهای خود را برای احراز پست دبیرکلی این مجمع معرفی کرده‌اند. روسیه امسال ریاست دوره‌ای این مجمع را برعهده دارد. ایران، روسیه، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، امارات، 12عضو اصلی این مجمع جهانی به شمار می روند. همچنین هلند، نروژ، عراق، عمان،قزاقستان، جمهوری آذربایجان و پرو اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند. در همین حال، چهارمین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف ۲۰ تا ۲۴ نوامبر (۲۹ آبان‌ماه تا سوم آذرماه) در بولیوی برگزار می‌شود، همچنین نخستین سمینار بین‎المللی مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز قرار است ۲۲ نوامبر (یکم آذرماه) در سانتاکروز بولیوی برگزار شود. اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مجموع نزدیک به 80 درصد از ذخایر گاز جهان ،۴۲ درصد از تولید گاز جهان، 38 درصد تجارت گاز با خط لوله و 85 درصد تولید گاز طبیعی مایع شده ( ال ان جی) را در اختیار دارند. سه کشور ایران، روسیه و قطر به تنهایی حدود 60 درصد مجموع ذخایر گاز طبیعی اثبات شده جهان را در اختیار دارند. برگزاری نشست کنونی، شرایطی است که کاهش جهانی قیمت نفت سبب کاهش شدید قیمتهای جهانی گاز نیز شده است و این مساله به عنوان چالشی جدی برای این سازمان به شمار می رود. سقوط قیمت‌ نفت، اگرچه بر بازارهای جهانی گاز تاثیرگذار است اما تفاوت ها در نحوه تولید و عرضه آن به بازارهای مصرف تا اندازه ای فعل و انفعالات در این دو حوزه را از هم متمایز می سازد. با وجود این، یکی از نگرانیهای جدی درباره سقوط غیر طبییعی قیمت های نفت، محدودتر شدن منابع مالی برای اجرای طرح‌های جدید گازی است که این بخش مهم از انرژی را با مشکلاتی جدی روبرو خواهد کرد. ادامه این روند، بطور یقین ریسک اجرای پروژه‌ها را افزایش و ابهامات در عرضه پایدار و بلندمدت عرضه گاز را بیشتر و جدی تر خواهد کرد. تجربه اوپک به عنوان مجموعه ای با 12 کشور بزرگ تولید کننده و صادر کننده نفت، در چند سال اخیر تجربه چندان موفقی نبوده است. به همین دلیل برخی تحلیلگران ابراز نگرانی کرده اند که جی ئی سی اف هم نتواند همانند اوپک، قیمت گاز را در بازار کنترل کند. این مجمع برای تثبیت جایگاه خود در صحنه بین‌المللی انرژی اکنون باید با تکیه بر تجربه اوپک به دنبال نقشه راهی برای آینده باشد تا در آینده ای نه چندان دور برنامه ریزی و تصمیمات راهبردی در خصوص اقتصاد و امنیت انرژی در این مجمع اتخاذ شود.  کشورهای غربی، که مصرف کنندگان اصلی گاز صادراتی هستند، با تشکیل جی ئی سی اف مخالف بوده و گفته اند فعالیت چنین سازمانی می تواند امنیت عرضه انرژی در جهان را به مخاطره اندازد و راه را برای تحمیل قیمتهای تصنعی هموار سازد. بازار گاز جهان شاهد تغییرات بزرگی مانند انقلاب گاز شیل در آمریکا، رقابت روز‌افزون برای مشتریان و ابهام در خصوص آینده تقاضای گاز است که همگی باعث شده اند برخی از تحلیلگران دوران تاریکی را برای گاز پیش‌بینی کنند و آن را «رنسانس زغالسنگ» بنامند. موضوع مهم دیگری که کمتر به آن توجه شده است افزایش تولید شیل گاز آمریکا و صادرات ال ان جی این کشور به بازارهای جهانی است به گونه ای که بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، آمریکا تا سال 2020 به یک صادرکننده بزرگ گاز طبیعی تبدیل شده و تا سال 2035 در حوزه انرژی به خودکفایی خواهد رسید. همزمان با افزایش تولید گاز از ذخایر نامتعارف و افزایش تولید محصولات پتروشیمی آمریکا ، با دستیابی ایالات متحده آمریکا به فناوری استخراج و پالایش ذخایر نامتعارف نفت و گاز به ویژه «شیل گس Shale Gas» به مهمترین پاشنه آشیل کشوهای صاحب صنعت گاز و پتروشیمی جهان همچون ایران، روسیه و قطر تبدیل شده است. ورود گازهای نامتعارف آمریکایی به بازار گاز از یک سو قیمت‌های جهانی را تحت تاثیر قرار داده و موجی از شادمانی را در بین کشورهای بزرگ مصرف کننده گاز همچون کشورهای شرق آسیا و اتحادیه اروپا ایجاد کرده است و در طرف مقابل حاشیه سود اقتصادی مجمع کشورهای صادرکننده گاز را به شدت تهدید می‌کند.  در نگاه اول شاید جایگاه و اهمیت جی ئی سی اف در بازار انرژی به اندازه اوپک نباشد اما به نظر می‌رسد این سازمان نوپا طی سالهای آینده با ورود هرچه بیشتر گاز به بازارهای مصرف از اهمیت خاصی در زمینه قیمت گذاری و عرضه گاز برخوردار گردد، در واقع آنچه در مورد چشم انداز مجمع سازمان کشورهای صادرکننده گاز مهم است، اینست که این سازمان، محلی برای مدیریت دستور کار انرژی جهانی و تضمینی برای آینده تجارت جهانی انرژی باشد. قطعا همکاری کشورهای تولیدکننده گاز در سطح منطقه‌ای یا بین‌المللی، می‌تواند آثار مثبتی داشته باشد؛ ضمن آنکه تبادل ‌نظر درباره مشکلات مشترک و تبادل اطلاعات و دانش فنی در این زمینه می‌تواند به انسجام و تقویت پایه‌های مجمع کشورهای صادرکننده گاز بینجامد. گاز در مسائل مربوط به امنیت ملی و موضع گیریهای سیاسی و بین‌المللی نقش بسزایی ایفا می‌کند و به عبارت ساده تر هر کشوری با تکیه بر مزیت نسبی خود قدرت بین‌المللی خود را تعریف می‌کند. مزیت نسبی ایران هم ذخایر نفت و گازش است که هم اکنون گاز نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفته است و با استفاده از فرصتها می تواند به یک بازیگر بزرگ و اثرگذار در حوزه انرژی تبدیل گردد. مدیریت سنتی بازار جهانی گاز طبیعی و خرید و فروش آن بر مبنای توافقات دوجانبه خریدار و فروشنده، بدون توجه به وضعیت بازار، سبب شده است عرضه کنندگان این حامل انرژی در مذاکرات خود برای بازاریابی و فروش گاز با مشکل روبه رو شوند. موضوعاتی مانند «ضرورت اطلاع رسانی پیامدهای زیست محیطی شیل گاز و مقابله با آن، تقویت همکاری میان کشورهای عضو، تبادل دیدگاهها درباره بازار، بررسی پیشرفتهای کنونی بازار جهانی گاز، بحث و تبادل نظر درباره موقعیت صنعت گاز، سیاستگذاری صادرات گاز جهان، قیمت گذاری و هماهنگی برای تعیین قیمت گاز، بررسی میزان و اَشکال گوناگون عرضه و مدیریت منابع گاز کشورهای عضو و بررسی امکان هماهنگی بیشتر در بازار جهانی» همگی می تواند مهمترین دستور کارهای جیسف باشد. فاتیما رضایی/نفت ما  
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی


اکسیداسیون کاتالیزوری، روشی در حال تکامل جهت گوگرد زدایی
ساسان طالب نژاد/دکتری مهندسی شیمی و کارشناس توسعه کسب و کار در حوزه پتروشیمی و‌پالایش
پتروشیمی صنعت بی سردار!
عبدالرسول دشتی