بحران آب و خشکسالی؛ عامل تنشهای داخلی و منطقه ای آتی ایران
اشتراک گذاری :
چالشهای ایجاد شده توسط خشکسالی می تواند منجر به تشدید تنشها در داخل کشور و با کشورهای همسایه منطقه بشود.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، یکی از بزرگترین چالشهایی که ایران با آن روبروست و جامعه بین المللی باید به آن توجه کند، خشکسالی است. هرچند این یک موضوع داخلی به نظر می رسد ولی پیامدهای بلندمدتی بر استراتژی بلندمدت و رفتار ایران در منطقه خواهد داشت.
خاورمیانه در حال خشک تر شدن است. ایران در مواجه با چالشهای خشکسالی که کشورهای بیشماری در خاورمیانه با آن روبرو هستند تنها نیست. به هرحال فقدان آمادگی و سوء مدیریت، و وضعیت رو به وخامت بحران، آن را به عنوان یکی از مسائل بزرگ و برجسته تبدیل کرده است.
زنگ هشدار در سرتاسر ایران راجع به اهمیت خشکسالی به صدا درآمده است. هشدارهای اخیر از طرف عیسی کلانتری مشاور ارشد امور آب، کشاورزی و محیط زیست معاون اول رئیس جمهور اسحاق جهانگیری مطرح شده است. بنا به گفته وی درصورتی که وضعیت کنونی ادامه پیدا کند، تقریبا 70 درصد کل جمعیت ایران برابر با 50 میلیون نفر مجبور به مهاجرت به خارج برای زنده ماندن خواهد بود.
شاید برآورد وی بسیار اغزاق آمیز به نظر برسد وتنها یک دهم جمعیت ایران مجبور به مهاجرت به خارج به دنبال آب باشند. این عدد هم اکنون 5 میلیون نفر است. چه کسی میزبان این مهاجران خواهد بود؟ افغانستان؟ عراق؟ ترکیه؟ چه کشوری در منطقه منابع آبی کافی برای میزبانی از چنین جمعیت زیادی را دارد در حالی که همه همسایگان ایران در حال دست و پنجه نرم کردن با چالشهای اقتصادی و زیست محیطی خود هستند؟ اگر این کشورهای مهاجران ایرانی را نپذیرند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مساله مهاجرت داخلی موضوعی است که از هم اکنون ایران با آن روبرو است. برخی از مردم شهرهایی همچون زابل در استان سیستان و بلوچستان، از قبل خانه ها و مایملکشان را به خاطر خشکسالی رها کرده اند و به جاهای دیگر مهاجرت کرده اند. این میزان علاوه بر 200 روستا در همین استان می باشد که جمعیتش به خاطر مسائل آب مهاجرت کرده اند.
پایتخت کشور تهران، تنها می تواند تعداد معدودی از پناهندگان آبی را جذب کند در حالی که جمعیت خود این شهر با چالشهای آبی روبرو هستند. بخشهایی از تهران با مشکل نشست زمین دست به گریبان است که به خاطر حفاری غیرقانونی برای آب و چاههای آبی است که منابع آبی پایین تر از سطح را برداشت می کند در نتیجه زمین بیشتر در معرض نشست قرار می گیرد. هم اکنون نشست زمین در مناطقی از تهران مشهود است. رییس کمیسیون مسکن تهران اخیرا اعلام کرده که یک گودال و نشست عمده در خیابانهای تهران در هرماه ظاهر می شود. در همین حال خانه های مجاور شهر ری به خاطر شکافهای ایجاد شده توسط نشستهای زمین فروخته می شوند.
مساله نشست زمین همچنین بر مناطقی در اطراف تهران تاثیرگذارند. دشتهای اطراف تهران تا 36 سانتیمتر نشست داشته اند که بنا بر اعلام جواد میبدی مدیر سامانه آب فاضلاب و محافظت از آب وزارت نیرو یک رکورد در نوع خود در جهان می باشد. نگرانی دیگر برای تهران زمین لرزه است که آسیب آن با مساله نشست زمین تشدید خواهد شد.
در همین حال شهرهای اصلی ایران بعید است که راهکاری برای رویارویی با مسائل زیست محیطی از جمله چالشهای نشست زمین داشته باشند. این مساله در شهرهایی همچون قزوین، کاشان، مشهد، نمود دارد.
دولت روحانی طرحهایی برای توجه به مساله خشکسالی از جمله امضای موافقتنامه با کنسرسیوم آلمانی در سال 2013 برای مدیریت منابع آبی ایران داشته است. همچنین یک طرح همکاری با شرکتهای فرانسوی و کره جنوجی برای کاهش هدرروی آب امضا شده است.
در مجموع چالشهای ایجاد شده توسط خشکسالی می تواند منجر به تشدید تنشها در داخل کشور و با کشورهای همسایه منطقه بشود.
ترجمه و تلخیص: فاتیما رضایی/نفت ما
منبع: http://www.globalpolicyjournal.com/blog/21/03/2017/future-challenges-faced-iran
