امارات و رویای کانون صنعت نفت خاورمیانه

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، اگرچه‎ ‎امارات متحده عربی در منطقه ای قرار گرفته که فشار بالای مخازن، باعث فوران‎ ‎نفت از اعماق زمین می شود، اما رهبران امارات نمی توانند حقایق حاکم بر صنعت نفت را نادیده بگیرند. از دیرباز کشورهای عربی وابستگی زیادی به درآمدهای نفتی داشته اند. صندوق بین المللی پول، قیمت نفت مورد نیاز برای تعادل اقتصاد این شیخ نشین را ۷۳ دلار تخمین زده است. البته با ذخایر ارزی هنگفت این کشور، رهبران امارات می توانند با قیمت ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت نظام اقتصادی کشورشان را تا ۳۰ سال حفظ نمایند. اما در سال های فرارو، شیوخ امارات باید چالش پیر شدن میادین نفتی خود که برای چند دهه تولیدی بوده اند، دست و پنجه نرم نمایند. در این شرایط، سخنان مدیر عامل جدید شرکت ادنوک در روزهای نخست کاری مبنی بر اجرای یک برنامه همه جانبه جهت روزآمدی و تغییر ساختار با هدف کارایی عملیاتی و سودآوری، چندان دور از انتظار نبوده است. وی اعلام نموده شرکت ادنوک باید به سازمانی شایسته و پیشرو تبدیل گردد تا مزیت های رقابتی خویش را در اقتصاد جهانی امروز حفظ نماید. ابزارهای دستیابی به این دورنما، متمرکز نمودن تدارکات پروژه ها در شرکت مادر و انجام مناقصه های بزرگ و الگوگیری از شرکت های موفق صنعت نفت می باشد. به علاوه، شرکت ادنوک با پایبندی به برنامه افزایش تولید اعلام شده در سال 2013 میلادی برای بالا بردن مقدار تولید از 2.8 میلیون بشکه در آن سال به 3.5 میلیون بشکه در سال 2018 میلادی، متعهد می باشد. با کاهش چشمگیر فعالیت های اکتشاف و تولید در سایه افول قیمت ها، شرکت ادنوک تمرکز اقدامات خود را بر افزایش تولید از میادین کنونی و دستیابی به نرخ بازیافت فراتر از انتظار 70 درصد قرار داده است. از سوی دیگر، مدیران این شرکت دولتی اماراتی در نظر دارند تا سهم میادین فراساحلی از تولید خود را از 40 درصد کنونی به 50 درصد افزایش دهند. تمرکز بر روی برداشت بیشتر از میادین گاز ترش، از دیگر اولویت های مدیران شرکت ادنوک به شمار می رود. در سال های اخیر، دولت امارات متحده عربی با همکاری شرکت های فناوری، سرمایه گذاری هنگفتی در بخش اجرایی نمودن روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت انجام داده است. مدیران صنعت نفت امارات بارها اعلام نموده اند در دو حوزه روش های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت و منابع غیرمتعارف، عقب ماندگی فناوری دارند. اما در مقابل، آنان به دلیل روابط نزدیک با شرکت های بین المللی نفتی، از مزیت دسترسی آسان به فناوری های نوین و مهارت های پیشرفته مورد نیاز برخوردارند. جول ایکر، از مدیران شرکت های اروپایی ارایه دهنده خدمات سرچاهی در ابوظبی می گوید: تجربه دو دهه حضور ما در این منطقه نشان می دهد که دولت های خاورمیانه بیش از هر چیز خواهان خریداری فناوری های نوین و نه سرمایه گذاری برای دستیابی به آن هستند. در بازار خاورمیانه، شرکت های بین المللی نفتی خواهان همکاری با شرکت ادنوک به عنوان تولیدکننده ۹۵ درصد نفت و ۹۲ درصد گاز طبیعی این شیخ نشین هستند. مثلا شرکت بریتیش پترولیوم از ۷۵ سال پیش در پروژه های نفتی ابوظبی فعال بوده است. و بهره گیری از فناوری های پیشرفته افزایش ضریب بازیافت نفت آنان در دستور کار رهبران امارات قرار دارد. حاتم نصیبه، مدیر عامل دفتر شرکت توتال در امارات از دیدگاهی منفاوت به موضوع می نگرد. وی می گوید: ما در دهه ۱۹۹۰ میلادی، نخستین پروژه افزایش ضریب بازیافت پیشرفته را با روش هایی نظیر تزریق گاز و حفاری چاه های افقی اجرا نمودیم. و ما دریافته ایم دستیابی به ضریب بازیافت ۷۰ درصد، دور از دسترس نیست. و به دلیل علاقه وافر رهبران امارات به رویاهای بزرگ چرا ما نباید به دنبال تحقق ضریب بازیافت ۸۰ درصدی باشیم؟ اکثر شرکت های خدمات نفتی دنیا از بازار امارات متحده به عنوان فرصتی بزرگ یاد می کنند. هرچند با ورود بحران سقوط قیمت نفت به سومین سال، کاهش بودجه بسیاری از پروژه های سرمایه گذاری اکتشافی، به رکود در این حوزه انجامیده است. اما در همین دوره، بودجه هزینه های عملیاتی با رشد همراه بوده است. فراموش نکنید که در این دوره افول قیمت ها، ۴۰۰ میلیارد کاهش در سبد سرمایه گذاری های جهانی بخش اکتشاف و تولید روی داده است. به هر حال، در شرایط کنونی، بهینه سازی عملیات تولید در اولویت دولت های خاورمیانه قرار گرفته است. ما می دانیم که کارایی عملیاتی نیز با تغییرات ساختاری گسترده تری روبرو شده است. مشتریان بیش از گذشته، خواهان انعقاد قرارداد با یک شرکت دارای ظرفیت ارایه مجموعه متنوعی از خدمات و نه انعقاد قراردادهای متعدد با شرکت های فراهم کننده یک سرویس تخصصی هستند. رهبران امارات که امیدوارند جایگاه خود را به عنوان مرکز ارایه خدمات تولید و عملیات بهره برداری نفت و گاز در قلب خاورمیانه حفظ نموده و ارتقا دهند، سرمایه گذاری هنگفتی به بخش هایی نظیر تعمیر و نوسازی دکل ها، شناورها و نفتکش ها اختصاص داده اند. شیخ نشین ابوظبی نیز که میزبان بسیاری از شرکت های ارایه دهنده خدمات نفتی است، در دوره افول قیمت نفت با فراز و نشیب های کم سابقه ای روبرو شده است. بسیاری از کارشناسان، چشم انداز قیمت نفت در بلندمدت را بین ۵۰ تا ۶۰ دلار پیش بینی نموده اند. در این شرایط، کاهش هزینه ها و اخراج کارکنان، در دستور کار شرکت های نفتی قرار دارد. شرکت ادنوک با کاهش ۱۰ درصدی تعداد کارکنان خود تلاش نموده تا از این دوره سخت عبور کند. اما این کاهش تعداد کارکنان، با توجه به اولویت هایی نظیر حفظ مهارت ها و تجارب کارکنان، حفظ هرچه بیشتر کارکنان بومی و انسجام درونی شرکت انجام شده است. یکی از مدیران شرکت های نفتی امارات می گوید: نوآوری برای بقا و رشد الزامی است. و به همین دلیل، ما تمرکز بر نوآوری های مستمر را در سرلوحه فعالیت های خویش قرار داده ایم. شیوخ امارات با شعار توانمندی های جهانی-و مدیریت محلی، امیدوارند تا به کانون فعالیت های صنعت نفت در خاورمیانه و شمال آفریقا تبدیل شوند. محسن داوری/کارشناس امور بین المللی انرژی منبع: ماهنامه Oil & Gas Financial Journal