درهم تنیدگی اقتصاد جهانی با انرژی

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، اقتصاد دنیای امروز تا چه حد درست کار می کند؟ در آثار منتشر شده، تئوری های نادرست متعددی به چشم می خورد. بررسی مطالعات انجام شده و مطالعه کتاب های منتشر شده ثابت شده که انرژی، در اقتصاد دنیای امروز از نقشی کلیدی برخوردار است. اما اقتصاد دنیای ما تا چه حد با موضوع انرژی در هم تنیده شده است؟ و دسترسی به انرژی ارزان تا چه حد بر رشد اقتصادی تاثیرگذار می باشد؟ برای بررسی این موضوع باید با مباحث مردم شناسی، بوم شناسی، تحلیل سیستم ها، اقتصاد و اصول ترمودینامیک سیستم های باز آشنا گردید. ما در یک دنیای محدود زندگی می کنیم که در حال نزدیک شدن به مرزهای آن هستیم. اما اکثر پژوهشگران بدون توجه به این اصول، به بررسی این موضوع پرداخته اند. اقتصاد شبکه ای چیست؟ اقتصاد یک سامانه شبکه ای در هم تنیده است که از مشتریان، کسب و کارها و دولت ها تشکیل شده است. این مفهوم همانند یک اسباب بازی ساخته شده از مفتول های پلاستیکی است که همه قطعات در کنار هم و به هم مرتبط اند و در عین حال با برداشتن یک قطعه، کل آن فرو می ریزد. چرا انرژی، قلب اقتصاد جهانی است؟ انرژی به دلیل چرخاندن چرخ اقتصاد جهانی، در کانون فعالیت های جهان ما قرار دارد. حتی گیاهان و حیوانات نیز برای رشد به انرژی نیاز دارند. حتی اجداد ما در 70000 سال دریافته بودند که با گرم کردن صخره ها با استفاده از آتش می توان آنها را راحت تر تغییر شکل داد. اما همان طور که پژوهش انجام گرفته در دانشگاه آکسفورد نشان می دهد در چند دهه اخیر، نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای مختلف تولیدکننده و مصرف کننده دنیا تاثیرگذار بوده است. لذا لازم است دولت ها گام هایی اثربخش در جهت کاهش وابستگی به نفت و حفاظت از اقتصاد خویش در برابر افزایش قیمت این محصول بردارند. سر دیوید کینگ، یکی از پژوهشگران همکار در این پروژه معتقد است: افزایش تولید از منابع غیرمتعارف نفت و گاز در چند سال اخیر نقشی کنترل کننده در قیمت نفت داشته است. اما نمی توان از این سوخت های نوظهور به عنوان عامل تثبیت کننده بازار انرژی در درازمدت، یاد کرد. وی معتقد است عملیات شکست هیدرولیک با وجود مخاطرات زیست محیطی آن و امکان پدید آوردن زلزله و آلوده نمودن منابع آب زیرزمینی، در اقتصاد دنیای ما به عنوان یک ناجی که ده ها هزار فرصت شغلی و نوآوری های فناوری متعددی را به همراه داشته، شناخته می گردد. در بسیاری از مناطق آمریکا و کانادا نیز نفت شیل جایگزین زغال سنگ گردیده است. اقدامی که به کاهش تولید گازهای گلخانه ای خواهد انجامید. از سوی دیگر، این پژوهش پیشنهاد می دهد که دولت های سراسر دنیا با بهره گیری بیشتر از منابع تجدیدپذیر و سبز، کاهش یارانه های آشکار و پنهان و سرمایه گذاری بیشتر در بخش بهبود کارایی مصرف سوخت، علاوه بر کمک به دستیابی به سازوکارهای توسعه پاک، اقتصادهای خود را از سایه نفت که همواره با بحران ها و جنگ ها و کشمکش های سیاسی همراه بوده است، خارج کنند. اما این اهداف بدون همکاری های مشترک دولت ها، تحقق نخواهد یافت. محسن داوری/کارشناس امور بین المللی انرژی منبع: www.oilprice.com