۰
plusresetminus
تاریخ انتشارشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۵ - ۱۱:۴۰
کد مطلب : ۵۴۷۱۱

آیا ترکمن گاز، می تواند گازپروم جدید در تجارت انرژی باشد؟

پرداخت یارانه های هنگفت به مصارف داخلی به ویژه در ترکمنستان باعث گردیده تا سهم این کشور در بازارهای جهانی تجارت گاز، همچنان اندک باشد. همچنین این کشور در بخش جذب سرمایه گذاری خارجی در طرحهای جدید اکتشاف و تولید گاز طبیعی و نفت خود، موفقیت اندکی داشته است. ساخت خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به اروپا از بستر دریای کاسپین و عبور از آذربایجان و ترکیه و اتصال به کریدور جنوبی نیز به دلایل سیاسی و مخالفت روسیه در هاله ای از ابهام قرار دارد.
آیا ترکمن گاز، می تواند گازپروم جدید در تجارت انرژی باشد؟
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،در سالهای گذشته، روسیه همواره به عنوان مانعی بر سر تحقق رویاهای انرژی اروپاییها در آسیای مرکزی به شمار می رفته است. البته همه ما می دانیم که روس ها بسیاری از متحدان سابق خود را از دست داده اند. مثلا هم اینک ترکمنستان برای بازاریابی گاز تولیدی خود، وابستگی کمتری به شرکت گازپروم دارد. اما چینی ها با تلاشی بهت برانگیز، روز به روز در حال نقش آفرینی بیشتر در حوزه انرژی این منطقه و توسعه دامنه نفوذ خویش هستند. با توجه به خط لوله صادرات گاز طبیعی ترکمنستان به چین ، سالانه 55 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی با عبور از دو کشور تاجیکستان و ازبکستان به دروازه های دیوار چین خواهد رسید. گفته می شود این خط لوله می تواند یک سوم تقاضای کنونی پکن به گاز طبیعی را تامین نماید. البته در قرارداد دو طرف پیش بینی گردیده که در سال 2020 ، ظرفیت این خط لوله به 65 میلیارد متر مکعب در سال افزایش یابد.  رهبران عشق آباد هم اینک به رقیب مستقیم گازپروم تبدیل شده اند که در ماههای اخیر قرارداد پرسرو صدایی با چینی ها برای صدور گاز طبیعی به سرزمین اژدهای زرد به امضا رسانده اند. و این شرایط نشان می دهد نقش آفرینی منطقه راهبردی آسیای مرکزی در تامین انرژی دنیای امروز تا چه حد کلیدی است. کشور ترکمنستان با وجود دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی، همچنان در بازار نفت حضوری کمرنگ دارد. چرا که با دارا بودن میادین گاز طبیعی متعارف که به آسانی قابل برداشت هستند، در چند دهه اخیر ترکمن ها به یکی از جمهوریهای صادرکننده گاز طبیعی تبدیل شده اند. این کشور با دارا بودن 17.5 تریلیون متر مکعب ذخیره به بازیگر کلیدی صنعت گاز در آسیای مرکزی تبدیل شده است. در سال 2013 ، ترکمن ها 62.3 میلیارد متر مکعب گاز تولید کردند که بخش اعظم آن توسط شرکت دولتی ترکمن گاز، استخراج گردیده است. از این حجم گاز تولید شده، 22.3 میلیارد متر مکعب در داخل این کشور پنج میلیون نفری مصرف گردیده و بقیه آن صادر شده است. ترکمن ها تا سال 2009 بخش اعظم گاز خود را به روسیه می فروختند تا توسط شرکت گازپروم روانه اتحادیه اروپایی شود. اما صادرات گاز این کشور به روسیه از 47 میلیارد متر مکعب در سال 2008 به 9 میلیارد متر مکعب در سال 2013 رسید. البته باید دانست که شرکت گازپروم اعلام نموده که قرارداد جدیدی برای خرید گاز طبیعی از جمهوریهای آسیای مرکزی امضا نخواهد کرد. به نظر می رسد این تصمیم به دلیل بروز اختلاف نظرهای گسترده میان روسیه و اتحادیه اروپایی و تحریمهای اعمال شده علیه این کشور به دنبال الحاق جزیره کریمه به خاک روسیه گرفته شده باشد. اما افول تدریجی روسیه به عنوان بزرگترین خریدار گاز ترکمنستان باعث گردید که رهبران عشق آباد، یافتن بازارهایی جدید برای فروش گاز خود را در دستور کار قرار دهند. و در این شرایط کشور چین به عنوان بازار هدف ترکمن ها برگزیده شده است. در نخستین گام در سال 2007 توافقنامه ای 30 ساله میان پکن و عشق آباد برای صادرات 40 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در سال به امضا رسید. انتقال گاز طبیعی ترکمنستان به مرزهای چین نیازمند ساخت یک خط لوله 7000 کیلومتری بود که از دو کشور ازبکستان و قزاقستان عبور می نماید. همچنین در سالهای اخیر حجم صادرات گاز ترکمنستان به چین در حال افزایش بوده و در سال 2013 به 24.8 میلیارد متر مکعب رسیده است. بر اساس اعلام رهبران دو کشور در سال 2020 ، حجم صادرات سالانه گاز از طریق این خط لوله به 65 میلیارد متر مکعب خواهد رسید. ترکمن ها بخش اعظم گاز صادراتی خود را از میدانهای فوق عظیم گالینیکش و بگتیارلیک استخراج می کنند. شرکت سی ان پی سی و دولت ترکمنستان در سال 2007 قرارداد مشارکت در تولید برای توسعه میدان بگتیارلیک به امضا رساندند. البته پس از تعیین چین به عنوان بازار هدف ترکمنستان در درازمدت، عشق آباد با هدف متنوع نمودن بازارهای صادراتی و افزایش درآمدهای خود، فروش 33 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به هند و پاکستان را در دستور کار قرار داده است. براین اساس، با ساخت یک خط لوله 1680 کیلومتری تاپی و عبور از افغانستان، گاز ترکمنستان به پاکستان و هند منتقل خواهد شد. 144 کیلومتر این خط لوله در خاک ترکمنستان، 735 کیلومتر آن در افغانستان و 800 کیلومتر آن در خاک پاکستان ساخته خواهد شد تا گاز طبیعی در مرزهای هند تحویل شود. در همین حال ترکمنستان سالهاست که ساخت یک خط لوله در بستر دریای کاسپین را برای انتقال گاز به خط لوله کریدور جنوبی که گاز حوزه این دریا را به اتحادیه اروپایی منتقل می نماید، در دستور کار قرار داده است. پرداخت یارانه های هنگفت به مصارف داخلی به ویژه در ترکمنستان باعث گردیده تا سهم این کشور در بازارهای جهانی تجارت گاز، همچنان اندک باشد. همچنین این کشور در بخش جذب سرمایه گذاری خارجی در طرحهای جدید اکتشاف و تولید گاز طبیعی و نفت خود، موفقیت اندکی داشته است. ساخت خط لوله انتقال گاز ترکمنستان به اروپا از بستر دریای کاسپین و عبور از آذربایجان و ترکیه و اتصال به کریدور جنوبی نیز به دلایل سیاسی و مخالفت روسیه در هاله ای از ابهام قرار دارد. کارشناسان معتقدند در صورت استمرار تحریمهای تهران، افزایش صادرات گاز ترکمنستان به ایران با محدودیت روبرو می شود. بدین ترتیب عشق آباد، بازار چین را به عنوان بزرگترین فرصت موجود در کانون توجه قرار داده است. و می توان پیش بینی نمود که با افزایش گزینه های صادرکننده گاز طبیعی، چینی ها می توانند با چانه زنی بیشتر، قیمت گاز خریداری شده خویش را کاهش دهند. محسن داوری/کارشناس امور بین الملل انرژی منبع: pertroleum economist
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی


اکسیداسیون کاتالیزوری، روشی در حال تکامل جهت گوگرد زدایی
ساسان طالب نژاد/دکتری مهندسی شیمی و کارشناس توسعه کسب و کار در حوزه پتروشیمی و‌پالایش
پتروشیمی صنعت بی سردار!
عبدالرسول دشتی