آشنایی با هفت خواهران نفتی/تصاویر

به گزارش نفت ما ،کمتر کسی است که در ضمن بررسی تاریخی مسائل سیاسی خاورمیانه و خلیج فارس و تاثیر تحولات انرژی در جهان با اصطلاح هفت خواهران نفتی آشنایی نداشته باشد، به ویژه تکنوکرات هایی که به امور نفت و انرژی آگاهی دارند. شرکت های چندملیتی نفتی که از آنها تحت عنوان غول های نفتی(Oil Majors) نیز یافت می شود، از بازیگران قدیمی عرصه نفت جهان محسوب میشوند. زمینه پیدایش شرکتهای چندملیتی نفتی در امریکا و به فاصله چندسال پس از پایه گذاری صنعت نفت در این کشور پدید آمد. در واقع ظهور اینگونه شرکت ها، با نام شخصیتی عجیب و استثنایی یعنی جان دی راکفلر(John D.Rakefler) عجین شده است. وی در سال 1862 در سن 23 سالگی وارد صنعت نفت شد و ابتدا در بخش پالایش و سپس بخش حمل و نقل امریکا را تحت کنترل خود درآورد و در چنین شرایطی در سال 1870 شرکت استاندارد اویل نیوجرسی (Standard Oil of New Jercy) را پایه گذاری کرد و اولین شرکت غول آسای نفتی جهان متولد شد. عنوان هفت خواهران را برای نخستین بار «انریکو ماته یی» رئیس بزرگ شرکت نفتی «انی» ایتالیایی به هفت غول نفتی امریکایی، انگلیسی و هلندی داد. این هفت کارتل بزرگ نفت عبارتند از 1- «شرکت اکسون» امریکایی 2- شرکت «رویال داچ شل» انگلیسی- هلندی 3- «گلف اویل» امریکایی 4- «تگزاکو» امریکایی 5- «بریتیش پترولیوم» انگلیسی 6- «موبیل» امریکایی 7- «شورون». این شرکت های امریکایی اکثر عملیات اکتشاف، بهره برداری و حمل و نقل نفت و فرآورده های آن و حتی ایجاد نیروگاه های هسته یی را در اکثر نقاط جهان در انحصار خود دارند. اما باید دو شرکت «توتال» فرانسوی و «انی» ایتالیایی را نیز در ردیف هفت خواهران از آنها نام ببریم چون دو شرکت نفت فرانسه و ایتالیا نیز غول ها و کارتل هایی هستند که در ردیف شرکت های امریکایی هستند. هفت خواهران به اتفاق دو شرکت نفتی فرانسه و ایتالیا در جهان امروز با بیش از یکصد شرکت و کمپانی نفتی از نظر فنی و اقتصادی و بازرگانی ارتباط نزدیک دارند. بعد از ملی شدن صنعت نفت ایران و اعمال تحریم BP در مورد فروش نفت ایران باعث شد در نتیجه ارتباط هایی که این غول های نفتی با یکدیگر دارند، کلیه شرکت های موجود در محدوده هفت خواهران از خریدن نفت ایران امتناع کنند، لذا در زمان دولت سپهبد زاهدی در 1333 شمسی (1954م) دکتر امینی وزیر دارایی در آن زمان قراردادی معروف به قرارداد کنسرسیوم نفت منعقد کرد که کلیه کمپانی های عضو هفت خواهران در این قرارداد شرکت داشتند. لازم به یادآوری است که دولت دکتر مصدق در مدت دو سال نخست وزیری کشور را بدون بودجه یی که از نفت به دست آید اداره کرد و به قرضه ملی متوسل شد و سیاست موازنه منفی را در پیش گرفت و به فرستاده امریکا از جانب ترومن که هریمن بود جواب داد که به انگلیسی ها امتیازی نخواهد داد و حتی به روسیه شوروی نیز در زمینه نفت امتیازی نداد. از این جهت هفت خواهران نفتی که در دولت های امریکا و انگلستان نفوذ کامل داشتند زمینه یی را برای کودتای 28 مرداد 1332 و سقوط دکتر مصدق فراهم کردند. معرفی هفت خواهران 1- شرکت اکسون

نام سابق این شرکت، استاندارد اویل نیوجرسی است که در ایالات متحده امریکا تاسیس شده است. این شرکت در بیش از 80 کشور جهان فعالیت در زمینه های کشف، تصفیه و حمل و نقل نفت دارد، این شرکت در زمینه انرژی هسته یی و نفت مصنوعی از زغال سنگ نیز فعالیت دارد. شرکت اکسون چندین شرکت استرالیایی، کانادایی را زیر پوشش دارد و در نفت آرامکو در عربستان سعودی سهیم است. 2- شرکت رویال داچ شل

این شرکت مرکب است از شرکت های هلندی و انگلیسی که نام شرکت انگلیسی آن، شل ترانسپورت است که اختصاراً به آن شل می گویند. شرکت های هلندی سهیم در این غول نفتی عبارتند از «رویال داچ پترولیوم» و «باتافسه پترولیوم». 3- شرکت گلف اویل

در 1984 شرکت امریکایی شورون بخشی از تاسیسات نفتی گلف را خرید. نام سابق شورون استاندارد اویل کالیفرنیا (سوکال) است. این شرکت نیز در شرکت نفت عربستان سعودی موسوم به آرامکو شریک است. 4- شرکت تگزاکو

50 درصد این شرکت متعلق به شرکت کالتکس امریکایی است. این شرکت نیز در عربستان فعالیت دارد و چون در 1984 سرمایه داری به نام «گتی» آن را خریده به نام شرکت گتی معروف شد. 5- بریتیش پترولیوم

فعالیت این شرکت از شرکت های دیگر بیشتر است و با یک شرکت امریکایی به نام استاندارد اوهایو همکاری دارد. در کانادا و فرانسه پالایشگاه های بزرگ دارد. 6- شرکت موبیل

این شرکت ابتدا به نام استاندارد نیویورک پا به عرصه وجود گذاشت و در 1933 با شرکت امریکایی «واکیوم» ادغام شد و به «سوکونی واکیوم» شهرت یافت و بعداً تحت عنوان «سوکونی موبیل» از آن نام بردند و در حال حاضر به نام موبیل معروف است. این شرکت نیز در شرکت نفت آرامکو عربستان سهم دارد. 7- شرکت شورون

نام سابق آن سوکال بود و در 1926 تاسیس شد و از شرکت های منشعب از شرکت استاندارد اویل کالیفرنیاست. لازم به یادآوری است که این هفت خواهران با خرید سهام شرکت های دیگر که عضو هفت خواهران هستند به گونه یی به یکدیگر وابسته اند و هر یک از آنها حافظ منافع دیگر شرکت هاست. شرکت نفت فرانسه (CFP)

این شرکت مرکب از چندین شرکت نفتی فرانسوی است که در حال حاضر به توتال معروف است. شرکت نفت «انی» ایتالیایی

از بزرگ ترین شرکت های نفتی است که در بیشتر کشورهای جهان فعالیت نفتی دارد. شرکت «انی» یک شرکت دولتی است که هشت شرکت بزرگ ایتالیایی را تحت پوشش دارد که مهم ترین آنها شرکت «آجیپ» است.