شرکت کشتیرانی ج.ا.ا.؛ پیشرو در حمل و نقل فراورده های نفتی در دریای خزر

به گزارش نفت ما ،با اجرای برجام، با خروج کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و مجموعه شرکت های گروه از لیست تحریم دفتر کنترل سرمایه های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا و لیست تحریم اتحادیه اروپایی (OFAC)، تمامی شرکتهای گروه و کلیه کشتی های ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از لیست تحریمها خارج شدند. برند کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نام IRISL که پیش از این از لیست رده بندی موسسه تحقیقات دریایی آلفالاینر خارج شده بود هم اکنون در این لیست و در جایگاه بیست و دوم دنیا به جای HDS Lines قرار گرفته است. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر کنترل ناوگانی متشکل از حدود 150 شناور در مجموع با ظرفیتی حدود 5.2 میلیون DWT را بر عهده دارد. فعالیت اصلی این شرکت در بخشهای حمل ونقل کانتینری، فله و کالای عمومی، سوخت رسانی و حمل فراورده های نفتی، حمل ونقل دریایی در حوزه دریای خزر، جابه‌جایی بار و مسافر در حوزه خلیج فارس و دریای عمان، حمل ونقل ترکیبی و حمل مایعات و گازهای شیمیایی است. در همین مدت اندک پس از اجرای برجام، اقدامات متعددی برای بازگشت به جایگاه شایسته و بایسته این شرکت انجام گرفته است که مرهون مدیریت این شرکت ،دکتر محمد سعیدی است که عبارتند از: 1-تفاهم نامه همکاری بین کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت کشتیرانی آرکاس ترکیه، 2- دیدار رئیس شرکت دولتی حمل و نقل جمهوری قزاقستان با رئیس هیئت ‌مدیره و مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه تجارت کشورهای CIS از طریق کریدور شمال ـ جنوب 3- دیدار با مدیرعامل گروه اولستن نروژ، در زمینه همکاری در انتقال فن‌آوری، ساخت و تجهیز شناور به ویژه در بخش فراساحلی 4- امضای تفاهم نامه تاسیس شرکت کشتیرانی مشترک میان گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت کشتیرانی PWL آلمان، 5- دیدار دکتر سعیدی با Frank Horch وزیر اقتصاد و لجستیک ایالت هامبورگ و Olaf Scholz شهردار این ایالت، و تاکید بر همکاری های مشترک در برقراری مجدد خطوط حمل ونقل کشتیرانی وعلائق مشترک در زمینه های خدمات لجستیکی 6- قرارداد همکاری با رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با کشتیرانی CMA-CGM فرانسه 7-دیدار مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و Zeno D'Agostino رئیس اداره بنادر ایتالیا و اعلام آمادگی جهت همکاری 8- انعقاد تفاهم نامه همکاری میان کشتیرانی ج.ا. ایران و مرسک دانمارک.9- دیدار سه وزیر کشور قبرس با مدیر عامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و تاکید بر همکاریهای تجاری دریایی. موقعیت جغرافیایی دریای خزر دریای خزر با وسعتی حدود ۴۳۸۰۰۰ کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه کره زمین به شمار می رود که از طریق کانال «ولگادن» به دریای سیاه و از طریق کانال «ولگا بالت» به دریای بالتیک متصل می شود. و بنادر دریای خزر را به بنادر شمالی و جنوبی اروپا متصل می نماید. عمق این دریا از شمال به جنوب افزایش یافته به طوری که عمق نواحی شمالی از ۱۶ متر تجاوز ننموده و در جنوب و جنوب غربی عمیق ترین نقطه آن به ۱۰۰۰ متر می رسد. 80 درصد آب ورودی دریای خزر از طریق رود ولگا تامین می گردد. طول دریای خزر حدود ۱۲۰۵ کیلومتر و عرض متوسط آن ۵۵۴ کیلومتر است. در سال ۱۳۷۲ اختلاف سطح آب دریای خزر نسبت به دریاهای آزاد در بندر نوشهر ۲۶/۲- متر ثبت شده است. مهمترین بهره برداری از دریای خزر کشتیرانی و مبادلات تجاری، نفتی، مسافربری و صیادی است. کناره های این دریا عموما شنزار و پست و صاف می باشد. طول سواحل ایران در این دریا از "خلیج حسینقلی" تا شهر مرزی "آستارا" امتداد داشته و استان های گیلان، مازندران و بخشی از استان گلستان را در بر گرفته است. بنادر ایران در دریای خزر عبارتند از: بندر انزلی، کیاسر، بندر نوشهر، بابلسر، امیرآباد، بندرترکمن، بندرگز. مهمترین بنادر فعال دریای خزر در سواحل ایران بنادر "انزلی" و "نوشهر"، در جمهوری آذربایجان بندر "باکو" ، در روسیه بنادر "ماخاچ قلعه" و "آستاراخان"، در قزاقستان بندر"آکتائو" و در ترکمنستان بندر" ترکمن باشی" (کراسناودسک سابق) است. پس از استقلال جمهوریهای حاشیه دریای خزر، موقعیت سیاسی و اقتصادی دریای خزر دگرگون گشته و در این میان ایران به عنوان نزدیکترین راه ارتباطی این کشورها به دریای آزاد و قرار داشتن در مسیر کریدور شماره ۹ از اهمیت خاصی برخوردار گردید. حمل ونقل و جابه جایی کالاها از طریق بنادر دریای خزر به اروپا در مقایسه با مسیر خلیج فارس به علت شرایط مساعد آب وهوایی ارزانی نرخ حمل و نقل و کوتاه بودن مسیر کشتیرانی بسیار مناسب تر و مقرون به صرفه می باشد. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایرانIRISL در دریای خزر گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایرانIRISL، در زمینه حمل ونقل دریایی در حوزه دریای خزر مالکیت 24 فروند کشتی مدرن، مجهز از تناژ 2200 تن الی 6600 تن را دارد. حمل محموله ها و انواع فراورده های نفتی در دریای خزر. انجام امور نمایندگی کشتی های خارجی تانکر بویژه سوآپ و کشتی های محمول های عمومی در بنادر شمالی ایران. حمل محموله های فرامنطقه ای، فراورده های نفتی و خدمات نمایندگی کشتی های سوآپ. شرکت کشتیرانی ج.ا.ا. دارای شعب داخلی در تمام بنادر شمالی ایران می باشد. دفاتر نمایندگی خارجی در بنادر آستاراخان و آکتائو (قزاقستان)، بندر باکو (جمهوری آذربایجان)، بندر ماخاچ کالا (روسیه) و بندر ترکمنباشی (ترکمنستان) می باشد. به منظور ارائه تسهیلات بیشتر و تکمیل زنجیره خدمات به صاحبان کالا و تجار ، انواع کالا و محموله های فله از بنادر حوزه دریای سیاه، دریای آزوف، بنادر رودخانه ولگا، همچنین نفت و انواع فراورده های نفتی حمل، و خدمات نمایندگی کشتی های تانکر نفتی سوآپ به صورت کامل در بنادر شمالی به ویژه بندر نکا به طور کامل ارائه می شود. خطوط حمل و نقل دریایی شرکت کشتیرانی ج.ا.ا. در دریای خزر عبارتنداز : بنادر انزلی، آستارا، نوشهر، فریدونکنار و امیرآباد به : 1-بندر آستاراخان / روسیه فدراتیو 2-بندر ماخاچ کالا / روسیه فدراتیو 3-بندر آکتائو / جمهوری قزاقستان 4-بندر باکو / جمهوری آذربایجان 5-بندرترکمن باشی / جمهوری ترکمنستان 6-بنادر رود ولگا / روسیه فدراتیو 7-بنادر حوزه دریای آزوف 8-بنادر حوزه دریای سیاه / روسیه، اوکراین، گرجستان، بلغارستان، رومانی، ترکیه و بالعکس. پیشینه فعالیت شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر در تابستان سال ۱۳۶۸کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها شرکت ایرانی فعال در این دریا با خرید یک فروند کشتی 2700 تنی با نام ایران بشیر و عبور از کانال ولگا وارد دریای خزر شد پس از آن نیز تا سال۱۳۷۱، 2 فروند کشتی 3۷۰۰تنی دیگر با نامهای ایران بصیر و ایران قدیر خریداری و به ناوگان تجاری در دریای خزر پیوست. تا قبل از سال ۱۳۷۱کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران خدمات حمل و نقل بار و ارایه خدمات نمایندگی به کشتیهای خارجی در بنادر شمالی کشورمان را در قالب یک شعبه در بنادر نوشهر و انزلی انجام می‌داد که با توسعه فعالیت کشتیها ضرورت ایجاد یک شرکت مستقل که این وظیفه را به عهده گیرد، اجتناب ناپذیر می نمود از همین رو کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اقدام به تاسیس شرکت کشتیرانی دریای خزر کرد. در اواخر سال ۱۳۷۳این شرکت با خرید یک فروند کشتی 5700 تنی به نام ایران دلیر و یک فروند کشتی مسافری به نام میرزا کوچک خان فعالیت خود را در دو بخش حمل بار و مسافر در دریای خزر توسعه داد. از آن زمان تاکنون و با وجود اهمیت فوق العاده این دریا مجموع ناوگان کشتیرانی ایران در این منطقه افزایش یافته است. روسیه در این دریا بیش از ۱۰۰ فروند کشتی در اختیار دارد و با آنکه بخش بزرگی از ناوگان این کشور فرسوده است و عمری بیش از ۴۰ سال دارد اما همین عامل موجب پایین بودن فوق العاده نرخ کرایه حمل ونقل دریایی توسط این کشتی ها شده است. سه فروند از کشتی های کشتیرانی دریای خزر با نامهای ایران انزلی، ایران نوشهر و ایران امیرآباد و ایران ترکمن وارد ناوگان کشتیرانی دریای خزر که هر یک از ظرفیتی بالغ بر ۶ هزار ۷۵۰ تن برخوردار هستند و می توان ادعا کرد الحاق آنها ، ظرفیت حمل ناوگان تجاری ایران را در حوزه دریای خزر به بیش از ۵۲ هزار تن رسید. با این وجود به رغم برخورداری از این تعداد کشتی فعال ایرانی در دریای خزر و به گفته مدیرعامل شرکت کشتیرانی دریای خزر هم اکنون تنها۱۵تا۲۰درصد بار ایران با پرچم ملی حمل می شود. این در حالی است که مطابق آمارهای موجود حمل و نقل کالا در دریای خزر عمدتا با کشتی های روسی انجام می شود. روسیه در حال حاضر دارای حدود ۱۰۰ فروند کشتی است که اگر ظرفیت هرکدام از کشتی ها بصورت متوسط ۵ هزار تن در نظر گرفته شود، ظرفیت ناوگان روسیه در دریای خزر به حدود ۵۰۰ هزار تن می رسد که حدود ۱۰ برابر ظرفیت ناوگان ایران است. جمهوری آذربایجان نیز هم اکنون دارای ۱۶ فروند کشتی حمل بار است. در مجموع با توجه به فراز و فرود های شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از شرکت های مطرح در حمل و نقل دریایی دنیا در طی سال های گذشته به نظر می رسد با اقدامات موثر مدیر عامل جدید ناوگان ملی ایران، دکتر محمد سعیدی که می توان این مجموع تحرکات را نوعی دیپلماسی دریایی هم به آن لقب داد می رود تا شرکت IRISL، جایگاهی رفیع برای خود در بین شرکتهای کشتیرانی بزرگ جهان پیدا کند. فاتیما رضایی/نفت ما