عربستان بازنده نهایی فروش اوراق بدهی آمریکا

به گزارش نفت ما،در ١٧ آوریل‌ سال‌ جاری میلادی روزنامه نیویورک تایمز خبر داد که عربستان ‌سعودی تهدید کرده در صورتی که آمریکا اتهامات دست داشتن عربستان در قضیه حملات ١١ سپتامبر را به صورت قضائی دنبال کند، اوراق قرضه فدرال رزروی را که خریده می‌فروشد. همین امر گمانه‌زنی‌های مختلفی را درباره دلایل واقعی عربستان از تهدیدش و ارزش واقعی اوراق قرضه آمریکایی که این کشور خریده به وجود آورد. این درحالی است که برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی معتقدند یک سوی دیگر این رابطه به ایران مربوط می‌شود. رقابت این کشور با ایران اتفاقی کهنه و به قدمت تاریخ دو کشور است. در دوران نوین و پس از شوک قیمتی نفت در دهه ١٩٧٠ میلادی عربستان توانست به منابع مالی مختلف و عظیم دست یابد. به این ترتیب سرمایه‌گذاری‌های مختلفی را در بخش‌های اقتصادی انجام داد. این کشور در اروپا و به‌ویژه انگلیس سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام داد. سرمایه‌گذاری در بورس لندن و خرید ساختمان‌ها و دفاتر مختلف در انگلیس ازجمله فعالیت‌هایش در این کشور بوده است. این کشور همچنین در آمریکا سرمایه‌گذاری‌هایی انجام داده، هرچند که میزان آن به اندازه چین و ژاپن نبوده است. با وجود این، هرازگاهی از آن به‌عنوان اهرمی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند و حالا این گمانه تقویت شده است که می‌خواهد با یک بحث اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌هایش در آمریکا، اجرای برجام را برای ایران مختل کند. درحالی‌که آمریکا ٤٠سال است میزان اوراق بدهی در اختیار عربستان را فاش نکرده، حالا آمریکایی‌ها منابع عربستان را در این کشور فاش کرده‌اند تا نشان دهند این کشور درحال بلوف زدن اقتصادی و برای اهداف سیاسی خود است. تلاش تأمل‌برانگیز عربستان برای بسته ماندن درهای اقتصاد ایران و رویارویی سیاسی امری قابل درک است، اما جالب آن‌که این راز فقط به عربستان مربوط نمی‌شود و ١٤ کشور (ازجمله صادرکنندگان نفت و کشورهای عضو اوپک) مانند عراق، کویت، امارات متحده عربی، نیجریه، ونزوئلا و... شامل این قانون می‌شوند و میزان اوراق قرضه‌ای که از آمریکا در اختیار دارند هیچ‌گاه فاش نشده است. حالا با توجه به این‌که گفته می‌شود سرمایه‌گذاری برخی کشورها از عربستان در آمریکا حتی بیشتر است، باید به دقت این موضوع بررسی شود تا پشت پرده تلاش‌های عربستان و ارتباطش با ایران روشن شود. افشای راز ٤٠ساله حدود یک‌ماه پس از انتشار این خبر، خزانه‌داری آمریکا ارزش دقیق این اوراق قرضه خریداری شده توسط عربستان را اعلام کرد. به این ترتیب یکی از بزرگترین رازهای جهان اقتصاد فاش شد. به نوشته «بلومبرگ» ارزش اوراق قرضه در اختیار عربستان در ماه مارس‌ سال‌ جاری به ١١٦,٨‌میلیارد دلار می‌رسد. به این ترتیب فدرال رزرو رازی ٤٠‌ساله را فاش کرد. با این اوصاف، عربستان ‌سعودی به سیزدهمین خریدار بزرگ بدهی‌های آمریکا تبدیل می‌شود؛ هرچند هنوز هم بدهی خریده شده توسط آن حدود‌ هزار‌ میلیارد دلار کمتر از ژاپن و چین است. خبرگزاری «سی‌ان‌ان» نیز در این‌باره می‌نویسد: برخلاف بیشتر صاحبان بدهی‌های آمریکا، وزارت خزانه‌داری آمریکا میزان خرید اوراق قرضه توسط عربستان سعودی، ونزوئلا و عراق را از دهه ١٩٧٠ میلادی فاش نکرده بود، اما به نظر می‌رسد این سیاست بالاخره کنار گذاشته شد. به گفته یکی از مقامات خزانه‌داری آمریکا، این اقدام در پی فراهم کردن اطلاعاتی کامل‌تر و شفاف‌تر انجام شده است. با وجود این، کارشناسان معتقدند احتمال دارد میزان خرید بدهی آمریکا توسط عربستان، بسیار بیشتر از این رقم باشد، زیرا براساس اطلاعات بانک مرکزی عربستان ‌سعودی این کشور حدود ٥٨٧میلیارد دلار اوراق قرضه را در دارایی‌های خود ثبت کرده است، البته راز ارزش واقعی اوراق قرضه در اختیار عربستان طی ماه‌های اخیر اهمیت زیادی یافته است. فروش اوراق قرضه برای کمک به اقتصاد عربستان از پایان ٢٠١٤ میلادی عربستان بیش از ١٣٠‌میلیارد دلار از اوراق قرضه در اختیار خود را فروخته که احتمالا بیشتر آن مربوط به آمریکا بوده است. هدف این اقدام کمک به اقتصاد عربستان در سایه نفت ارزان بوده است. همچنین وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده است که بدهی عربستان در ماه ژانویه ١٢٣,٦‌میلیارد دلار بوده است. در این میان، افزایش تنش میان آمریکا و عربستان ‌سعودی به دلایل مختلف ازجمله دخالت این کشور در روند مذاکرات هسته‌ای ایران و اتهامات همکاری عربستان در حملات ١١ سپتامبر سبب شده عربستان تهدید کند اوراق قرضه در اختیار خود را خواهد فروخت. این درحالی است که یکی از منابع سعودی به سی‌ان‌ان اعلام کرده عربستان درباره عملی کردن این تهدید کاملا جدی است. فروش یک‌باره مبالغ کلان اوراق قرضه احتمالا به کاهش ارزش ناگهانی آن منجر خواهد شد و احتمالا بی‌ثباتی بازارهای مالی جهانی را در پی خواهد داشت. جالب آن‌که این اقدام به ضرر خود عربستان نیز هست و اقتصاد این کشور را نیز تحت‌تأثیر قرار خواهد داد؛ به همین دلیل برخی اقتصاددانان این تهدید را توخالی می‌دانند، البته روزنامه نیویورک‌تایمز در تحلیلی از این رویداد می‌نویسد: این تهدید تا حدی آمریکا را شوکه کرد، زیرا تاکنون تخمین می‌زد چین از این تهدید استفاده کند. سرمایه‌گذاری ١٠‌میلیارد دلاری در روسیه از سوی دیگر سرمایه‌گذاری‌های عربستان در اتحادیه اروپا نیز وزن خاص خود را دارد و احتمالا در صورت لزوم از آن به‌عنوان اهرم فشار استفاده خواهد کرد. عربستان مهم‌ترین شریک تجاری انگلیس در خاورمیانه است. همچنین دولت آن سرمایه‌گذاری‌های کلانی در بخش‌های حمل‌ونقل، زیربنا، خدمات درمانی، تحصیلات و انرژی انجام داده است. از سوی دیگر عربستان سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد ١٠‌میلیارد دلار در روسیه سرمایه‌گذاری ‌کند. این اقدام را نیز می‌توان تلاشی در جهت همراه کردن روسیه با سیاست سعودی‌ها قلمداد کرد. در جولای ٢٠١٥ میلادی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان خبر داد که طی پنج ‌سال آتی این مبلغ را به‌طور مستقیم در روسیه سرمایه‌گذاری می‌کند. این درحالی است که روسیه گرفتار تحریم‌های غرب و کاهش ارزش روبل شده است، بنابراین سرمایه‌گذاری خارجی برای آن نقشی حیاتی دارد. عربستان بازنده نهایی فروش اوراق بدهی آمریکا با توجه به آنچه گفته شد، هرچند عربستان ادعا می‌کند، قصد دارد با ادامه دشمنی با ایران به اقتصاد جهانی ضربه بزند، اما درنهایت این برنامه‌های بلندپروازانه این کشور است که احتمالا ضربه خواهد خورد، چراکه نفت ارزان اقتصاد این کشور را به زانو درآورده است. کشوری که‌ سال گذشته پاداش‌های کلان بی‌دلیل به مردم و کارمندان دولت می‌داد، اکنون برای نخستین‌بار قانون مالیات وضع کرده است. دولت نیز در رویارویی با این روند تصمیم دارد اصلاحات اقتصادی متعددی انجام دهد. یکی از این اصلاحات خلق یک صندوق سرمایه‌گذاری به ارزش ٢‌هزار‌ میلیارد دلار است که قرار است بزرگترین صندوق ذخیره جهان باشد. از سوی دیگر بهای آب و برق نیز در این کشور افزایش خواهد یافت. حال فروش یک‌باره اوراق قرضه آمریکا و وارد کردن شوک به اقتصاد جهانی برای کشوری که خود به‌دنبال سرمایه‌گذارانی در بخش‌های گردشگری و انرژی‌های نو است، به‌طورحتم برایش نتایج خوبی به بار نخواهد آورد. سرمایه‌گذاری‌های عربستان همچنان پدیده‌ای مجهول اکونومیست در یادداشتی درباره سرمایه‌گذاری‌های پنهان و در حقیقت اهرم‌های اقتصادی پنهان عربستان می‌نویسد: کشورهایی با ذخایر عظیم نفتی همیشه تمایل به خرید سرمایه‌گذاری‌های کلان و بزرگ دارند؛ به‌عنوان مثال قطر مالک ٩٥‌درصد بلندترین برج لندن و تیم فوتبال پاریس سنت ژرمن است. مدت‌ها این شایعه دهان‌به‌دهان می‌گشت که ابوظبی سعی دارد ساختمان «تایم وارنر» در نیویورک را بخرد، اما عربستان ‌سعودی به‌عنوان صاحب بزرگترین مخزن نفتی دنیا دارایی‌های خود را همچنان مخفی نگه می‌دارد. میشل مادول، یکی از کارشناسان موسسه صندوق بدهی‌های دولتی می‌گوید: کشورهای حوزه خلیج ‌فارس جزییات کمی از دارایی‌های خود به شکل اوراق قرضه دولتی فاش می‌کنند، اما به نظر می‌رسد عربستان محتاط‌ترین سرمایه‌گذار باشد. بخش اعظم ذخیره ارزی ٧٥٠ دلاری این کشور در سال‌های قبل از سقوط نفت در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری شده است. این کشور بیشتر سرمایه خود را به صورت اوراق قرضه و سهام حفظ می‌کند. در ‌سال ٢٠٠٨ میلادی دولت این کشور یک بازوی سرمایه‌گذاری به نام Sanabil خلق کرد، اما ارزش دارایی‌های آن فقط ٥‌میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. منبع: شهروند