عربستان سعودی؛ آنارشیست نفتی

به گزارش نفت ما ،جنگ نفتی عربستان علیه ایران در درون اوپک، در کنار منازعاتی همچون رقابت برای قدرت منطقه ای، باعث پیچیده تر شدن منازعه دو کشور شده است. در اواسط سال 2014 که قیمت نفت به کمترین میزان خود طی یک دهه گذشته رسیده بود بسیاری ریشه آن را در ورود نفت شیل آمریکا می دانستند در حالی که دراین وضع تولید کنندگان قدرتمندی چون اوپک با کاهش عرضه باید شرایط را برای تثبیت قیمت فراهم کنند. در حالی که «علی النعیمی» وزیر نفت عربستان استراتژی کاهش قیمت نفت را برای غیر کاربردی کردن نفت شیل و تصاحب سهم بازار دانستند لذا تداوم تنش ها و شدت گیری آن نشان می دهد که هدف اصلی از افت قیمت، شرکت های آمریکایی نبودند بلکه هدف، ایران و متحدش روسیه بوده است این انتخاب با توجه به وابستگی بیش از 50% دو کشور به درآمدهای نفتی ترسیم شد. با امضای توافق هسته ای در تابستان سال گذشته نه تنها تحریم ها کاسته شد بلکه ساختار قدرت به نفع ایران با افزایش سرمایه گذاری خارجی در حرکت بود. لذا تاکتیک بازی با قیمت نفت اگر چه شاید روند پیشرفت را در ایران کاهش دهد اما عامل انقلاب و دگرگونی در ایران نخواهد بود. در این اثنا ریاض بر این باور است که با سقوط قیمت نفت، روسیه و ایران نیز ضربه خورده اند، بدین سان روسیه به دلیل پشتیبانی از حکومت بشار اسد تنبیه می‌شود و ج.ا.ا. نیز، به عنوان مهمترین رقیب منطقه‌ای عربستان، به دلیل سقوط درآمدهای ارزی‌اش از محل صادرات نفت، در تنگنای بیشتری قرار می‌گیرد. با توجه به این اهداف‌، این بار عربستان سعودی به جای استفاده از «اوپک» به عنوان یک کارتل تنظیم کننده عرضه و تقاضا، تصمیم گرفته ‌است سرنوشت نفت را به دست بازار رها کند. در طیف دیگر اقتصاد سعودی ها نیز به نحو گسترده تری به نفت و درآمدهای آن ـ 88% ـ وابسته است لذا اقتصاد هر دو کشور با نتایج متفاوتی دچار آسیب خواهد شد. اما این کشور با ارز خارجی برابر با نزدیک به هفتصد میلیارد دلار ارز خارجی، شش برابر ایران سرمایه خارجی دارد ضمن این که مردم عربستان تا کنون مالیات پرداخت نمی کردند بر این اساس پرداخت مالیات می تواند منبع درآمد جدیدی برای این کشور باشد در مجموع عربستان در معادله نزاع، قدرت مالی و بازیگری بالایی نسبت به بلوک رقیب دارد. این سیاست ناکارآمد عربستان می تواند اوپک را با واگرایی هایی مواجه کند در صورت ناتوانی در نیل به هدف مشترک میان اعضای اوپک، سایر کشورها می توانند با تولیدکنندگان بزرگ خارج اوپک همکاری کنند. لذا اسطوره پردازی و بهره برداری از دین برای بسیج مردم تنها می تواند منطقه را به نابودی بکشاند بر این اساس درگیری ها و اختلافات باید در میز مذاکره حل شود وگرنه میدان نبرد جای حل اختلافات نیست. جایی که غلبه و خشونت و تعّدی وارد شود عدالت و شفافیت و واقعیت رنگ می بازد. اجماع در اوپک امروزه دیگر عینیت واقعی ندارد و متاسفانه در خواسته کشورهای با ظرفیت تولید بالا متبلور شده است. نتیجه بخش نبودن نشست فریز وزرای نفت و انرژی اوپک و غیر اوپک در دوحه، باعث قطب بندی در داخل این سازمان شده است. استراتژی «تثبیت سقف تولید همزمان با کاهش قیمت نفت»، چشم ‌انداز نامطمئنی از آینده بازار جهانی نفت پیش روی تولیدکنندگان اوپک قرار داده است. این استراتژی تاکنون همچون شمشیر دولبه عمل کرده است. اقدامات و اهداف سیاسی عربستان، در عدم اجماع و اتفاق آرای اوپک باعث قطب بندی این سازمان شده، به گونه ای که این کشور به عنوان یک آنارشیست نفتی در اوپک تبدیل شده است. فاتیما رضایی/نفت ما