لابد شما هم بارها اصطلاح "باز"ها یا کبوتر"های اوپک را شنیدهاید و احتمالا از خودتان پرسیدهاید که این اصطلاحات یعنی چه؟
به گزارش نفت ما،اما در مورد بازها و کبوترهای اوپک قضیه از این قرار است که اعضای این سازمان از همان ابتدای تشکیل، دارای دو گرایش بودند. یک عده طرفدار قیمت های پایین نفت بودند و به اصطلاح می گفتند باید هوای مشتری را داشته باشیم، بخصوص بعضی مشتری های خاص را! این عده به "کبوتر"ها معروف شدند. اما دسته دوم میگفتند که خیر، این حرفها نیست! بهای نفت را عرضه و تقاضای بازار تعیین میکند، به عبارتی "برادری به جای خود، برغاله یکی هفت صنار!" (البته روشن است که منظور ما در اینجا نفت خام و دلار است و گر نه مطلب ما هیچ ارتباطی با خرید و فروش برغاله ندارد.) به هر حال این گروه هم به "باز"های اوپک معروف شدند.
خلاصه در جلسات اوپک هم بحث میان دو طرف داغ می شد، چندان که گاهی به اختلاف می کشید و حتی در مواردی – به نقل از شاهدان عینی- یک طرف جلسه را ترک میکرد و می گفت: حالا که این طور شد، اصلا کبوتر با کبوتر، باز با باز! اما اندکی بعد یادشان میآمد که ناسلامتی این سازمان قرار است با تصمیم های یک پارچه خود در بازار نفت تاثیر گذار باشد، این بود که حرف خود را پس گرفته و به میز مذاکره برمیگشتند!
همان طور که می توانید حدس بزنید در هنگام برگزاری هر اجلاس اوپک چنانچه قیمت پایین بود، بازها برای بالا بردن قیمت و احیانا کاهش تولید چانه میزدند و اگر قیمت بالا بود، کبوترها معترض میشدند و خواهان کاهش قیمت و افزایش تولید می شدند. حتما می گویید خوب در مواردی هم که قیمت متعادل بود، لابد دو طرف دور هم می نشستند، گل میگفتند و گل میشنفتند و همه چیز به خیر و خوشی تمام میشد.
همین است دیگر، وقتی نمیگذارید ما حرفمان را تمام کنیم و وسط بحث کارشناسی ما میپرید، این نتیجه گیریهای اشتباه هم بروز میکند. خیر، قضیه به این سادگی ها نیست. چرا، چون قیمت هر چه باشد، چه 60 دلار و چه 150 دلار، کارشناسان طرفدار بازها میآیند وسط و می گویند قیمت پایین است و اقتصاد جهانی میتواند به راحتی قیمتهای بالاتر را هم تحمل کند (یعنی چشمش کور تحمل کند!) از آن طرف هم کارشناسان طرفدار کبوترها دل شان برای مصرف کنندگان غربی کباب میشود و میگویند حالا آن قدر با این طفلکیها گران حساب کنید که پا شوند بروند دنبال انرژیهای جایگزین. (یعنی آن وقت نفتتان روی دستتان باد کند و مجبور میشوید با آن ترشی بیاندازید!)
حتما میپرسید نظر کارشناسی شما در این وسط چیست و حق را به کدام میدهید؟ اما از آنجا که ما میخواهیم موضع بی طرفیمان را حفظ کنیم و بعلاوه تمایلی نداریم وارد دعوای میان بازها و کبوترها شویم، بحث کارشناسانه مان را همین جا خاتمه میدهیم تا بعد!
* سیاوش دماوندی