به گزارش نفت ما، سونامی کاهش قیمت نفت در حال پیشروی است و این روند احتمالا در صورت تداوم تبدیل به مصیبتی خواهد شد که دامن همه تولیدکنندگان و حتی عربستان را که متهم ردیف اول این شرایط است هم خواهد گرفت.
بیم از چنین بحرانی هم باعث شده نه‌تنها زنگ خطر برای بودجه سال آینده تولیدکنندگان نفتی به صدا دربیاید بلکه این نگرانی وجود دارد که دخل و خرج امسال هم به تعادل نرسد. در این میان نه‌تنها در پرونده ایجاد بحران بلکه در زمینه حل آن هم نگاه‌ها به سوی عربستان است به عبارت دیگر در داستان نفتی این روزها نمی‌توان نقش هر تصمیم این کشور را نادیده گرفت. همین اثرگذاری هم باعث شد، بلافاصله بعد از انتشار برخی گزارش‌ها از کاهش ٣٢٨هزار بشکه‌ای عرضه نفت عربستان‌سعودی در ماه سپتامبر روز پنجشنبه موجب رشد قیمت نفت شد.
به هر حال پرواضح این است که عربستان با تصمیم‌های اخیر خود و پروژه ارزانفروشی‌هایش عملا راه را برای کاهش بیشتر قیمت نفت باز کرده است. در این میان گروهی هم بر این باورند که چنین سیاست‌هایی صرفا برای ضربه زدن به ایران اتخاذ می‌شود که تازه می‌خواهد از زیرسایه تحریم‌ها خارج شود.
بودجه امسال ایران با نفت ١٠٠دلاری بسته شده که کاهش قیمت نفت، چشم‌انداز درآمدهای کشور را مبهم کرده است. روسیه نیز مانند ایران بودجه‌اش را با نفت ١٠٠دلاری بسته و اکنون با چالش مواجه شده است، البته نباید این نکته را هم فراموش کرد که کاهش سرعت رشد اقتصادی در اروپا و چین در کنار پیشرفت ایالات متحده در استفاده از تکنولوژی‌های جدید در استخراج نفت شیل هم در افت قیمت نفت در ماه‌های گذشته بی‌تأثیر نبوده است. با این همه بازهم انگشت اتهام در پرونده کاهش شدید قیمت نفت به سوی عربستان نشانه رفته که ظاهرا می‌خواهد با تولید ١٠میلیون بشکه‌ای آن هم به قیمت ارزان، دیگر اوپکی‌ها را تحت‌فشار قرار دهد. در همین خصوص محمدباقر نوبخت به صراحت اعلام کرد: آخرین وسیله‌ای که می‌خواهند با آن ما را در مضیقه قرار دهند کاهش قیمت نفت است و متاسفانه برخی کشورهای منطقه که نام اسلامی را برخود دارند با دشمنان همراهی می‌کنند.
عربستان، نفت ذخیره می‌کند
نکته جالب‌توجه‌تر این‌که برخی گزارش‌ها هم حکایت از آن دارد که همزمان با کاهش قیمت نفت، عربستان نفت کمتری را روانه بازار کرده و سهم بیشتری را به ذخیره‌سازی اختصاص داده است.
یکی از منابع آشنا با سیاست‌های نفت عربستان به بلومبرگ گفته؛ با وجود افزایش تولید عربستان‌سعودی، این کشور، نفت کمتری به بازار ارسال کرده است. جولیان لی یکی از استراتژیست‌های بازار نفت هم اعلام کرده که کاهش نفت عربستان در بازار نشان‌دهنده شرایط ضعیف‌تر از حدمعمول بود نه یک سیاست جدید تولیدی. این امر نشان می‌دهد عربستان‌سعودی بشکه‌های فروخته نشده را ذخیره می‌کند.
ائتلاف نفتی
در چنین شرایطی عجیب نیست که دیگر تولیدکنندگان نفت برای حفظ منافع ملی خود دست به‌کار شوند و ائتلاف‌هایی را تشکیل دهند در همین راستا هم می‌توان مذاکرات ایران و عراق را در سفر حیدرالعبادی نخست‌وزیر این کشور به تهران و دور جدید مذاکرات بیژن زنگنه و عادل عبدالمهدی وزرای نفت عراق را تلاشی برای گریز از بحران نفتی دانست.
در شرایط فعلی ایران با در اختیار داشتن بیش از ١٥٧میلیارد بشکه ذخایر نفت و عراق با ١٤١میلیارد بشکه نفت در مجموع بزرگ‌ترین ذخیره طلای سیاه جهان را در اختیار دارند و قطعا هرگونه تصمیم‌گیری توسط این دو غول نفتی می‌تواند در ثبات قیمت‌ها در بازار جهانی طلای سیاه تأثیرگذار باشد.
از سوی دیگر، همسو با آغاز مذاکرات نفتی ایران و عراق، روسیه هم رسما اعلام کرده است که دیگر قصد ندارد برای سال ٢٠١٥ میلادی ظرفیت تولید نفت خود را از محدوده ١٠میلیون بشکه در روز فعلی افزایش دهد. به عبارت دیگر، با آغاز مذاکرات و چانه‌زنی‌های ایران و عراق، روسیه هم با اعلام تثبیت ظرفیت تولید نفت خود و پرهیز از افزایش بیشتر تولید طلای سیاه زمینه تقویت قیمت نفت در بازار را به‌ویژه در سال ٢٠١٥ میلادی فراهم می‌کنند. در همین حال، لئونید فدون معاون رئیس لوک اویل از احتمال کاهش تولید نفت روسیه از سال ٢٠١٥ میلادی خبر داد و اعلام کرده است: تولید نفت روسیه در چند سال اخیر به ثبات رسیده است اما دیگر رشدی در کار نخواهد بود.
این توافق نانوشته نفتی در حالی بین ایران، روسیه و عراق حاصل شده است که کشورهایی همچون لیبی و ونزوئلا هم در طول چند هفته گذشته بارها به کاهش قیمت نفت واکنش نشان داده و حتی خواستار رعایت نظام سهمیه‌بندی نفت توسط اعضای اوپک شده‌اند.
این در حالی است که سمیر کمال، نماینده لیبی در سازمان اوپک تأکید کرده است: برای مقابله با کاهش قیمت نفت باید دست‌کم ٥٠٠هزار بشکه از تولید روزانه خود بکاهد.
دود این آتش به چشم عربستان هم می‌رود
جالب‌تر این‌که حتی مقامات عربستانی هم می‌دانند که دود این کاهش قیمت دست آخر به چشم این کشور هم خواهد رفت برخی گزارش‌ها هم حکایت از آن دارد که برخی از شاهزاده‌های سعودی با انجام مکاتباتی با پادشاه عربستان خواستار عزل وزیر نفت این کشور شده‌اند چون آنها هم می‌دانند که بودجه کشورشان تحمل نفت ارزان‌تر از ٨٠ دلار را نخواهد داشت.
واقعیت این است که صادرات نفت، ٨٥درصد درآمدهای دولت عربستان را تشکیل می‌دهد و براساس برآورد صندوق بین‌المللی پول، این کشور برای ایجاد توازن در بودجه خود به قیمت حداقل ٨٣دلار و ٦٠سنتی هر بشکه نفت نیاز دارد، البته هنوز قیمت متوسط نفت برنت در سال‌جاری ١٠٦دلار است که هنوز از آستانه تحمل سعودی‌ها بالاتر است.
به گفته بروس جونزف عضو ارشد موسسه بروکینگز در واشنگتن، عربستان حدود ٧٣٥میلیارد دلار ذخیره مالی دارد، بنابراین بهتر از رقبایش می‌تواند یک دوره طولانی کاهش قیمت نفت را تاب بیاورد. جنگ قیمت می‌تواند تأثیرات زیانباری بر کشورهایی داشته باشد، که از قبل با مشکلات اقتصادی مواجه بوده‌اند.
