۰
plusresetminus
تاریخ انتشارچهارشنبه ۱ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۰:۵۶
کد مطلب : ۱۱۱۵۸۸

برآورد چشم انداز نفت ایران در سال ۲۰۱۹

دکتر نادعلی بای-سردبیر
با توجه به عدم پاسخ روشن «برایان هوک» نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران در مورد تمدید معافیت ها، به نظر می رسد که ایالات متحده مجبور خواهد بود به خاطر اولویت های ژئوپلیتیک همچون بحران سیاسی در ونزوئلا، استمرار توافق کاهش تولید اوپک پلاس، نگرانی از افزایش قیمت نفت، رکود دکل های آمریکا و کاهش تولید شیل اویل، معافیت های فوق را برای خریداران بزرگ آسیایی نفت ایران (چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه) تمدید کرده و گزینه صفر کردن صادرات را به حاشیه براند.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ،چشم ­انداز صنعت نفت ایران به صورت زیادی با توجه به تحریم ­های هسته ­ای ایالات متحده، که از 5 نوامببر 2018 دوباره برقرار ­شده، چالش برانگیز بوده و با یک کاهش شدید در تولید و صادرات نفت و میعانات گازی به پیش رفته ­است. در همین چند ماه گذشته، افت فزاینده ­ای در هر دو بخش فوق به خاطر موضع سرسختانه ایالات متحده و پیشرفت اندک در مذاکرات برای معافیت ­ها، را شاهد بوده­ ایم به گونه ­ای که در ماه دسامبر به 665 هزار بشکه در روز رسید، هرچند ژاپن و کره جنوبی وارداتشان را اخیراً از سر گرفته ­اند و به میزان صادرات اضافه خواهد شد. به­ هر حال تحریم­ ها بر اقتصاد ایران سنگینی خواهد­ کرد و باعث انقباض کوتاه مدت تولید ناخالص داخلی در سال 2019 و منجر به نرخ ­های بالای تورم خواهد ­شد.  بخش گاز ایران به صورت نسبتاً بیشتری از این تحریم­ ها مصون مانده، اما از عدم سرمایه­ گذاری خارجی و خصوصی در بلند­مدت، آسیب خواهد­ دید. رشد تقاضای انرژی داخلی هم همانند بخش اقتصاد که با سنگینی تحریم ­های ثانویه گسترده درگیر بوده، با فشار روبرو است. ظرفیت تولید پتروشیمی ایران تا پایان سال مالی 19-2018 حدود 3.5 میلیون تن در سال به همراه افزایش چشمگیر در ظرفیت­ های پایین دستی بویژه پلی اتیلن را شاهد خواهد­ بود. به هرحال، خطر مازاد تولید عظیم وجود دارد که می ­تواند تولید ایران را غیر اقتصادی کرده و یک تاخیر در فعالیت کامل تجاری را موجب شود. حتی ظرفیت موجود می ­تواند رشدی عظیم در تولید را تحریک کند، هرچند مسائل خوراک رشد را عقب نگه خواهد ­داشت. برای اجرای میزان معقول ظرفیت بهره­ برداری در پتروشیمی ایران، تولید الفین­ ها باید به یک-سوم و پلیمرها هم به یک-سوم افزایش یابد. علیرغم تحریم­ های ایالات متحده، سرمایه ­گذاران بین­ المللی به مشارکت در بخش نیروی ایران ادامه خواهند داد. پیش ­بینی می ­شود که رشد آرامی در نیروگاه ­های حرارتی و ظرفیت تجدیدپذیرهای غیر برق ­آبی در دهه آینده اتفاق ­بیفتد، هرچند تا حدودی کمتر از پیش ­بینی­ های قبل از دور جدید تحریم­ ها خواهد بود. می ­توان گفت که پیش بینی می ­شود تحریم­ های ایالات ­متحده تنها یک تاثیر خفیف تا متوسطی بر بخش نیروی ایران داشته ­باشد. از آنجایی که تحریم­ های ایالات ­متحده اساساً هیدروکربن ­ها و حمل و نقل آن­ ها را هدف گرفته، بخش نیرو تاثیر کمتری را احساس خواهد کرد. ایران در حال­ حاضر شاهد موفقیت در افزایش تولید داخلی مواد مورد نیاز برای توسعه تجدیدپذیرهاست، در حالی­که اغلب سرمایه ­گذاران موجود به صورت فعّالانه در کشور علیرغم تحریم ­های ایالات­ متحده حضور دارند. با توجه به برقراری دوباره تحریم­ های ثانویه بر نفت ایران از 5 نوامبر و اعطای معافیت­ها به 8 کشور خریدار نفت خام ایران به مدت یک دوره شش ماهه تا 5 می 2019، این خریداران می­ توانند برای تمدید آن درخواست بدهند. اتخاذ رویکرد معافیت توسط دولت ترامپ این واقعیت را نشان ­داد که تلاش ­ها برای رساندن صادرات ایران به صفر با مخالفت شدید – و احتمالاً عدم تبعیت – توسط خریداران کلیدی نفت ایران، از جمله چین مواجه خواهد شد. البته در این میان نگرانی از بروز یک شوک شدید از جانب عرضه بر قیمت­ ها و مخاطره صدمه به اقتصاد جهانی و ایالات­ متحده و مصرف­ کنندگان آمریکایی و روابط ایالات­ متحده با برخی متحدان کلیدی ­اش در اتخاذ رویکرد معافیت تاثیرگذار بوده ­است.  با توجه به اعمال معافیت ­ها این سوال بزرگ وجود ­دارد وقتی مجموعه کنونی معافیت­ ها در پایان شش ماه منقضی شود، چه اتفاقی خواهد ­افتاد؟ با توجه به تمرکز ایالات ­متحده بر مهار قیمت ­ها احتمالاً موضعشان در مورد معافیت ­ها بر تعادل گسترده تر بازار وابسته خواهد بود. معافیت­ های اعطاء شده به چین چشمگیر است و این کشور خریدار اصلی نفت خام ایران باقی خواهد ماند. پیش­ بینی نمی­ شود که چین به صورت اساسی و بنیادی وارداتش را در واکنش به فشار ایالات متحده قطع کند. گفته می­ شود که مساله واردات از ایران به صورت فزاینده ­ای موجب سردرگمی اختلاف گسترده تجاری ایالات متحده-چین شده و چشم ­انداز آن را تیره خواهد­ کرد. در حالی ­که ترامپ به دنبال لابی با عربستان سعودی و اوپک برای افزایش تولیدشان و کنترل قیمت­ ها بوده، اقداماتی برای کاهش چشمگیر قیمت انرژی کرده ­است. جنگ جاری نیابتی در خاورمیانه بین ایران و عربستان سعودی، پشتیبان قیمت نفت ­خام است و تحریم­ های جدید ایران می ­تواند به بی ­ثباتی در بخش انرژی در سال 2019 بیفزاید. با توجه به اینکه تحریم­ های نفتی و بانکی، به مثابه سرعت­­ گیر رشد اقتصادی ایران عمل خواهندکرد، تا زمانی که این تحریم­ ها برقرار باشد، برنامه ­های اعلامی توسعه صنعت نفت کشور امکان­ پذیر نخواهد بود. مهم ­تر از همه با توجه به تحریم­ ها­ی بانکی، «اینستکس» (ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری) نیز نهایتاً نخواهد توانست سپر کارآمد و مطمئنی برای اقتصاد ایران در برابر تحریم­ ها باشد. اما در طرف ایالات ­متحده تصمیم برای تمدید و تجدید معافیت­ ها – نهایتاً در دست شخص رییس جمهور ترامپ قرار دارد که تاکنون به صورت غیرقابل پیش­ بینی باقی مانده ­است. با توجه به عدم پاسخ روشن «برایان هوک» نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران در مورد تمدید معافیت­ ها، به نظر می­رسد که ایالات متحده مجبور خواهد بود به خاطر اولویت­ های ژئوپلیتیک همچون بحران سیاسی در ونزوئلا، استمرار توافق کاهش تولید اوپک پلاس، نگرانی از افزایش قیمت نفت، رکود دکل های آمریکا و کاهش تولید شیل اویل، معافیت­ های فوق را برای خریداران بزرگ آسیایی نفت ایران (چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه) تمدید کرده و گزینه صفر کردن صادرات را به حاشیه براند. منبع: ماهنامه عصر کیمیاگری - شماره 62
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی


اکسیداسیون کاتالیزوری، روشی در حال تکامل جهت گوگرد زدایی
ساسان طالب نژاد/دکتری مهندسی شیمی و کارشناس توسعه کسب و کار در حوزه پتروشیمی و‌پالایش
پتروشیمی صنعت بی سردار!
عبدالرسول دشتی